Türkçe Bilgi: Buridan'ın eşeği

Buridan'ın eşeği felsefede özgür irade teması ile ilgili olarak kurulmuş bir paradokstur. Fabl ismini Fransız nominalist filozof Jean Buridan’dan (1295-1356) almaktadır. Hikaye şöyledir: :Hem aç hem susuz olan bir eşek, kendisinden eşit uzaklıkta bir yere konulmuş olan su ve saman balyası arasında bir türlü karar veremeyip hem açlıktan hem susuzluktan ölür. Tarihçe Hikaye'nin en eski versiyonu Aristoteles'e aittir ve kahraman bir köpektir. Buridan'ın öyküsü Spinoza'nın Cogitata Metaphysica'sında da geçer. Ancak burda "iki balya saman" biçimindedir. Benzer bir başka örnek de üç ağaçtan oluşan iki koruluk arasında bir türlü karar veremeyen bir deve biçiminde Gazali tarafından kullanılmıştır. Aynı özelliklere sahip alternatiflerle karşı karşıya kalındığında birinin yerine diğerini seçememe durumu için felsefe ve politikada sık sık kullanılır. Türk edebiyatında Buridan'ın eşeği Behçet Necatigil'in KTL adlı şiirinde Buridan'ın eşeğinden bahsedilir. Hilmi Yavuz'a göre şiir Divan Edebiyatı "muamma" tarzında yazılmıştır. Ancak şair bu tarz şiirlerde kullanılan ebced hesabıı tersine çevirerek kullanmıştır. Yani harflerden rakamlara gidilmesini sağlamak yerine şiire direkt olarak rakamları yerleştirmiştir.

Kaynaklar

Vikipedi

Buridan'ın Eşeği

Buridan'ın Eşeği Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar