Araştırma doktorası, belirli standartlara göre yazılmış, basıma hazırlanmış akademik bir araştırma sonucunda, bu araştırmanın dünya bilimine ufak da olsa bir katkısı olduğuna inanılırsa verilir. Bu aşamaya genelde tez komitesi nezaretinde, tezin belirlenmesi ve bildirilmesi, tezin yazılması ve son olarak da tezin savunulması (dissertation) aşamalarından geçilerek gelinir. Bu aşamaların tamamlanması 3-5 yıl sürer. Bazen, bu amaçla yazılmamış olan makale veya kitaplar için de verilebilir. En yaygın araştırma doktorası, Ph.D.'dir. Almanya´da doktora adı verilen fakülteyin ekini taşır, yani tıp fakültesinden takılan doktora Doctor of medicine (Doktor der Medizin)(Dr.med.)olur.
Alman fakültelere ayırmış araştırma doktoralar:
manevi bilimler: Dr.phil. (philosophiae)
fen bilimler ve matematik: Dr.rer.nat. (rerum naturalium)
eğitim: Dr.paed. (paedagogiae)
tıp fakülte: Dr.med. (medicinae)
diş hekimlik : Dr.med.dent. (medicinae dentariae)
veteriner fakülte: Dr. med. vet. (medicinae veterinariae)
hukuk fakülte: Dr. iur. (iuris)
Habilitation kazanana : Dr. habil. (habilitatus) adı takınır. Uzmanlık doktorası
Uzmanlık doktorası yahut ihtisas derecesi ABD'de bazı profesyonel iş kollarında verilir. Tıp ve Hukuk bunların başlıcalarıdır. Türkiyede tabipler ihtisas doktorası yaparlar Şeref doktorası
Şeref doktorası, bir insanın belirli bir alana olan katkılarını, akademik olmasalar bile, tanıma anlamında verilir. Avrupa Birliği ve Avustralya gibi ülkelerde, 10 yıl süren süreçler sonunda yüksek doktora dereceleri de verilmektedir ve bu doktoralar şeref doktorası olarak da kullanılır. Doktor sıfatı, araştırma doktorası (ve bazı uzmanlık doktorası) yapanlar tarafından kullanılabilir. Genel bir yazısız anlaşmaya göre, şeref doktorası sahipleri bu sıfatı kullanamazlar. Ancak, araştırma dışı alanlarda çalışan doktora sahiplerinin ve hatta şeref doktorası sahiplerinin bile, iş dünyasında bu sıfatları kullanmaları giderek yaygınlaşmaktadır. Kaynaklar } * Yükseköğretim Kanunu * Lisansüstü Eğitim Öğretim Enstitülerinin Teşkilat Ve İşleyiş Yönetmeliği *Alışkan, M., 2002, Yükseköğretim mevzuatı, Yaylım yayıncılık, İstanbul Ayrıca bakınız *Lisansüstü }