Çevreci Kuruluşlar Ne Anlama Gelir

Hava, su ve topraklarımızın her geçen gün artan oranlarda kirlenmesi ve önemli bir kısmının kullanılamaz hale gelmesi, özellikle büyükşehir ve sanayi bölgelerinin çevre kirliliği sebebiyle yaşanamaz hale gelmesi, ozon tabakasının delinmesi, yerkürenin giderek ısınması, doğal kaynakların hızla tüketilmesi; çevreyi korumak amaçlı çevre kuruluşlarının kurulmasına neden olmuştur. Çevreci kuruluşlar özetle daha yaşanabilir bir dünya için gönüllülük esasıyla hizmet veren sivil toplum kuruluşlarıdır. Aşağıda belirli çevre kuruluşlarının isimleri ve amaçları yer almaktadır. ÇEVRE VE KÜLTÜR DEĞERLERİNİ KORUMA VE TANITMA VAKFI (ÇEKÜL) ÇEKÜL, ülkemizin doğal ve kültürel mirasını korumak amacıyla 1990 yılında kurulmuş, bir sivil toplum kuruluşudur. "Doğal kaynakları", "kültürel mirası" ve "insan"ı bir bütün olarak ele alan ÇEKÜL, doğal ve kültürel çevreyi korumak için "kent-havza-bölge-ülke" ölçeğinde projeler geliştirmektedir. ÇEKÜL'ün "koruma-değerlendirme-yaşatma" amaçlı projelerinin hayata geçirilebilmesi ve sonuç alınabilmesi için benimsenen strateji "kamu-yerel-sivil-özel birlikteliği" ne öncelik verilmesidir. ÇEKÜL, doğal ve kültürel varlıkların sürekliliğini ülke gündemine taşımak için umut ve özveriyle güçlenen, bilgi ve katılımla beslenen, "gönüllülük" esasına dayalı sivil girişimlerini, "doğa", "kültür", "eğitim", "tanıtım", "örgütlenme" ana başlıkları altında sürdürmektedir DOĞAL HAYATI KORUMA DERNEĞİ (DHKD) Amacı Türkiye'nin olağanüstü zengin bitki ve hayvan türleri ile bunların doğal yaşam alanlarının değerinin farkına varılması, koruma altına alınmasıdır. Bu amaçla koruma projeleri yürütmekte; toplumla, yerel/merkezi yöneticiler ve şirketlerle işbirliği yapmaktadır. TÜRKİYE ÇEVRE VAKFI (TÇV) Daha temiz, daha düzenli, daha güzel bir çevrede yaşamayı hedefleyen vakıf 1978 yılında kurulmuştur. Türkiye Çevre Vakfı’nın hizmetleri; araştırma, yayın ve kamuoyu aydınlatma şeklinde devam ederken, Vakfın bugüne kadar yayınladığı ve çevre konusunun hemen her yönünü işleyen kitapların sayısı 172 ‘ yi bulmuştur.. TÜRKİYE EREZYONLA MÜCADELE AĞAÇLANDIRMA VE DOĞAL KAYNAKLARI KORUMA VAKFI (TEMA) TEMA vakfının amaçları; ülkemizin doğal varlıklarını ve çevre sağlının korunması, erozyonla mücadele, toprak örtüsü ve ağaç ve orman sevgisini toplumun her kesimine anlatmak, Çölleşmeyle mücadelede dünyaya örnek bir hareketi Türkiye'den başlatmak. Bu amaçları gerçekleştirmek için gerekli teşkilatın oluşturulmasını, yasaların çıkmasını sağlamak ve gönüllü kuruluşların öncülüğünde toplumun bütün kesimlerinin desteği ile erozyonla mücadelenin ikinci bir İstiklal Savaşı kabul edilerek erozyon tehlikesi ile mücadele edilmesi. DOĞA İLE BARIŞ Başta çevre olmak üzere tüm sorunların çözümü için bilgili, bilinçli, örgütlü toplum oluşturabilmek amacıyla kurulmuştur. Hızla artan nüfus, buna bağlı olarak hızlı ve çarpık kentleşmenin neden olduğu doğal ortamların yok olması, şehir içi yeşil alanların normalin çok altına düşmesi karşısında gerekli koruma bilincini İnsan eli ile değişmekte olan iklim konusunda halkı bilgilendirmek, Türk Boğazlarının ve Karadeniz su havzasının sorunları karşısında ulusal ve uluslararası koruma çalışmalarına katılmak, yön vermek, başlıca amaçlarındandır. DENİZ TEMİZ DERNEĞİ (TURMEPA) Deniz ve kıyılarımızın kirletilmemesini ve bu konuda ulusal ve uluslararası kanun ve anlaşmaların uygulanmasını sağlayacak en etkili güç olmayı amaçlamaktadır Gelecek nesillere yaşanabilecek bir çevre bırakabilmek, onların denizlerimizin ekonomimize, sağlığımıza ve refahımıza katkılarından yararlanabilmelerini sağlamaktır. (TÜRÇEK )TÜRKİYE ÇEVRE KORUMA VE YEŞİLLENDİRME KURUMU TÜRÇEK çevre ve doğa koruma konusunda, çevre politikaları geliştiren, demokratik, katılımcı bir anlayışa sahip, çeşitliliğe saygılı, kamu yararına çalışan ve kar amacı olmayan bir sivil toplum kuruluşudur. GREENPEACE (YEŞİL BARIŞ) Greenpeace, gezegenimizi yaşanmaz hale getiren çevre suçlarına şiddet içermeyen doğrudan eylemlerle tanıklık eder ve bunları basın aracılığıyla gündeme getirir. Bilimsel verilere dayanan kampanyalar yürütür. Çevreye karşı işlenen bir suça tanıklık etmek, toplumun dikkatini çekerek suçu işleyenler üzerinde baskı oluşturmak amacıyla yapılan barışçıl eylemler yapar

Dünyadaki çevreci kuruluşlar: 1) Uluslararası Doğa Koruma Birliği IUCN Dünya Koruma Birliği adıyla da bilinen kuruluş 1948 yılında hükümetlerden bireylere kadar doğanın korunmasıyla ilgilenen herkesin katılabileceği bir forum olarak kuruldu. IUCN Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda gözlemci statüsüne sahip tek çevre koruma kuruluşu. Örgüt dünyadaki en büyük ve etkili koruma örgütü. On binlerce bilim insanının gönüllü çalışmasıyla desteklenen birlik pek çok kişinin gözünde koruma dünyasının "resmi" sesi; pek çok koruma programının ve politikasının koordinasyonundan sorumlu. Kuruluşun en çok bilinen çalışması sonuncusu 2002 yılında yayımlanan Nesli Tehlikede Olan Türlerin Listesi (Red List of Threatend Species). Bu liste tehdit altındaki bitki ve hayvanların en son durumu hakkında kutsal kitap gibi kabul ediliyor. 2) Dünya Doğayı Koruma Vakfı WWF (World Wide Fund For Nature) Örgüt dünyanın en tanınmış koruma kuruluşlarından. 1961'de Londra'da kuruldu daha sonra merkezi İsviçre'nin Gland kentinde (IUCN ile aynı yerde) bulunan uluslararası bir örgüt haline geldi. WWF'nin 50 ülkede şubesi var. Büyük Panda resmi yalnızca bu kuruluşun değil bütün çevre koruma etkinliklerinin simgesi olarak görülüyor. Örgütün çalışmaları alan projelerine doğrudan katılımdan hükümetlere lobi yapma faaliyetlerine kadar uzanıyor. WWF 2002 yılında yayımlanan Yaşayan Gezegen Raporu ile insanların doğa üzerindeki giderek artan olumsuz etkilerini göz önüne serdi. 3) Uluslararası Koruma CI (Conservation International) 1987'de Amerika'da kurulan CI çalışmalarını Güney Amerika Afrika ve Asya'da sürdürüyor. 1980'li yılların sonunda "doğa için borçların silinmesi" programına öncülük ederek çevre koruması ile ilgili sözler verilmesi karşılığında üçüncü dünya ülkelerinin borçlarının silinmesini sağladı. Kuruluşun en etkin olduğu çalışmalar çevreye zarar vermeyen sürdürülebilir kırsal yerleşimler geliştirme ile ilgili. CI 1990'lı yıllardan itibaren biyolojik çeşitlilik alanlarının belirlenmesi çalışmalarına öncülük ediyor. 4) Doğal Hayatı Koruma Derneği WCS (Wildlife Conservation Society) New York çevresinde dört hayvanat bahçesi ve bir akvaryum işleten Amerikan kuruluşu. 1895 yılında New York Zooloji Derneği adıyla kurulan WCS dünyanın en eski çevre koruma kuruluşlarından. 