Türkçe Bilgi: Arıkbaşı, Bayındır

Arıkbaşı köyü İzmir ili Bayındır ilçeine bağlı Kafkas göçmeni Şapsuğ'ların yaşadığı şirin bir Çerkes Köyüdür. İlk kurulduğunda Osmaniye adıyla kurulmuş ise de yanındaki dere yatağından dolayı Arık Başı adı uygun görülerek adı değiştirilmiş. İzmirin üç çerkes köyünden biridir 1864 kafkas sürgününden sonra kurulan köyde bin kadar nufusuyla Kafkas dernekleri Kafkas şenlikleri ile kültürlerini yaşatmaya çalışmaktadırlar. İzmir İl merkezine 62 km Bayındır ilçe merkezine 16 km yine Torbalı ilçesine 16 km uzaklıkta; Bayındır İzmir karayolunn üzerinde Ödemiş İzmir demiryolunun üzerinde ulaşımı kolay bir köydür. A R I K B A Ş I A D I Ğ E K U A C E Köyümüz İzmir il sınırları içerisinde Bayındır ilçesine 15 km, Torbalı ilçesine 17 km ve İzmir'e 62 km uzaklıkta Türkiye’deki aktif ve en popüler Çerkes köylerinden biridir.Köy halkı 1864 Osmanlı-Rus savaşı döneminde Ruslar tarafından bugünkü Kafkasya'daki PANEHES ve AFEPSI köylerinden sürgün edilen Çerkesler tarafından kurulmuştur. Anavatanlarından sürülen Çerkesler ilk önce Varna Limanından Balkanlara ayak basıp o zamanlar Osmanlı toprağı olan Bulgaristan'ın Filibe bölgesine yerleştirilmişlerdir.Burada 15 yıl kalan Çerkesler Osmanlı İmparatorluğunun Berlin Antlaşmasını imzalaması neticesinde Balkanlardan uzaklaştırılmasına karar verildi.Toplama merkezi Edirne’den yola çıkan Arıkbaşılılar denizyoluyla Muğla Milas’a gelmişlerdir.Bu bölgenin bataklık olması,sivrisinek ve salgın hastalıklar nedeniyle yer arayışlarını sürdürerek İzmir'in Bayındır ilçesine bağlı şuan ki Arıkbaşı Köyünün bulunduğu yerde kalmaya karar verdiler. Varlıklarını diğer bölgelere yayılmış Çerkeslere oranla daha fazla koruyan köyün nüfusunun tamamı Çerkeslerin Şapsığ boyuna aittir. İlk yerleşim döneminde köyün adı Osmaniye iken daha sonra köyün yakınından geçen Künk Deresinden esinlenerek ARIKBAŞI ismi konulmuştur. Köy yaklaşık 400 haneden oluşmakta ve şuan 1000 civarında nüfusa sahiptir. Ödemiş ve Tire'yi İzmir’e bağlayan demiryolu ve Bayındır'ı İzmir'e bağlayan karayolu köyümüz içerisinden geçmektedir. Köy mikro-fiziki yerleşim alanı olarak toplu köy tipi özelliğini taşımaktadır.300’e yakın emeklinin yaşadığı Arıkbaşı Köyünde halkın tamama yakın kısmı hayvancılık ve tarımla uğraşmaktadır.Genellikle pamuk, zeytin, buğday, karpuz, kornişon salatalık ekimi yapılmakta olup Meyvecilik olarak narenciye ve üzüm bağları geniş bir yer tutar Her yıl Temmuz ayında kurulan Karpuz Panayırı köy bütçesinin en büyük gelir kaynağıdır. Köye kuşbakışı bakıldığında düz alanda çok yapılaşma görülmektedir. Evlerin bahçeleri çiçeklerle bezenmiş bakımlı ve temiz olmaları çevre köyler arasında dikkat çekmektedir. Köye ilk yerleşenlere ait Çerkez evlerinin tümünde yapı unsuru olarak iskelet kısmında ahşap yapı malzemesi kullanılmıştır. Evlerin iç ve dış yüzü toprak sıva ve kireç ile boyalıdır. Günümüzde yapılan bu yeni evlerde bu eski yapı unsurlarının yerini betonarme yapıya terk etmiştir. Köyümüz eğitim ve öğretimde iyi bir düzeye gelmiştir. Genç kuşağın %90'nı Lise mezunu olup, Üniversitelerde okuyan gençlerimiz gün geçtikçe artmaktadır. Köy halkı dil olarak Şapsığ dilini kullanmakta şuanda köyde 30 yaş grubu ve üstü tarafından Adigece konuşulmaktadır .Fakat ne acı ki asimilasyondan nasibini alan gençlerimiz anadillerini konuşmakta zorlanmaktadırlar. Adığe Xabzelerin yaşatılmaya çalışıldığı ARIKBAŞI köyünde Kafkas Kültür Derneği kurulmuş olup köy gençlerinin her zaman uğrak yeri olan lokalimizde folklor ve müzik çalışmalarımız devam etmektedir.Dünyaca ünlü NALMES Kafkas Halk Dansları Topluluğu ve Adığe müziğinin duayeni Anzoriko ÇESLAV’ı 1991 ve 2005 yıllarında büyük bir gururla en iyi şekilde ağırlayan Arıkbaşı köylüleri geleceğine yatırım yapmaya karar verdiler.Köy gençlerinden oluşturulan 40 kişilik Kafkas Halk Dansları Topluluğu JUAĞO kurulalı 2 yıl olmasına rağmen Ege Bölgesi etkinliklerde her zaman en ön planda yer almakta ve köy halkını gururlandırmaktadır.Her yıl Mayıs ayı içerisinde Geleneksel hale getirilen Arıkbaşı Kafkas Şenliği Ege Bölgesindeki Çerkeslerin bir araya gelip büyük bir dayanışma içerisinde dostluklarını pekiştirdikleri güzel bir karnavala dönüşmektedir.Köy gençleri tarafından hazırlanan arikbasi.net internet sitemiz tüm halkımıza açıktır. Köyümüzde yapılan düğünler kla Çerkes Düğünü niteliğini taşımaktadır. Çerkes örf ve adetlerinin ortaya konulduğu çevre köylerden ve İzmir Kafkas Derneği'nden gelen misafirler ile coşkulu Adığe Müziği eşliğinde, kaşenler arasında yapılan esprili kur'lar ve Adığe Woredler söylenerek gece boyunca devam etmektedir. Köyümüz çevre Çerkes köylerinden İlkkurşun (Hacelez), Ertuğrul (Çense) ve Şevketiye Köyleri ile ilişkilerimiz düğün ve ölümlerde sürekli bir şekilde devam etmektedir. Köyümüzde şuanda var olan belli başlı Adığe sülaleleri şunlardır; Lıhujıko ,Natho , Patuvaş, Koblı, Jane, Lıuj, Şhalaho, Şowuş, Nıbe, Phaşharko, Lepsıko, Nepsov, Çermıt, Hopaşej, Bage, Besni, Kofı, Halako, Bijaş'o, Vottah, Tıme, Yinuh, Bastı, Mafevud, Turkav, Yemzıg, Açumıj, Ude, Tıhavşe,Teş’u,Şibzaho,Tıv,Voçej,Ğış,Kuace,Zelı,Bolet,Çer’uj,Çüşha,Hapeph ve Hancanhot aileleri yaşamaktadır.

Kaynaklar

Vikipedi

Arıkbaşı, Bayındır

Arıkbaşı, Bayındır Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar