İnternet ve web terimleri aynı olguyu tanımlamaz. Zira web sadece internet üzerinde çalışan bir servistir. Web kavramı, CERN'de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners-Lee'nin HTML adlı bilgisayar dilini bulup geliştirmesiyle oluşmuştur. Bugün de kendisinin başkanı olduğu W3C yani World Wide Web Consortium tarafından idare edilmektedir.
WWW, 1994 yılından beri hızla büyümekte, kullanan yaş aralığı genişlemektedir.
Tarihçesi
Web projesi, ilk olarak 1989-90 yillarinda Isviçre'de CERN fiizk labaratuvarlarinda fizikçilerin arastirma sonuçlarini hizli bir sekilde paylasmalari saglamak düsüncesiyle gelistirildi.1993 yilinda Illinois Üniversitesi Süper bilgisayar uygulamalari ulusal merkezinde ilk çarpraz-geçisli,grafiksel tarayici olan Mosaic gelistirildi.Bugün ulaşılabilir bilgilerin hacmi devasa boyuttadır ve hızla büyümektedir. Dünyanın önde gelen bir çok sirketi, üniversitesi, ve araştırma organizasyonları Web’de yer almaktadır, bunlara da her gün yenileri eklenmektedir. 25 Mayıs 1996 tarihinde Internet Solutions 59,628,024 kişinin Internette dolaşmakta olduğunu ve Internette 304,177 World Wide Web sitesi bulunduğunu tahmin etmiştir.
Web “Uluslararası Okuyucu İlişkileri" anlaşması üzerine kurulmuştur. : “Eğer bilgi varsa, herkes (yetkilendirilmiş) dünyanın her yerinden bu bilgiye ulaşabilecektir.”[1].Web üzerinde birçok değişik kaynaktaki bilgilere erişebilirsiniz. –rakipleriniz, müşterileriniz, teknoloji üreticileri, üniversiteler, finans kurumları, yerler, vb.. Bu bilgiler bir çok farklı bilgisayar platformunda bulunabilir. Web mekanizmaları bunları bilme ve ilişkili olma zorunluluğundan kurtarır.
Web yaratıcıları bir takim çalışma prensipleri etrafında anlaşmaya varmışlardır. Merkezi kontrol olmayacaktır. Bu Web etiğine göre herkes yayım yapabilir ve herkes sunulmuş bu bilgiyi okuyabilir. Bütün Web Sunucuları aynı protokolleri/mekanizmaları kullanacaklardır. Web üzerinde iletişim için http, iletim mekanizması kullanılacaktır.
Http Web Sunucu tabanı olacaktır. – mesajların gönderilmesi ve istenen bilgilerin sağlanması için. URLs (Universal Resource Locator) ağ uzayı adreslemesi için kullanılacaktır. Bütün Web tarayıcıları aynı temel dili kullanacaklardır.- HyperText Markup Language ve Web tarayıcı mekanizmaları değişik formatları destekleyecek şekilde yapılandırılacaklardır. Web İstemcileri hangi formatı kullandıklarinı bildirecekler ve Web görüntülüyücüleri temel tarayıcılara değişik formatları kullanma izni verecektir.
Web'in Yapısı
Web’in temeli İnternettir. Web İnternet üzerinde kurulmuştur ve İnternetin sunduğu mekanizmalardan çoğunun kullanılmasını sağlar. Internetin fiziksel görünüşleri –bilgisayarlar, ağlar ve servisler- dünya üzerindeki diğer binlerce bilgisayara bağlanmamıza izin verir. Web, Internetin en tepesindeki soyutlanmış genel servisler kümesidir. Birbirimizle bilgilerin paylaşımına izin veren protokoller ve araçlar kümesidir.
