Bedesten

Kısaca: BEDESTEN Kumaş ve kıymetli eşyalar satılan kapalı çarşı. İslam ülkelerinde görülen bedestenler, kubbeli iki tarafı dükkanlarla kaplı, taştan yapılmış emniyetli alış-veriş merkezleri idi. Selçuklular zamanında Anadolu’da bedesten yapıldığı biliniyorsa da günümüze ulaşmamıştır. Osmanlıların 15. asırdan itibaren Anadolu ve Anadolu dışında yaptıkları bedestenler, günümüze kadar gelmiş ve birçokları halen faaliyetine devam etmektedir. Bu bedestenlerden bir kıs ...devamı ☟

Bedestenler zamanlarında önemli birer iktisadi kuruluştu. O devirde günümüzdeki banka ve borsaların görevini görürdü. Her bedesten de onu korumakla yükümlü 12 kişilik bir koruyucu ekibi vardı. Bunlara bölük başı denirdi.

Kumaş ve kıymetli eşyalar satılan kapalı çarşı. İslam ülkelerinde görülen bedestenler, kubbeli iki tarafı dükkanlarla kaplı, taştan yapılmış emniyetli alış-veriş merkezleri idi. Selçuklular zamanında Anadolu’da bedesten yapıldığı biliniyorsa da günümüze ulaşmamıştır. Osmanlıların 15. asırdan itibaren Anadolu ve Anadolu dışında yaptıkları bedestenler, günümüze kadar gelmiş ve birçokları halen faaliyetine devam etmektedir. Bu bedestenlerden bir kısmında, üzeri kubbelerle örtülmüş uzun bir koridor ve bu koridorun içindeki iki taraflı dükkanlar yer alır. Bir kısmında ise bu kubbelerle örtülü koridorun dışında da dükkanlar bulunur. Umumiyetle bedestenlerin karşılıklı dört demir kapısı vardır. İkisi, bedestenin iki ucundan, diğer ikisi de ortasından giriş çıkışı temin eder.

Bedesten her sabah duacı başı denilen bölük başlarından biri tarafından açılır, akşamları da gene törenle kapanırdı. Çok değerli mallar, Perşembe günleri öğle namazından önce satılır, bu sırada önemli kişiler de gelir ve halk her yanı doldururdu. Bedestenlerde alış veriş yapan esnafa tacir anlamına da kullanılan Hacegan denilirdi.

İstanbul'da ikisi büyük çarşı içinde, biri de Galata'da olmak üzere üç bedesten vardır. Büyük çarşı içindekilerden eskisine Eski veya Küçük Bedesten, Fatih Sultan Mehmed'in yaptırdığına ise diğerine ise Yeni Bedesten, Sandal Bedesteni veya Büyük Bedesten denirdi.

Bedestenlerin en meşhurları olarak, İstanbul'da Kapalı Çarşı içindeki Bedesten-i Atik ve Bedesten-i Cedid (Sandal Bedesteni), Galata Bedesteni, Bursa, Edirne, Tekirdağ, Manisa, Gelibolu, Merzifon, Amasya, Tokat, Vezirköprü, Ankara, Mahmud Paşa bedestenleri sayılabilir.

Bedestenlerin muntazam ve emniyetli bir muhafaza teşkilatı vardı. On iki kişiden ibaret olan bu muhafızlara Bölükbaşı denilirdi. Nanpareci ve Küçük Ağa adında iki zabit, bunlara nezaret ederdi. Bedesten her sabah ve akşam duacı ismi verilen Bölükbaşı tarafından merasimle açılıp kapanırdı.

Akşam olup herkes gittikten sonra üç kapı kapanır, yalnız bir kapı çarşının tamamen boşalmasına kadar yarım açık bir vaziyette kalır, kapıda bekçi durur ve burada kuyumcular büyük dolapların altlarındaki sandıklara mallarını koyarlardı. Ondan sonra o kapı da kapanırdı. İçerde kalan nöbetçi, Bölükbaşı ile yamağı, ellerinde kalın sopa ve tabanca olduğu halde bedestenin içini güzelce ararlar, kimsenin kalmadığına kanaat getirdikten sonra gidip nöbet mahalline otururlardı. Bundan sonra bu muhafızlar, el tetikde kulak tıkırtıda sabaha kadar nöbet beklerlerdi.

