Birinci Ulusal Mimarlık Akımı

Birinci Ulusal Mimarlık Akımı veya Neoklasik Türk Üslubu veya Milli Mimari Rönesansı ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan bir mimari üsluptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslup olsa da esas etkisini Türkiye Cumhuriyeti döneminde göstermiştir. Mimar Kemalettin ve Vedat Tek'in öncülüğünü yaptığı ve ilk aşamada Neoklasik Türk Üslubu ya da Milli Mimari Rönesansı denilen ama sonraları Birinci Ulusal Mimarlık Akımı adı verilen bu mimari üslup bir Türk milli tarzını yaratmayı hedeflemiştir. Bunu yaparken her ne kadar milliyetçi olma hedefi güdülmüşse de, klasik Osmanlı yapılarında yer alan mimari öğeleri ve süslemeleri sıklıkla kullanılmıştır. Her ne kadar Osmanlı mimari öğeleri sıklıkla kullanılmışsa da, o akımdan farklı olarak eskiden sadece dini yapılarda kullanılan kubbe, saçak gibi mimari öğeler Birinci Ulusal Mimarlık Akımı döneminde diğer kamu yapılarında daha sıklıkla kullanılmıştır. Bu akımın etkisi sadece kamu binaları ile sınırlı kalmıştır. Bu akıma Osmanlı Canlandırmacılığı veya Yeni Osmanlıcılık ismi de takılmıştır. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın en önemli temsilcileri başta Mimar Kemalettin ve Vedat Tek olmak üzere Arif Hikmet Koyunoğlu ile İtalyan asıllı bir mimar olan Giulio Mongeri’dir. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı en önemli örnekleri arasında Mimar Kemalettin’in İstanbul’da inşa edilen Kemer Hatun Camisi, Laleli Tayyare apartmanlarını (bugünkü Merit Antik Oteli) ve Ankara’daki Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları merkez binası verilebilir. Mimar Kemalettin Bey tarafından tasarlanan ve 1926 ile 1927 yıllarından inşa edilen Vakıf Apartmanı Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi’nin önemli eserlerindendir. Yapı halen Devlet Tiyatroları’na hizmet vermektedir. Mimar Vedat'ın en önemli yapıtları arasında ise İstanbul Sirkeci'de yer alan Büyük Postane ve Haydarpaşa Vapur İskelesi yer alır. Arif Hikmet Koyunoğlu’nun önemli tasarımları arasında Ankara’da inşa edilmiş Devlet Resim ve Heykel Müzesi (1927-1930) ve Etnoğrafya Müzesi (1925-1928) yer almaktadır. Giulio Mongeri’nin Ankara inşa edilmiş Birinci Ulusal Mimarlık Akımı örnekleri arasında Ulus’ta yer alan Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü Binası (1926) ile Osmanlı Bankası (1926) ve İş Bankası (1928) binaları yer almaktadır. Ayrıca Beşiktaş İskelesi ve Kuzguncuk İskelesi’nin mimarı olan Ali Talat Bey de dönemin önemli temsilcilerindendir. Bu akıma yönelik en yaygın eleştirilerin başında teknolojiye ayak uyduramaması; seçmeci ve biçimsel bir akım olması gösterilir. Resim galerisi Dosya:İstanbul Sirkeci Büyük Postane 6.JPG|Vedat Tek tarafından tasarlanan Büyük Postane (1905-1909) Dosya:Ziraat Bankası 5.JPG|Giulio Mongeri tarafından tasarlanan ilk Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası (1925-1929) Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın ilk örneklerindendir. Dosya:AnkaraDRHM.jpg|Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından tasarlanmış olan Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi (1927-1930) Dosya:Besiktas ferry landing.JPG|Ali Talat Bey tarafından tasarlanan Beşiktaş İskelesi (1913) günümüzde halen kullanılmaktadır.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Birinci Ulusal Mimarlık Akımı

Kaynakça

Kaynaklar

Türkiye'de mimarlık

Ulusal Mimarlık Ödülleri

Ali Talat Bey

Mimar Kemaleddin

Giulio Mongeri

Sinan Ödülü

Ankara Palas

Erken Cumhuriyet Dönemi'ndeki yabancı mimarlar

Birinci Ulusal Mimarlık Akımı