Elazığ Nüfus ve Sosyal Hayat

Nüfusu: 1990 sayımına göre toplam nüfusu 498.225 olup, 272.790’ı şehirlerde, 225.435’i köylerde yaşamaktadır. Yüzölçümü 9153 km2 ve nüfus yoğunluğu 54’dür. Selçuklular ve Osmanlılar zamanında kültür, san’at ve iktisadi bakımdan büyük bir merkez idi. Osmanlı devri eyalet merkezi olan Harput, 19. asır başından itibaren gerilemeye başlamıştır. Bunun başlıca sebebi kale şehirlerinin önemini kaybetmiş olması, dağ üzerinde olduğundan gelişmesinin zor oluşu, civar illere bağlayan yolların virajlı olmasıdır. 1950’den sonra Elazığ yeniden gelişme seyrine girmiştir. Yakın bir gelecekte bölgenin büyük gelişmiş bir şehri haline gelecektir.

Örf ve adetleri: Oğuz boylarının ve Orta Anadolu halkının yaşayış ve doğuşu, Türk-İslam kültürü hakimdir. Elazığ folklor ve mahalli oyunlar bakımından Türkiye’nin en zengin bölgesidir. Zarif mahalli elbiseler, çok hareketli halk oyunları, bilhassa, “çayda çıra” oyunu ile isim yapmıştır. Eskiden ayrı ayrı oynanan oyunlar bugün müştereken oynanmaya başlamıştır. Başlıca oyunları Halay, Tamzara, Delilo, Üçayak ve Bıçak oyunudur. Mahalli kıyafetleri (Harput Şalvarı) denilen üst kısmına gömlek, üstüne yelek giyilir, bele renkli kuşak sarılır. Kadınlar (geyme) “blüz”, ince yün çorap ve pullu papuç giyerler. Altta şalvar üzerine giyilen üçetek, bele takılan gümüş kemer, başa geçirilen fes ve bunu örten oyalı yazma (Hotoz)dur. El sanatları çok ileri gitmiştir. Dokumacılık, (halı ve kilim), ahşap, taş, bakır ve gümüş işçiliği ve ipekçilik meşhurdur. Elazığ’ın zengin bir halk edebiyatı vardır. Divan şairleri çoktur. Hacı Reşid Efendi, Ömer Naimi Efendi, Hacı Hayri Bey, Harputi Âşık Caferi başlıcalarıdır.

Elazığ mutfağı, lezzetli yemekleri ile Türk mutfağında önemli yer tutar. Tarhana, erişte, kurut, kelleçoş, lobik, içli köfte, Harput köftesi, ışkın yemeği, taş ekmeği, patile, ekşili köfte, ışgene, döğme çorbası ile zengin bir mutfağa sahiptir. Ayrıca kış aylarının vazgeçilmez ikramı olan orçik (cevizli sucuk) Elazığ’la özdeşleşen bir isim haline gelmiştir. Orçikli şeker de Elazığ’a has bir şekerleme türüdür.

Elazığ’ın çedene kahvesi meşhurdur. Şifa kaynağı lezzetli bir kahve olan çedene, bölgede yetişen menengiç ağacının meyvesinin kavrulup, ezilmesinden elde edilir. Nefes darlığı, mide ve akciğer rahatsızlıklarına iyi geldiği tesbit edilmiştir.

1000 yataklı akıl ve ruh hastalıkları hastanesi, İstanbul Bakırköy akıl ve ruh hastanesinden sonra ikinci büyük hastanedir. Cüzzam hastanesi ise alanında büyüklük bakımından Türkiye’nin en büyük hastanesidir. Ayrıca 10 hastanesi vardır.

Eğitim: Osmanlı devrinde önemli bir kültür merkezi olan Elazığ zamanla gerilemiştir. Okur-yazar nisbeti % 70’e yakındır. 149 anaokulu, 705 ilkokul, 41 ortaokul, 6 mesleki ve teknik ortaokul, 15 lise ve 10 meslek lisesi, Fırat Üniversitesi’ne bağlı Fen ve Edebiyat, Veterinerlik, Mühendislik, Tıp Fakülteleri ile Su Ürünleri Yüksek Okulu, Teknik Eğitim Fakültesi mevcuttur (1988).

Elazığ Nüfus ve Sosyal Hayat

Elâzığ

Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi

Çemişgezek

Türkiye demografisi

Birecik

Elâzığ (il)

Gördes

Sürmene

Elazığ Nüfus ve Sosyal Hayat