Bedestenler aynı zamanda bulundukları şehrin emniyet sandığıydı. Şehir halkı, ağzı mühürlü sandıklarını kasalarını buraya koyar, karşılığında da bir makbuz alarak gönül huzuru ile bırakıp giderdi. Sahibi geldiği zaman bir Bölükbaşının nezaretinde sandığın konulduğu mahzene gidilir, emanet sahibi sandığından alacağını aldıktan, koyacağını koyduktan sonra mühürleyip mührü Bölükbaşıya gösterirdi. Muhafızlar yalnız mührün bozulmasından mesul tutulurdu. Eşya muhafazası ile tellaliye ücretinin yüzde yirmisi, bekçibaşı denilen ser muhafıza ait olup, kalanı diğer on bir Bölükbaşı arasında eşit olarak taksim olunurdu.

Bedestenler esnafına Hacegan ve Hacegi denilirdi. O devirde dolap sahibi Hacegi olmak, esnaf için erişilebilecek en üstün mertebeydi.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Bedesten

Kumaş, mücevher vb. değerli eşyaların alınıp satıldığı kapalı tarihî çarşı.

Bedesten

Türkçe Bedesten kelimesinin İngilizce karşılığı.
covered bazaar

Bedesten

eskiden değerli eşya alınıp satılan kapalı çarşı.

Bedesten

Türkçe Bedesten kelimesinin Almanca karşılığı.
der Antiquitätenbasar

İlgili konular

anadolu osmanlı özhan öztürk

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Bedesten, Yahşihan
6 yıl önce

Bedesten, Kırıkkale ilinin Yahşihan ilçesine bağlı bir köydür. Köyün geçmişi Erzurum'un Horasan ilçesine dayanmaktadır. 1840-1850 yılları arasında Mığırdıç...

Bedesten, Yahşihan, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Bahşılı, Kırıkkale, Balışeyh, Kırıkkale
Tokat Müzesi
2 yıl önce

Arastalı Bedesten, İstanbul Kapalıçarşı'nın bedesten bölümünü anımsatmaktadır. Görülmeye değer bir mimari eser olan Arastalı Bedesten'ın kolonları ince...

Tuyserkan
6 yıl önce

dönemine ait Baba Kemal, Roudlar, Shahrestaneh, antik tepeler, Şeyh Ali Khani medresesi ve Kaçar dönemine ait bir bedesten bunlar arasında sayılabilir. ^ [1]...

Kapalıçarşı
2 yıl önce

turistik mekanıdır. Kapalıçarşı'nın çekirdeğini oluşturan iki bedestenden İç Bedesten yani Cevahir Bedesteni müellifler arasında tartışmalı olmakla beraber büyük...

Kapalıçarşı, Kapalıçarşı
Adana Bedesteni
2 yıl önce

karşısında bulunmaktadır. Çevresi yeni yapılmış dükkânlarla kapanmış olan bedesten mimarisinden çok arastalara uygundur. Mimari tarzına göre eser 16. yüzyılda...

Adana Bedesteni, Kel Hasan Paşa
Mendepazarı, Uşak
6 yıl önce

günümüze kadar gelmiştir.Günümüzde sarraflar çarşısı olarak kullanılan tarihi Bedesten ve yine günümüzde şahsa ait otel olarak kullanılan tarihi Paşa Hanı (Taşhan)...

Demirtaşpaşa Camii
6 yıl önce

Camii (Takkeciler veya Takvâcılar Camii de denir), Kütahya'da cami. Küçük Bedesten yakınında yer almaktadır. Sarı Timurtaş Paşa tarafından Kütahya muhafızlığı...

Demirtaşpaşa Camii, 16. yüzyıl, 1834, 1936, Ahşap, Cami, Demirtaş Paşa, Kütahya, Vali
Panagia Chrysaliniotissa Kilisesi
6 yıl önce

Kilisesi'nde büyük bir ikon koleksiyonu bulunur. Faneromeni Kilisesi ve bugün Bedesten olan Panagia Chrysıdighitiria Kilsesi'nden de ikonlar alınmıştır. Keshishian...