ikonuna tıklayınız.
bandırma
Türkçe bandırma kelimesinin İngilizce karşılığı.[Bandırma] n. dip
Bandırma, bir turizm ve tatil kenti olmaktan çok, büyük limanı ve çevreye yayılmış sanayi tesisleri sayesinde bir sanayi ve ticaret merkezi olarak tanınmıştır.
Koordinatları: 40° 21' N, 27° 58' O
Tarihçe
Bandırma’nın içinde bulunduğu bölgede yapılan kazı ve araştırmalardan, bu alanda M.Ö. 6. Bin yılının ortalarına uzanan Neolitik ve 5. Bin yılının sonlarına uzanan Kalkolithik yerleşmelerin olduğu tespit edilmiştir. Ancak kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Çeşitli araştırmalardan, Bandırma’nın M.Ö 8. veya 9. yy’lar arasında, Kapıdağ yarımadasındaki Kyzikos şehri ile aynı zamanda kurulmuş olabileceği sonucuna varılmıştır. Bir balıkçı köyü olan ve Kyzikos şehir devletinin limanı olarak da kullanılan Bandırma, o yıllarda Güvenilir Liman anlamına geldiği düşünülen Panormos olarak anılıyordu. Panormos adının "Güvenilir Liman" anlamına geldiği bazı tarihçilerce reddedilmekte, bu adın "Yeşil Ova" anlamına geldiği ve bugün hava üssünün bulunduğu, şimdiki şehir merkezinin biraz dışında kalan düzlük yörenin o dönemlerde çeşitli eğlencelerin yanı sıra büyük güreş ve başka spor müsabakalarının da düzenlendiği bir şenlik alanı olduğu, şehrin adının bu düzlükten geldiği ileri sürülmektedir.Bandırma tarihi üzerine bir başka tartışma konusu da antik çağın ünlü masalcısı Aisopos'un Bandırmalı olup olmadığıdır. Cevat Şakir (Halikarnas Balıkçısı), bu savı ileri sürdüyse de yörenin tarihinin araştırılmasında büyük katkısı olan Reşit Mazhar Ertüzün ve Ege Üniversitesi'nden Arkeoloji Profesörü Tomris Bakır, bu sava karşı çıkmakta, bu yanılgıya yol açanın antik çağda Aisopos adıyla anılan Bandırma civarındaki akarsu olduğunu belirtmektedirler. Bandırma'nın yakınındaki Gönen ilçesinin eski adı da Aisepos‘tur. Bu, kasabanın yanından geçen çayın adıdır.
Bandırma’ya Türkler’in girişi ise Anadolu’da ilk Türk Devletini kuran Kutalmışoğlu Süleyman Bey’in 1076 yılında Kyzikos’la birlikte Aydıncık ve Bandırma’yı fethetmesiyle gerçekleşmiştir. 1106 yılında Selçuklu Sultanı I. Kılıçarslan’ın vefatı sonrası bölge tekrar Bizans egemenliğine geçmiştir. 1115 yılında Bölgeye hücum eden Türkler Bursa ve Apollonia’yı alarak Kyzikos ve Panormos üzerine yürümüşler, ancak Haçlılar’ın ardı arkası kesilmeyen akınları karşısında geri çekilmişler bölge Bizans egemenliğinde kalmıştır.
12. yüzyılın sonlarında Selçuklu uç Beyleri egemenliklerini ilan etmişler, Bandırma’da Karesi Beyliği’nin himayesine girmişler. Merkezi Balıkesir olmak üzere Bölgeyi idare eden Karesi Bey daha sonraları Marmara ve Çanakkale sahillerini, Karabiga ile birlikte bazı şehirleri eline geçirmiştir.
Türkler’in bölgedeki hakimiyetinden çekinen Bizanslılar Anadolu’da Türk Beylerinin ilerleyişini durdurmak için İspanya’dan Katalanlar adıyla bilinen paralı askerler getirerek Kyzikos’a yerleştirmişlerdir.
Bir süre Aydıncık ve Hüdavendigar’a bağlı olan Bandırma 16. Yüzyılın 2. yarısında Galata Kazası Kapıdağ Nahiyesine bağlanmıştır.
Bandırma’nın o yıllardaki gelişmesinde Padişah’ın Dergah-ı Ali çavuşlarından Haydar Çavuş’un Bandırma’ya yerleşmesi önemli bir etken olmuştur. Bazı kaynaklarda Bandırma’ya sürgün olarak gönderildiği belirtilen Haydar Çavuş, sahilde kendi adını taşıyan bir cami, medrese, hamam, beş ev, on dükkan yaptırmıştır. Bu eserleri vakıf olarak Bandırma’ya bırakan Haydar Çavuş’un bundan sonraki yaşamı konusunda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Bandırma, 1830 yılında Erdek ilçesi Kapıdağ bucağına bağlanmış, Tanzimata kadar voyvodalıkla idare edilen Bandırma Tanzimatın ilanından sonra gerçekleştirilen idari yapılanmadan sonra Erdek ilçesine bağlı bir bucak olmuştur.
1874 yılında büyük bir yangın geçiren Bandırma’nın tamamına yakını bu yangında harap olmuştur. Yangın sonrası Bandırma kısa zamanda yeniden onarılmış, Haydar çavuş camii de on bir yılda kagir olarak yeniden yapılmıştır. 1876-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda, Kırım ve Romanya’dan göç eden Tatarlar’ın Bandırma’ya yerleştirilmesi şehirde bir canlanmaya ve nüfusunun artmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler sonrası Bandırma, 1878 yılında Karesi Sancağı’na (Balıkesir) bağlı bir ilçe merkezi haline getirilmiştir.
I. Dünya Savaşı yıllarında Bandırma, Çanakkale Boğazı’nın kapatılması ile bölgesel olarak büyük bir önem kazanmıştır. Savaş sonrası 2 Temmuz 1920 tarihinde Yunanlılar tarafindan işgal edilen Bandırma Büyük Taarruz sırasında Türk birliklerinin kente girmesiyle 17 Eylül 1922 tarihinde işgalden kurtarılmıştır. Bandırma'nın hemen yanında bulunan, kent merkezinden ve Erdek'in batısından rahatça görülebilen Ayyıldız Tepede bu işgalden kurtuluşu ve zaferi sembolize eden bir anıt bulunmaktadır. Son Kurşun Anıtı olarak bilinen bu anıt, 1974 yılında betondan yapılmış tüfeklerin çatılmasıyla oluşturulmuş olup, anıtın hemen yanında Bandırma’nın kurtuluşu sırasında şehit olan 80 kahramanın isimlerinin yer aldığı iki de kitabeye sahiptir.
Şehir, Osmanlılar döneminde de İstanbul’u Kuzey Ege ve İzmir’e bağlayan önemli bir iskeleydi. Osmanlı döneminden kalan tek eser 1877’de yanan 19. yüzyıl camisinin yerine mimar Kemalettin Bey tarafından yapılan Haydar Çavuş Camii’dir.
