Birinci Dünya Savaşı öncesinde sadece Sırbistan ve Karadağ bağımsız bir devlet durumundaydılar. Hırvatistan ve Slovenya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun bir parçasıydılar. Bosna-Hersek yukarıda bahsedildiği üzere Avusturya-Macaristan tarafından 1908 yılında ilhak edilmişti. Makedonya ise, Balkan Savaşları sonunda Yunanistan, Bulgaristan ve Sırbistan arasında paylaşılmıştı.
1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşına bütün Güney Slav milletleri katıldılar. Sırbistan, savaş sırasında Güney Slavlarını birleştirmek için büyük çaba harcamıştır. Sırbistan, bu konuda Güney Slavlarının birleşmesini amaçlayan “Yugoslav Komitesi”nin kurulmasına öncülük etmiştir. Avusturya-Macaristan Parlamentosundaki Güney Slav milletvekilleri, Avusturya-Macaristan’ın savaştaki durumu zayıflayınca 1918 Ekim ayında Zagrep’te toplanarak “Sloven-Hırvat ve Sırp Milli Komitesi”ni kurdular. Amacı Slav milletlerini bağımsız bir devlet altında toplamak olan Komite, bağımsızlık ilan ederek, Sırbistan ile temasa geçti. Kasım 1918’de Karadağ Milli Meclisi, kurulacak olan krallığa katılma kararı aldı ve Kral Nicola’yı tasfiye etti. Bunun ardından 1 Aralık 1918 tarihinde Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı, Sırplı Karayorgiyeviç Hanedanlığından Peter’in idaresi altında bir monarşi olarak kuruldu. Yeni Krallığın toprakları Sırbşstan, Karadağ, Hırvatistan-Slovenya, Dalmaçya ve Bosna-Hersek’ten meydana gelmekteydi. 1931 yılında ülkenin adı “Yugoslavya” olmuştur. İkinci Dünya Savaşından sonra Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek, Makedonya ve Karadağ’dan oluşan altı cumhuriyetli bir federal yapı ile ülkenin adı “Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti” olmuştur.
kaynak:BALKAN TARİHİNDEN BİR KESİT: XIX’UNCU YÜZYILDA BALKANLARDA BAĞIMSIZLIK HAREKETLERİ
Dr. Türel YILMAZ*