1919'da babasının bir bankanın yöneticiliğini yaptığı İran'da doğdu. Beş yaşında ailesiyle birlikte Rodezya (bugünkü adıyla Zimbabwe) sınırları içinde bulunan bir çiftliğe taşındı. Salisbury'de bir Katolik okulunda eğitim gördü. 14 yaşındayken ailesine isyan ederek okulu bıraktı ve sırasıyla hemşirelik, telefon operatörlüğü ve katibelik yaptı. 18 yaşında Rodezya parlamentosunda çalışmaya başladı ve ülkede ırkçılık-karşıtı bir sol partinin kurulmasında rol aldı. 1943'te sona eren ilk evliliğinin ardından Komünist Partisi'ne katıldı ve Alman siyasi eylemci Gottfried Lessing ile evlendi. 1949'da eşinden ve Rodezya'dan ayrılıp oğluyla birlikte Londra'ya geldi. O tarihten beri yaşamını profesyonel bir yazar olarak Londra'da sürdürüyor.
Lessing çok sayıda romanı ve kısa hikayesinde, daha çok 20. yüzyılın toplumsal ve siyasi karmaşasına yakalanmış bireylerin yaşamlarını ele alıyor. Eserlerinin başlıca temalarının feminizm, cinsiyetler arası savaş ve bütünlük peşinde koşan bireyler olduğu söylenebilir. Lessing'in çoğunlukla Afrika'nın güneyinde ya da İngiltere'de geçen eserlerindeki solcu, bağımsızlığına son derece düşkün ve feminist kadın kahramanlar, tıpkı yazarları gibi, içinde yaşadıkları toplumların kültürel kısıtlamalarına karşı başkaldırıyor. En çok okunan ve en çok çevrilmiş romanı "Altın Defter" (1962), kadın hareketinin köşetaşlarından biri olarak görülüyor.
Türkçeye çevrilmiş eserleri
- Türkü Söylüyor Otlar
- Gene Aşk
- Kanopus Arşivleri
- Mara ile Dann
- İçinde Yaşamayı Seçtiğimiz Hapishaneler
- Beşinci Çocuk
- Terörist
- Siyah Madonna
- Sevme Alışkanlığı
- Cehenneme İniş İçin Açıklama
- Evlenmeyen Adamın Hikayesi
11 Ekim 2007 günü Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Bu ödüle layık görülen en yaşlı kişidir.