Ulaşım
Bandırma, sahip olduğu kara, deniz, hava ve demiryolu ulaşım olanakları ile, ulaşımı oldukça kolay bir yerleşim birimidir. İstanbul’dan Bandırma’ya İDO (İstanbul Deniz Otobüsleri) ile düzenli feribot seferleri yapılmakta, ulaşım yalnızca iki saat sürmektedir. Deniz yoluyla İstanbul-Bandırma arası 60 kilometredir. Ulaşım modern ve hızlı feribotlarla sağlanmaktadır. Karayoluyla Bursa'ya 110 ve Balıkesir'e 99 km mesafede bulunmaktadır. Demiryolu ulaşımı da bulunan Bandırma, yapımı süren Bandırma-İzmir hızlandırılmış tren seferlerinin başlamasıyla birlikte ulaşımda büyük kolaylık sağlanması beklenmektedir. Hızlandırılmış trenin İDO'nun deniz otobüsleri ve hızlı feribotlarıyla bağlantılı olarak çalışması ve İstanbul'dan İzmir'e tek bir bilet alan yolcuların deniz yoluyla Bandırma'ya 2 saatte, trenle de İzmir'e 3.5 saatte olmak üzere toplam 5.5 saate ulaşması planlanmaktadır.Sosyo-kültürel yapı
Bandırma'da 33 adet İlköğretim okulunda (Kent Merkezi: 22, Belde-Köyler: 11) ve 9 adet lisede toplam 22.977 öğrenci eğitim görmektedir. Öğrencilerin 21.200'ü kent merkezinde bulunmaktadır. Ayrıca Çıraklık Eğitim Merkezinde 856, Halk Eğitim Merkezinde de 369 öğrenci öğrenim görmektedir.1993-1994 öğretim yılında, Balıkesir Üniversitesi'ne bağlı olarak hizmete giren Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Bandırma Meslek Yüksekokulu ve 1996-1997 öğretim yılında açılan Bandırma Sağlık Meslek Yüksekokulunda toplam 1183 öğrenci yükseköğrenimini sürdürmektedir. Eğitim düzeyindeki bu gelişmişlik ve %100'e ulaşan okuma-yazma oranı, Bandırma'nın kültürel yaşamına da canlılık kazandırmaktadır.
Bandırmalılar yıl boyunca 2 adet sinema salonunda ve diğer salonlarda sergi, panel, konferans, konser, gösteri gibi çeşitli kültür ve sanat olaylarını izleme olanağı bulmaktadırlar. Diğer yandan, kentte yerel basında sosyo-kültürel yapının zenginliğiyle paralel olarak oldukça gelişmiştir. Altı tane günlük yerel gazete, dört tane yerel radyo istasyonu ve bir yerel televizyon kanalı faaliyetlerini sürdürmektedir.
Haydar Çavuş Cami, Sunullah Cami, Habibullah Hamarat Cami, Hacı Yusuf Cami, Çınarlı Şevkiye Cami,Bandırma Ulu Cami,Eski Doğruca Köyü Cami, Emre Köyü Cami, Bigadiç Yeşilli Cami Bandırma ilçesinde bulunan tescilli camilerdir.
Kapıdağda bulunan Kirazlı Manastırı: Antik dönemde Didumus Dağı olarak bilinen dağın eteğinde manastır, kilise ve yapı gruplarından oluşan bir kompleks tir. Duvar tekniğine göre; 19.yy�da(1800�lü yıllar) Rumların kullandığı bir dini anıt yapı olduğu anlaşılmaktadır. Mevcut temellerden ve duvar kalıntılarından bodrum üzerine 2 katlı olduğu görülmektedir. Bugün mevcut olan kilisenin, güney duvarı ile absis duvarının bir kısmı ayakta ve yüzeyde bulunmaktadır.
Saint Trinite Kilisesi bugün Demirlitaş olarak anılan yerde denizin hemen kıyısında bulunuyordu. Kilise'nin çanı 1935 yılına kadar denizin içinde duruyordu. Bugün hiç bir kalıntısı bulunmamaktadır.
Bandırma'da Hava Şehitliği, Ayyıldız Tepe Şehitliği, Son Kurşun Anıtı, Edincik Şehitliği bulunmaktadır.
Her yıl geleneksel olarak düzenlenen ve 2005 yılında 18.si gerçekleştirilen Bandırma Kuşcenneti Festivali, bölgenin en önemli etkinlikleri arasındadır.
