Türkçe Bilgi: Bruney

Asya kıtasının güney-doğusundaki Borneo Adasının kuzeydoğusunda bulunan, Güney Çin Denizine kıyısı bulunan, komşusu Savarak Devletinin topraklarının Güney Çin Denizine doğru bir koridor gibi uzanması sebebiyle iki parçaya ayrılmış küçük bir devlet. Bruney, İngilizlerin koruması altındadır.

Brunei ya da resmi adıyla Brunei Sultanlığı, Asya kıtasında, Güneydoğu Asya'da Borneo adasında yer alan sultanlıktır. Ülkenin tek komşusu Malezya'dır. Başkenti, Bender Seri Begavan'dır. Dini, İslamiyet (resmi), Budizm, Hristiyanlık, resmi dili ise, Malayca ve İngilizce'dir. Devletin nüfusu 2009 yılı tahminine göre 388,190 kişidir.

Tarihi

Brunei’nin 15. asra kadar olan tarihi hakkında pek fazla malumat bulunmamaktadır. İslamiyetin buralarda yayılmasından sonraki tarihi kesin olarak bilinmektedir. İslamiyetin kabulünden sonra dinin icabı olarak birlik, beraberlik içerisinde hareket ederek, bölgenin en güçlü devleti olan Brunei- Borneo Adasının tamamına yakın bir kısmını idaresi altında bulunduruyordu. İslamiyetin düşmanları, dolayısıyla da Brunei Devletinin düşmanları ülkeyi daima zayıflatmaya çalışmışlardır. On dokuzuncu asrın sonunda iyice zayıflatılan ülkede 1888 senesinde İngiltere hakimiyetini tesis etmiştir. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa gereğince, Brunei Sultanlığı yarı demokratik bir sistemle iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde İngiltere’nin himayesinde olan bir devlet olarak son şeklini almıştır.

Fiziki Yapı

Güney Çin Denizine kıyısı olan iki parçalı toprak üzerinde kurulmuş olan ülkenin yüzey şekilleri fazla farklılık göstermez. Batı kesimleri alçak ovalar ve bataklıklarla kaplı olan ülkenin, doğu kesimleri ise pek fazla yüksek olmayan dağlarla kaplıdır. En yüksek noktası Labi Hılls Tepesi olup, 396 m yüksekliğindedir. Önem arz eden akarsuları, Belait ve Tutong’dır. Gölleri mevcut değildir.

İklim

Ekvator bölgesine yakın olduğu için Brunei’de bütün sene boyunca bol yağışlı, nemli ve sıcak bir iklim hüküm sürer. Senelik ortalama yağış miktarı sahil kesimlerinde 2500 mm civarında, iç kesimlerde de 3800 mm olan ülkenin, senelik sıcaklık ortalaması ise, 27°C civarındadır.

Tabii Kaynakları

Gür ormanlarla kaplı olan ülke, petrol, tabii gaz gibi yeraltı madenleri bakımından da çok zengindir. Ormanlardan elde edilen kauçuk gibi pekçok ürün Brunei’nin tabii zenginliklerini teşkil etmektedir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

264.000 civarında olan nüfusunun, yarısından fazlasını Malezyalılar, dörtte birini Çinliler, az bir kısmını ise yerli Dayak kabilesi teşkil eder. Halkın büyük bir çoğunluğu Müslüman olup, çok az miktarda ise Budist ve Putperest bulunmaktadır. Genellikle köylerde dörtgen biçiminde yapılmış ahşap evlerde yaşayan halkın başlıca gıda maddeleri arasında pirinç ve balık gelmektedir. Resmi dili Malaysia dili olmasına rağmen, İngilizce ve Çince de yayın olarak kullanılan lisanlardandır. Başlıca şehirleri başkenti olan Bandar Seri Begawan, Burnei kasabası, petrol merkezi olan Kuala Belait ve Seria şehirleridir.

Siyasi Hayat

Sultanlıkla idare edilen ülke, iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde ise İngiltere’nin himayesi altındadır. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa ile idare edilir. Bir yürütme ve bir yasama meclisinin bulunduğu Brunei’de yürütme kurulu Sultanın başkanlığında bir bakanlar kurulu halindedir. Ülkedeki yasama meclisi 21 kişiden meydana gelmektedir. Bunun 10 kişisi seçimle iş başına gelirken, 11 kişisi ise Sultanın tayini ile işbaşına gelmektedir.

Ekonomi

Petrol zengini bir ülke olan Brunei, ürettiği petrolün büyük bir kısmını kendisi işleyip satar. Bir kısmını ise ham petrol olarak ihraç etmektedir. Alçak ovalarla, sulanabilir arazilerde tarım yapılmaktadır. Ülkede yapılan tarım kendi ihtiyacını karşılayacak kapasitededir. Bir kısım tarım ürünlerini ve ormanlardan elde ettiği bazı orman ürünlerini de ihraç etmektedir. İhraç ettiği mallar arasında petrol, tabii gaz, baharat, Hindistan cevizi, kauçuk ve sagu denilen ekmek ağacından elde edilen bir madde en başta gelenleridir. İthal ettiği malların başında ise makina, araç, metal ürünleri, çimento ve tekstil ürünleri gelir. Dış ticaret yaptığı ülkelerin başında Japonya, ABD, Singapur, Tayvan ve Malezya gelir.

Ulaşım

Karayollarının gelişmemiş olduğu Brunei’de başlıca ulaşım yolu akarsulardır. En önemli karayolu Muara’yı başşehir üzerinden petrol şehirleri olan Seria ve Kuola Belait’e bağlayan yoldur. Hava ulaşımı Kraliyet Havayolları ile sağlanır.

Bruney

Tarihi

Fiziki Yapı

İklim

Tabii Kaynakları

Nüfus ve Sosyal Hayat

Siyasi Hayat

Ekonomi

Ulaşım

İlgili konular

Brunei

Brunei doları

Bandar Seri Begavan

Siyam timsahı

Sikorsky S-61

Bell 206

ASEAN

Anklav ve eksklav

Bruney

Bruney Hakkında Detaylı Bilgi

Tarihi

Fiziki Yapı

İklim

Tabii Kaynakları

Nüfus ve Sosyal Hayat

Siyasi Hayat

Ekonomi

Ulaşım

İlgili konular

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Brunei

Brunei doları

Bandar Seri Begavan

Siyam timsahı

Sikorsky S-61

Bell 206

ASEAN

Anklav ve eksklav