Börçigin

Kısaca: Börçigin (Moğolca: Боржигин, Borçigin; Çince: 博爾濟吉特; pinyin: Bó'ěrjìjítè), Cengiz Han ve ardıllarının üyesi olduğu boydur. ...devamı ☟

Börçigin (Moğolca: Боржигин, ``Borçigin``; zh-cp|c=博爾濟吉特|p=Bó`Ä›rjí¬jí­tí¨) Cengiz Han ve haleflerinin mesubu olduğu hanedan boyudur.

Esasen Bodonçar`ın sülalesi için kullanılan Börçigin adı, Moğol İmparatorluğu kurulduktan sonra Kiyat boyundan sadece Gengiz, Cuci Kasar, Kaçiun ve Temüge Oççigin olmak üzere dört kardeşin sülalesinden gelenler ("Altan Irk") için kullanılmaya başlamıştır.

1271`de Cengiz Han`ın torunu olan Kubilay Han Çin`de Yüen Hanedanını kurdu. Börçiginler 14. yüzyılın büyük bölümü boyunca da Moğol İmparatorluğu`nda, Çin`de ve Asya`nın diğer kısımlarında hüküm sürdüler. 1368`de Togan Timur yönetimindeyken Börçiginler Çin hakimiyetini kaybettiler ama aile mensupları 17. yüzyıla kadar Moğolistan`ı yönetmeye devam etmiştirler ve Çin`in Kin Hanedanı`ndaki 49 Moğol sancağının en güçlüsüydüler. Börçigin günümüz Moğolistan`ında yaygın bir soyadıdır.

í‚l-i Cengiz

main|Cengiz Han Soyu

Cengiz Han Soyu`nun izlerini özellikle Orta Asya`da bulmak mümkündür. Onun dört oğlu ve onun hemen ardından gelen varisleri adları ve yaptıklarıyla şöhret sahibidirler. Daha sonraki Asyalı hükümdarlar çürük dayanaklarla kendilerini bu soydan gelmiş göstermeye çalışmışlardır. 14. yüzyılda geçerli kaynaklar (ki bunlar büyük oranda Reşidüddin`e ve diğer Arap tarihçilerine dayanmaktaydı) bu konuda bilgi verememektedir. Genbilimsel DNA testinin yakın zamanda gördüğü revaçla birlikte daha çok insan bu büyük fatihin soyundan geldiğini iddia etmeye başlamıştır.

Cengiz Han soyundan inen Asya hanedanları arasında şunlar vardır: Çin`de Yuan Hanedanı, İran`da İlhanlılar, Deşt-i Kıpçak`ta Altın Ordu (Cuci ulusu), Kuzey Asya ve Orta Asya`da Sibir Hanlığı, Şeybani Hanlığı ve Astrahan Hanlığı. Kural olarak Cengiz soyu Tatar politikalarında çok büyük önem arz ediyordu.

Örneğin Mamay Han yetkisini kukla hanlar eliyle kullanabiliyor ama kendisi Cengiz soyundan gelmediği için Han ünvanını kullanamıyordu.

dipnot: Börçigin Börü Tigin`den türemiş olup kurt prens anlamına gelir.

Güncel ilgisi

Boy teşkilatlanmasının 20. yüzyılda uygulanan bir bağı kalmamıştır ama halen pek çok Moğol için bir şeref ve gurur meselesi sayılmaktadır. 1920`lerde komünist rejim boy adlarının kullanılmasını yasaklamıştı. Bu yasak 1997`de yürürlükten kaldırıldığında ailelerin çoğunluğu boy bağları hakkındaki bilgilerini yitirmişlerdi. Bu nedenle de aşırı sayıda aile nüfus kaydını en prestijli boy ismi olan Börçigin mensubu olarak yapmıştır, ki bunların pek çoğunun tarihi bir temeli yoktur.

Notlar

İngilizce Wikipedia`dan tercüme edilmiştir

Soy ağacı

soyağacı/başla soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | soyağacı| | |F|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|7| | soyağacı| | |:| | | | | BTC |V| MRK |:| |BTC=Börte Çino(Gri lekeli Kurt)|MRK=Maral Koai(Beyaz Geyik) soyağacı| | |:| | | | | | | |:| | | |:| | soyağacı| | MGT | | | | | | BTC | | |:| |MGT=``Moğol Gizli Tarihi`ne göre|BTC=Bataçi Han soyağacı| | |:| | | | | | | |:| | | |:| | soyağacı| | |:| |F|~|~| DKZ |J| | | |:| |DKZ=9 kuşak soyağacı| | |:| |:| | | | | | | | | |:| | soyağacı| | |:| DBM |~| ALK |V| NUR |:|DBM=Dobun Mergen|ALK=Alan Koa|NUR="Nur" soyağacı| | |L|~|~|~|~|~|~|~|:|~|~|~|J| | soyağacı| | | | | | | | | | BDC | | | | |BDC=Bodonçar soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | soyağacı| | | | | | | | | | KBC | | | | |KBC=Kabiçi Batur soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | soyağacı| | | | | | | | | | MNN | | | | |MNN=Menen Tudun soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | soyağacı| | | | | | | | | | KCK | | | | |KCK=Kaçı Kaluk soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | soyağacı| | | | | | | | | | KID | | | | |KID=Kaidu soyağacı| | | | | | | | |,|-|^|-|.| | | | soyağacı| | | | | | | | BSK | | AAA | | |BSK=Bai Sungur|AAA= soyağacı| | | | | | | | |!| | | |!| | | | soyağacı| | | | | | | | TMB | | BBB | | |TMB=Tambagai|BBB= soyağacı| | | | | | | | |!| | | |!| | | | soyağacı| | | | | | | | KBL | | ANB | | |KBL=Kabul Han|ANB=Ambagai soyağacı| | | | | | | | |)|-|-|-|.| | | | soyağacı| | | | | | | | BRD | | KTL | | |BRD=Bardam Batur|KTL=Kutla Han soyağacı| | | | | | | | |!| | | | | | | | soyağacı| | | | | | | | YSG | | | | | | |YSG=Yesügei Batur soyağacı| | | | | | | | |!| | | | | | | | soyağacı| | | | | | | | CNG | | | | | | |CNG=Cengiz soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | soyağacı/bitir

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Urus Han
3 yıl önce

1372-1374 arası ve 1375 yıllarında Altın Orda Devleti'nin Hanı olan hükümdar. Orıs, Arıs, Irıs ve Orıs Han olarak da bilinir. Börçigin boyuna mensuptur....

Altan Urag
7 yıl önce

kurulan grup, tarzıyla geleneksel ve çağdaş etkileri birleştirir. İsmini Börçigin olarak da bilinen Cengiz Han hanedanının isminden alır. Eserleri 2006 yapımı...

Arık Böke
6 yıl önce

bölgelerinde etkisi hissedilmiştir. 1206-1635 yılları arasında varolmuş olan Börçigin hanedanına mensuptur. ^ William'ın Moğolistan seferinin anlatımı 5 Ağustos...

Karakurum
3 yıl önce

yüzyılda Dayan Han kenti birkez daha başkent yaptı. Çeşitli zamanlarda kent Börçigin ve Oyrat kavimleri arasında el değiştirdi. 1585'te Abatay Han kent yakınlarında...

Karakurum, Cengiz Han, Kubilay Han, Kültigin, Moğol Devleti, Moğollar, Uygurlar, Çin, Ügeynor Gölü, Talalhayn Bozkırı, Büğü Han
Batu Han
3 yıl önce

zaman süren belirsizlikten sonra 1246 yılında tahta Güyük geçecektir. Börçigin hanedanının en yaşlı temsilcilerinden olan Batu, Moğol İmparatorluğunun...

Barlaslar
3 yıl önce

Moğolların Gizli Tarihi (Монголын Нууц Товчоо) adlı esere göre Barlaslar, Börçiginlerle aynı kökenden gelmektedirler. Karçar Barlaslar, Barlas boyunun kurucu...

Cengiz han
3 yıl önce

evlenmediği hâlde üç oğlu daha olmuştur. Cengiz Han ve onun mensup olduğu Börçiginler bu çocuklardan “Bodoncar” adlı en küçük olanının soyundan gelmektedir...

Temuçin, Moğollar, Türkler, Moğol İmparatorluğu, Moğolistan, Moğol, Moğolca, 1201, 1206, 1211, 1218
İlhanlılar
3 yıl önce

Gazan Han (1295–1304) • Olcaytu (1304–1316) • Ebu Said Bahadır (1316–1335) Börçigin Arpa Han (1335–1336) İlhanlılar Musa Han (1336) İlhanlılar (Celayir Sultanlığı)...