20'nci yüzyılın başlarında dünyada ilk defa yapay döllenme programı uygulayarak Kuzey Amerika bizonunun soyunun tükenmesini engelledi. WCS hayvanat bahçelerinin doğal hayatın korunması için aktif olarak çalışmaları gerektiği düşüncesinin öncüsü; bu konuda 50 ülkede 300 tane projesi var. 5) Greenpeace 1971'de Amerika'nın Alaska'da yapacağı nükleer denemelere karşı kuruldu. O günden bu yana çok çeşitli konularda doğrudan çalışan uluslararası bir yapı haline geldi. Düzenlediği kampanyalar balina avcılığının yasaklanmasından rüzgâr enerjisinin geliştirilmesine dek uzanıyor. Etkili protesto yöntemleriyle çevre sorunlarını gündemin üst sıralarına taşıması Greenpeace'in en büyük gücü. 6) Uluslararası Kuşları Koruma Konseyi (Birdlife International) Dünyadaki kuşları koruma örgütlerinin bir araya gelmesiyle oluşmuş bir yardımlaşma ağı. Merkezi Cambridge'te bulunan konsey 100'den fazla ülkede kuş türlerinin korunması ve kuş çeşitliliği için önemli alanların belirlenmesine ilişkin araştırma çalışmaları yürütüyor. Bugüne dek 20 binin üzerinde "Önemli Kuş Alanı" belirlendi. 7) Kraliyet Botanik Bahçeleri (Royal Botanic Gardens KEW) Bitki dünyasına ilişkin en yetkin kuruluş olan KEW'in çalışmaları geniş bir alana yayılıyor. Bitki genlerinin klonlanması soyu tehlikede olan bitkilerin yetiştirilmesi ekonomik açıdan önemli bitkiler hakkında bilgi toplanması sürdürülebilir kırsal yerleşimler geliştirilmesi bu çalışmalar arasında sayılabilir. En son çalışma 24 bin bitkinin tohumlarının saklanacağı bir tohum bankası oluşturma projesi. 8) Uluslararası Fauna ve Flora FFI (Fauna and Flora International) 1903 yılında avlanma ve yaşam alanlarını tahribatı yüzünden azalan Afrika memelilerini korumak amacıyla kurulan FFI Kruger ve Serengeti Milli parklarının yapımında etkin rol oynadı. Merkezi Cambridge'te bulunan kuruluşun projeleri Belize'den Filipinler'e uzanan geniş bir alanda sürüyor. Çalışmaları arasında önemli yaşama alanlarının satın alınması doğal hayata ilişkin araştırmalar ve yapay döllenme programları yer alıyor. 8) Uluslararası Fauna ve Flora FFI (Fauna and Flora International) 1903 yılında avlanma ve yaşam alanlarını tahribatı yüzünden azalan Afrika memelilerini korumak amacıyla kurulan FFI Kruger ve Serengeti Milli parklarının yapımında etkin rol oynadı. Merkezi Cambridge'te bulunan kuruluşun projeleri Belize'den Filipinler'e uzanan geniş bir alanda sürüyor. Çalışmaları arasında önemli yaşama alanlarının satın alınması doğal hayata ilişkin araştırmalar ve yapay döllenme programları yer alıyor. 9)Durell Doğal Hayatı Koruma Birliği DWCT (Durell Wildlife Conservation Trust) Kendisi küçük küresel etkinliği büyük bir kuruluş. 1959 yılında zoolog ve yazar Gerald Durell tarafından Jersey Hayvanat Bahçesi adıyla kuruldu. Hayvanat bahçelerinin tehlikedeki türlerin üremesi ve doğaya geri dönüşlerine hizmet eden yerler olarak çalışmaları düşüncesine öncülük etti. Yanı sıra doğayı korumaya yönelik 1.000'in üzerinde eleman yetiştirerek bu insanların dünyanın dört bir köşesinde hayvanat bahçelerinde çalışmalarını sağladı. 10) Kraliyet Kuşları Koruma Derneği RSPB İngiltere'nin en tanınmış doğa koruma kuruluşlarından biri. 1889 yılında kurulmuş. Bugün 1 milyon üyesi ve İngiltere çapında 100'ün üzerinde doğal kaynağı var. Yaşam alanlarının korunmasının yanında hükümet lobi çalışmaları da sürdürüyor. Önemli başarıları arasında soyu tükenmek üzere olan balık kartalı ve kızıl çaylak kuşlarının korunması var. BI ile birlikte Avrupa ve gelişmekte olan ülkelerde doğal hayatı koruma projelerinde ortak çalışmalar da sürdürüyor.

Çevreci kuruluşlar doğal hayatı korumayı ve yaşatmayı kendilerine ilke edinmiş şahısların kurdukları vakıflara, derneklere ve kuruluşlara verilen genel isimdir. Bu kuruluşların amaçları öncelikle çevre kirliliği ile savaşmaktır.