İstemci-sunucu uygulamaları ile yapılan bir çok organizasyon üzerinde Web tarayıcıları İstemci olarak çalışabilirler. Web yürütümü standart İstemci-sunucu modelini izler. Aşağıdaki sekilde gösterildigi gibi "Web tarayıcısı" adi verilen programı koşturan bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazılımı çalıştıran bir sunucu bilgisayar arasındaki etkileşime "İstemci-sunucu" etkileşim adı verilir. İstemci bilgisayar sunucudan HTTP'yi (Hypertext Transfer Protocol) ve Internet mesaj standartı olan TCP/IP'yi kullanarak bir doküman ister ve sunucu istemcinin göstereceği dokümanı geri döndürür.
"World-Wide Web" ibaresi HTTP ile anlaşan sunucuların kollektif ağını ifade etmek için kullanılır. HTTP var olan bilgilerin kullandıkları protokolün global yapısıdır.
Web tarayıcılarının ve sunucularının kendi aralarında iletişim için kullandıkları protokole HTTP (Hypertext Transafer Protocol) adı verilir. Bunun için Web Sunuculara genellikle HTTP Sunucu veya HTTP Deaemons (HTTPD) denir.
Bu örnekte bir tarayıcı kullaniyorsunuz (Netscape, Mosaic, veya diger bir tarayici) ve “ WebMaster Magazine Online”yi referans olarak tıklıyorsunuz. Tarayıcı sizin bu objeye ulaşmak için ; http://www.cio.com/WebMaster/wmhome.html - Web adresine (veya URL) gitmek istediğinizi anlayacaktır.
Web Sunucuları ve İstemciler Arasındaki Tipik İş Paylaşımı
Tarayıcı sizin isteğinizi sunucuya iletir. İsim sunucularının, domain isimlerinin, adres isimlerinin ve fiziksel konumların tutulduğu diğer araçlarla iletir. Tarayıcı www.cio.com için istekleri karşılayan makineye doğru iletir.
Bilgiler Web Sunucuya gelince, sunucu onları başka bir işleme gönderir (arama işlemi veya bir uygulama) ve bir süre bekler. Cevabı alırsa nesneyi sizin tarayıcınıza gönderir. Tarayıcınız bir çok değisik parçayı birlikte tutar. Bir Web sayfası ağ üzerindeki bir çok nesnenin referansını tutabilir. Hepsini birlikte çeker ve son ürünü size sunar.
Hypertext
WWW dokümanlarının temel özelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır. (Fig. 2) Grafik terminalde bir referans alt-çizgili bir yazı veya işaretçi ile sunulur. Kullanıcı bunun üzerine tıklar ve referans edilen belge gelir. WWW: An Information Infrastructure Bu yöntem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yüklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen bütün bağlarla orjinal belgeye ulaşılabilir.Aşağıdaki şekilde İTÜ anasayfasına girildikten sonra faculties hypertext ile fakülte bağlarının olduğu sayfaya geçilmiş ve daha sonra bilgi almak istediğimiz Elektrik-Elektronik fakültesi Kontrol ve Bilgisayar Müh. bölümüne geçilmiştir.
URL
URL Web nesnesini bulmak için Web istemcisinin ihtiyacı olan erişim yöntemini (nasıl), konumunu (nerede), ve sunucu ismini (ne) belirtir. URL'nin genel yapısı: erişim-yöntemi://sunucu-ismi port / konumErişim yöntemleri :
En popüler üç erişim yöntemi :
http: Bu yöntem Web sunucuları tarafından sağlanır. Hypertext bağlantılarını, HTML ve sunucu scriptlerini içerir.
http://www.itu.edu.tr/new/acad/faculties.html
gopher: Bu yöntem, Minnesota Üniversitesi'nde dağılmış kampüs bilgi servisi için geliştirilmiştir. Gopher bilgileri menüler halinde sunar, fakat hypertext bu hizmeti çok daha iyi bir sekilde yerine getirebilmektedir.Bu yüzden gopher beslemeli bir çok site WWW-beslemeli bilgilere dönüştürülmektedir.
