Dut

Kısaca: Dut Alm. Maulbeerbaum (m), Fr. Murier (m), İng. Mulberry tree. Familyası: Dutgiller (Moraceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Bütün Anadolu’da yetiştirilir. Nisan-mayıs aylarında yeşilimsi renkli çiçekler açan 3-15 m boyunda, tek evcikli bir ağaç. Vatanı Çin’dir. Gövde silindirik, dik ve kalın; kabuk çatlaklı ve gri-kahve renklidir. Yaprakları saplı, iki sıra üzerine dizilmiş, tabanı yuvarlak veya kalp şeklinde, üst yüzü koyu, alt yüzü ise daha açık ye ...devamı ☟

Dut
Dut

Dut Alm. Maulbeerbaum (m), Fr. Murier (m), İng. Mulberry tree. Familyası: Dutgiller (Moraceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Bütün Anadolu’da yetiştirilir.

Nisan-mayıs aylarında yeşilimsi renkli çiçekler açan 3-15 m boyunda, tek evcikli bir ağaç. Vatanı Çin’dir. Gövde silindirik, dik ve kalın; kabuk çatlaklı ve gri-kahve renklidir. Yaprakları saplı, iki sıra üzerine dizilmiş, tabanı yuvarlak veya kalp şeklinde, üst yüzü koyu, alt yüzü ise daha açık yeşil renklidir. Kenarları dişlidir. Çiçekler, tek cinsli yaprakların koltuğunda ve saplı durumlar yaparlar. Erkek çiçekler uzunca silindirik gruplar halindedir. Dişi çiçekler oval veya toparlakça durumlar halindedir.

Yenilen meyve, dişi durumdaki çiçeklerin, çiçek örtü yapraklarının etlenmesiyle meydana gelen bileşik bir meyvedir.

Dut odunu “morin” maddesinden dolayı sarı bir renk almıştır. Dayanıklı olduğundan tarım araçları, takunya vesaire yapılır.

Dut ağacının türleri, uzun zamandan beri yenen meyveleri veya ipek böcekçiliği için yetiştirilmiştir. Birkaç türü ve bazı bahçe formları park ve bahçelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir.

Türkiye’de yetiştirilen dut çeşitleri:

Ak dut: 10-15 metre boyunda, geniş taçlı (dal ve yaprakları kısmı) bir ağaçtır. Ak dutun vatanı Çin’dir. Yenen tatlı meyveleri vardır. Yaprakları ipekböcekçiliği için yem olarak kullanılır. Türkiye’nin birçok bölgelerinde meyvesi ve yaprakları için yetiştirilmektedir. Güneydoğu Anadolu’da Kahramanmaraş, Gaziantep, Kuzey Anadolu’da Tokat ve Doğu Anadolu’da Erzincan dolaylarında meyveleri kurutulduğu gibi pekmezi, pestili de yapılmaktadır. Bursa’da ve başka yerlerde yapraklarından ipekböcekçiliğinde faydalanılmaktadır. Erkek ak dut ağaçları, Batı Anadolu’da İzmir ve Selçuk’ta cadde ve yol ağacı olarak kullanılmaktadır.

Kara dut: 10-15 metre boyunda, kalın dallı bir ağaçtır. Olgun meyvesi siyah renkte suludur. Tazeyken yenir veya şurup yapılır. Yaprakları kaba ve tüylü olduğu için ipek böceklerine yem olarak verilmez.

Kara dutun vatanının İran olduğu zannedilmektedir. Eskiden, köklerinin çok acı olan kabukları solucan düşürmek için ilaç olarak kullanılmaktaydı. Bunun da odunu çeşitli dayanıklı eşyaların yapımında kullanılır. Türkiye’de ak dut kadar olmasa da bahçelerde rastlanır. Sarkık dallı olanları süs bitkisi olarak yetiştirilir.

Mor dut: 15-20 metre boyunda kalın dallı bir ağaçtır. Olgun meyve, mor renkte ve tadı hafif mayhoştur. Yendiği zaman dil ve dudakları boyar. Parmaklarda leke bırakır. Mor dutun vatanı Kuzey Amerika’dır. Meyve ağacı olarak az miktarda Türkiye’nin değişik bölgelerinde yetiştirilmektedir. Ağız ve boğaz iltihaplarına karşı kullanılır ve dut şurubu gargaraları iyi gelir.

Dut yetiştirilmesi: Kışı çok soğuk olmayan ve derin toprağı olan yerlerde yetiştirilmesi iyi sonuç verir. Tohumla üretilir. Tohumları taze haldeyken sarı ve parlak renkte olup, kolaylıkla çimlenirler. İlkbaharda bu tohumlar serpme veya sıra usulünde ekilirler. Üzerleri hafifçe örtülür. Yaz boyunca sulama ve çapalama yapılır. Dut fidanlarına göz aşısı uygulanır. Aşılı fidanlar, 5-6 yıl sonra meyve verirler.

Kullanıldığı yerler: Karadut meyvelerinde şeker, organik asitler (satrik, malik vs.), müsilaj, tanen, boya maddesi (siyanin), pektin ve vitamin C vardır. Karadutun meyvelerinden yapılan şurup, boğaz ve diş etleri iltihaplarına karşı gargara halinde özellikle küçük çocuklarda kullanılır. Kök ve gövde kabukları kurt düşürücü olarak halk arasında kullanılmaktadır. Yaprakları da idrar söktürücüdür.

Beyaz dutun meyveleri tatlı olup yenir ve vitamin C ihtiva eder. Daha çok yaprakları ipek böceklerine verilir. Kabukları Doğu Asya’da kağıt imalinde kullanılır.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Dut

1 . Dutgillerden, kuzey yarım kürenin genellikle ılıman bölgelerinde yetişen, yapraklarıyla ipek böceği beslenen ağaç (Morus).
2 . Bu ağacın, ak, kara, pembe renkte ekşi veya tatlı, sulu meyvesi.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
dut gibi olmak , dut yemiş bülbüle dönmek

Dut

Fransızca Dut kelimesinin İngilizce karşılığı.
(Diplôme universitaire de technologie) v. have to, owe; must, shall

Dut

Portekizce Dut kelimesinin İngilizce karşılığı.
(Documento Ùnico se Trânsito) v. nap, doze, snooze

Dut

Türkçe Dut kelimesinin İngilizce karşılığı.
[DUT] v. have to, owe; must, shall v. nap, doze, snooze n. mulberry, white mulberry, berry

Dut

dutgillerden, kuzey yarımkürenin genellikle ılıman bölgelerinde yetişen, yapraklarıyla ipekböceği beslenen ağaç (morus). bu ağacın ak, kara, pembe renkte ekşi ya da tatlı, sulu meyvesi.

Dut

Türkçe Dut kelimesinin Fransızca karşılığı.
mûre [la]

Dut

Türkçe Dut kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Maulbeere

misafir - 9 yıl önce
yorum degil de bir sorum var acaba dut agacinin ömrü ne kadardir? bani aydinlatabilirseniz memnun olurum tesekkürler

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kara dut
3 yıl önce

Kara dut veya bilimsel adıyla Morus nigra, Güneybatı Asya ve İber Yarımadası kökenli olmakla birlikte, çok uzun süredir kültürü yapılmasından dolayı,...

Kara dut, Taksokutu, Adi alıç, Ahududu, Ak dut, Armut, Asya, Ağaç, Badem, Bilimsel sınıflandırma, Binominal nomenklatür
Şebinkarahisar Dut Pekmezi
6 yıl önce

Şebinkarahisar Dut Pekmezi, Giresun İli Şebinkarahisar ilçesinde yoğun olarak yetişen ve yöreye özgün; Gölayağı, çiğitli ve balaban çeşitleri bulunan...

Pekmez
3 yıl önce

Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin...

Pekmez, Dut, Havan, Keçiboynuzu, Maya, Pekmez toprağı, Tahin, Zile, İœzüm, Karsambaç, Vakum
İpek
3 yıl önce

İpek en çok dut ipekböceğinden elde edilir. Bu böceğin dişisi 200-500 yumurta bıraktıktan sonra ölür. Yumurtalardan çıkan minik tırtıllar dut yaprağıyla...

Pestil
3 yıl önce

kayısı kullanılarak yapılır. Ancak dut ile incir ve üzüm gibi diğer meyvelerden de üretilir. (sh. 513-515) Gümüşhane Dut Pestili Türk Patent ve Marka Kurumu...

Sarma
3 yıl önce

olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı, kiraz yaprağı veya asma yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yiyecek...

24 Ayar
4 yıl önce

Turkcell reklamlarında yer almıştır. "Dut Ağacı" ve "You And I" şarkısı New Age şarkılarında oluşmaktadır. "Dut ağacı" isimli eserde, Barış Manço başından...

Ünsüz yumuşaması
3 yıl önce

sözcüklerde genellikle ünsüz yumuşaması görülmez: top > topa koç > koçum dut > dutu Yabancı dillerden Türkçeye geçen kimi sözcüklerde yumuşama olmaz. bisiklet...

Ünsüz yumuşaması, Dil, Taslak