apaçi
Türkçe apaçi kelimesinin İngilizce karşılığı.n. Apache, member of the Apache tribe
* WA - Batı Apaçileri (Apacheeg ar c`horní´g)
* N - Navajo
* Ch - Çirikahua
* M - Meskalero
* J - Jikarilla
* L - Lipan (Lipek)
* Pl - Ova Apaçileri (Kiowa Apaçileri, Apacheeg ar c`hompezennoí¹)]]
Apaçi, Arizona ve New Mexico bölgesinde, Mogollon ve Sierra Madre sıradağlarında yaşayan Kızılderili kabilesi.
Avrupalı beyazlara en büyük direnişi gösteren Amerikan Kızılderilileri arasında Apaçiler ilk sırayı alır. Apaçiler bugünkü Arizona ve New Mexico bölgesinde, Mogollon ve Sierra Madre dağ silsileleri başta olmak üzere çorak ve dağlık arazilerde yaşıyorlardı.
Amerika kıtasının 1492`de Colomb tarafından keşfedilmesinden sonra Avrupa`nın çeşitli yerlerinden denizci uluslar, İspanyollar, Portekizliler, İngilizler ve Hollandalılar başta olmak üzere Amerika kıtasının zenginliklerine el koymak amacıyla aralarında yarışa girdiler.
Direniş
Yüzyıllar boyunca güneydeki İspanyol kökenli Meksikalılarla savaşmışlar, bu savaşlar sırasında da iyice sert, acımasız ve vahşi tabiatlı bir karakter geliştirmişlerdi. Meksikalılar Apaçileri gördükleri yerde sorgusuz sualsiz öldürüyor, çocuklarını kaçırıp köle olarak kullanıyordu. Buna karşılık da Apaçiler sık sık Meksika`ya yağma baskınları düzenliyordu. Bu karşılıklı güç dengesi kuzeyden Avrupalıların yaklaşması ile değişmeye başladı. 1860 yılından itibaren Siular, Cheyenneler, Comancheler ve Kiowalar gibi büyük Kızılderili ulusları beyazlarla savaşarak topraklarını kaybetmeye başladı. Beyazlar Apaçileri bütün Kızılderililer arasında en vahşi ve en tehlikeli ulus olarak görüyordu.1876`da Amerika Ordusu Chiricahua`ları bir kızılderili kampına taşımayı denedi. Fakat Gerenimo Meksika`ya kaçtı. Beyazlar tarafından korku saçan bir Apaçi olarak tanıtıldı. Yaptığı şeyler abartılı bir biçimde yansıtıldı. Askerler onu yakalayabilmek için çok büyük mücadeleler verdiler. Mücadelenin son 5 ayında 5000 asker ve 500 keşifci izlerini takip ederek Gerenimo`ya ve kampına ulaştı. O ve adamları teslim olmaya zorlandılar ve sonunda yakalandı. Arizona`ya geri gitmeyi umdu ama Gerenimo ve adamları Florida St. Augustine`ye nakledildi. Nakledildikleri yerde çoğu sıtma ve tüberkülozdan öldü.
Gerenimo büyük bir aşkla sevdiği topraklarını bir daha göremedi. Arizona`da yıllar sonra federal hükümetin hapsettiği kampta bir mahkum olarak öldü.