Turizm
Bandırma merkezinde liman ve fabrika atıklarının yarattığı kirlilik nedeniyle denize girilemez. Ama şehir merkezinden yaklaşık 20 dakika uzaklıktaki Tatlısu bölgesi ve 22 km. uzaklıktaki Erdek, Bandırma'nın ve bölgedeki denize kıyısı bulunmayan Eskişehir, Bilecik ,Bursa gibi yerleşimlerin gözde sayfiye mekanlarıdır. Plajlar ve diğer turistik çekim noktaları Erdek ve Tatlısu'dadır. Yakınlardaki Kapıdağ'ın ormanlık iç bölgeleri de her geçen gün daha fazla ilgi toplamakta, doğa turizmi amacıyla kullanılmaktadır. Kapıdağ'da cumhuriyet öncesi Rum'lardan Müslüman olup Yunanistan'a göçmeyenlerin (Yörede verilen isimle "Dönmeler") torunlarıyla Pomak denilen Batı Trakya Türkü muhacirlerinin birarada yaşadığı bakir köyler vardır. Cumhuriyet öncesinde Kapıdağ yöresi Anadolu'da Rum nüfusun en yoğun yaşadığı yerlerin başlıcalarındandır.Bandırma'nın çevresindeki diğer önemli noktalar Perslerden bugüne ulaşan Daskyleion ören yeri, Kyzikos Antik Kenti, Manyas Kuş Cenneti ve kaplıcaları, Kirazlı Manastır, deri sanayii, rengarenk oya pazarı ile ünlü Gönen'dir.
Manyas Kuşcenneti Milli Parkı’nın geniş kitlelere tanıtımının yapılabilmesi ve çevre kirliliği nedeniyle karşı karşıya kaldığı tehlikelere kamuoyunun dikkatini çekebilmesi amacıyla, 1987 yılından bu yana her yıl Uluslararası Bandırma Kuşcenneti Kültür ve Turizm Festivali adıyla bir festival düzenlenmektedir.
Ekonomi
Limanı ve gelişmiş sanayi tesisleriyle ekonomisi canlılık göstermektedir. Türkiye'de üretilen kimyasal gübrenin % 15i (BAGFAS-Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş.), etlik civcivin % 25'i, yumurtalık civcivin ise % 20'si, beyaz etin % 22'si (Banvit, Şeker Piliç...), yumurtanın % 22'si Bandırma'da üretilmektedir. Dünyanın en önemli madenlerindenden biri olan bor minerali de bölgede bulunan ve Etibor A.Ş.'ye bağlı Hidrojen Peroksit fabrikasında işlenmektedir.Bandırma Limanı, İstanbul'dan sonra 3.000.000 Ton/yıl kapasitesi ile Marmara denizindeki en büyük ikinci limandır. 20.000 grostona kadar 15 adet gemi aynı anda yanaşıp yükleme ve boşaltma yapabilmektedir. Türkiye'nin tek dökme yük limanı olan Bandırma Limanı'ndan 2001 yılında, 51 değişik ülkeye toplam 240 milyon 197 bin 554 dolarlık sanayi ürünü ihraç edilmiştir. Buna karşılık limana, 23 ülkeden yabancı bandıralı gemilerle 154 milyon 891 bin 403 dolar değerinde değişik sanayi ürünü ve tarım ürünü gelmiştir. 2001 yılında Bandırma Limanı'ndan yapılan ihracatın 184 milyon 316 bin dolarlık bölümü, ilçede boraks asit tesisleri bulunan Eti Holding A.Ş. tarafından gerçekleştirilmiştir. Eti Holding A.Ş Bandırma Limanı'ndan 42 ülkeye, boraks penahidrat, boraks ve bor madenleri, kolemanit, tinkal cevheri ihraç etmektedir.
Bandırma'nın üç köyünde yaklaşık 600 bin m2lik alana kurulu 30 megavat elektrik enerjisi üreten 20 türbinden oluşan Rüzgar Enerji Santrali bulunmaktadır. 2010 yılına kadar 620 megavat güce erişmesi planlanmıştır.Bandırma Rüzgar Enerjisi Santrali (BARES II) olarak adlandırılan proje, Türkiye'nin en büyük özel sektör rüzgar enerjisi santrali olacaktır ve montaj çalışmaları halen devam etmektedir.
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce