domino teorisi
Türkçe domino teorisi kelimelerinin İngilizce karşılığı.n. domino theory
``Domino teorisi`` ilk kez Nisan 1964`te Vietnam`la ilgili bir basın toplantısı sırasında Başkan Eisenhower tarafından ortaya atılmıştır. Vietnam`dan geri çekilme yönündeki baskılar karşısında; Vietnam`ı kaybetmeleri halinde, ABD`nin yanında yer alan bölgedeki diğer ülkelerin domino taşlarının yıkılması gibi teker teker Çin ve Sovyet etkisine girecekleri savunulmuştur. Daha sonra dış politikayı yönlendiren diğer devlet adamları tarafından da paylaşılan bu görüş, ABD`nin yıllarca Vietnam`dan çekilmeyi ısrarla reddetmesinde etkili olmuştur.
Bu görüş ayrıca, 1965`te ABD`nin Dominik Cumhuriyeti`ne karşı giriştiği askeri harekatı açıklarken de kullanılmış, Küba lideri Fidel Castro`nun yaratacağı bir domino etkisinden korunmanın amaçlandığı iddia edilmiştir.
Her ne kadar bir kavram olarak 1960 lı yılların ortasında formüle edilmiş olsa da, domino kuramının mantığı, Roma İmparatorluğu`na kadar uzanır. Domino oyununda olduğu gibi, ilk taşın kaybedilmesinin, diğer taşların ard arda kaybedilmesine yol açacak bir kriz oluşturacağı, tarih boyunca pek çok politik ve askeri lider tarafından ifade edilmiştir. Bu güçlü ve çoğu kez önüne geçilemez eğilim, belirli bir bölgedeki hegomonyayı korumak durumunda olan siyasi ve askeri otoriteler tarafından dikkate alınmak zorunda olmanın yanı sıra, böyle bir otoriteyi sarsmak isteyen güçler tarafından da dikkate alınmalıdır.