gopher://ciragan.cc.itu.edu.tr:80/
ftp: Dosya Transfer Protokolü (ftp) bütün internet servisleri içinde en eski ve en popüler olanıdır.FTP arşivlerinde bulunan milyonlarca belgeye, kaynak koduna, yararlı nesnelere ve dosyalara rahatlıkla ulaşabilirsiniz. FTP arşivlerini görmek ve bilgi çekmek için herhengi bir tarayıcı kullanabilirsiniz.
ftp://www.itu.edu.tr/
Sunucu İsmi:
Sunucu ismi bir IP ismi veya bir IP numarasıdır. Web sunucuları genellikle www.itu.edu.tr'de oldugu gibi"www" ile başlar. Port numarası genellikle kullanılmaz. Eğer makinede birden çok sunucu varsa, birini seçmek için port numarası kullanılır. Web sunucularinın 80. portta oldukları varsayılır.Diğer protokoller farklı port numaraları kullanırlar. Ör: ftp'nin standart port numarası 21'dir. Hoşgeldin Sayfası:
Bir çok Web sunucunun bir hoşgeldin veya anasayfası vardır. Bu, makinenin ismini girdiğinizde ( belge adı değil) karşınıza gelen dokümandır. İyi hazırlanmış Web hoşgeldin sayfalarında Web sunucularının kısa bir tanıtımı yapılır ve sunucunun sagladığı diğer bilgilere bağlantılar bulunur. Eğer bir sunucu ismini girerek bağlandıktan sonra karşınıza "belge bulunamdı" uyarısı çıkarsa, welcome.html, index.html, veya default.html sayfa isimlerini giriniz.
Konum:
Konum bir dosya ismi, klasör ismi veya erişim yönteminin bir özelliği olabilir. Dosya ve klasör isimleri sıkça değiştirildiği için önceden çalışan bir URL birkaç ay sonra çalışmayabilir.
Web Özellikleri:
Grafik arayüzü sağlar.(Bir çok ortam için)
Çoklu ortam desteği(ses, görüntü, şekiller)
Internetle aynı araçları kullanır, fakat çirkin ayrıntıları saklar.
Standartlara, anlaşmalara dayanır, böylece paylaşım öncekinden çok daha kolaydır.
Bütün bunlar bilgi erişimini ve edinimini kolaylaştırır.
Bugün Web Nasıl kullanılıyor?
Bugün Web çok yaratıcı ve ilgi çekici şekillerde kullanılıyor ve neredeyse her gün yeni kullanımlar ortaya çıkıyor.
Bu bölümde webin nasıl ve nerelerde kullanıldığına ilişkin örnek baglantılar göreceksiniz. Sayfaların bir çoğu istediğiniz an kullanıma açıktır :
Bütün dünya üzerindeki şirketler tarafından ;
- Dış haberleşme için,
- Üretim bilgilerinin paylaşımı için,
- Pazar payı hakkında bilgi edinmek için,
- İş ortaklarının işlemi paylaşım çalışmaları için,
- and iç haberleşme için.
Çalışan insanlar tarafından;
- Her seviyedeki eğitim için.
Teknik kişiler tarafından;
- Referans bilgileri için,
- Haberler için,
- Finans bilgilerinin sağlanması için.
Hukukçular tarafından;
- Kütüphane bilgileri için,
- Hükümet bilgileri için,
- Kişisel hizmetler için.
Dış bağlantılar
http://www.yahoo.com/ Yahoo http://www.altavista.com/ Altavista http://www.lycos.com/ Lycos http://www.excite.com/ Excite http://www.infoseek.com/ İnfoseek http://www.looksmart.com/ Looksmart http://www.aol.com/netfind/ AOLTürkçe arama motorları
http://www.google.com.tr Google Türkiye http://www.vianel.com.tr/ Vianel Türkiye http://www.arabul.com/ Arabul http://www.blogcular.com Blog arama motoruKaynak: Vikipedi