Andrzej Wajda
6 Mart 1929'da Polonya'da Suwalki'de doğdu.16 yaşından itibaren de Polonya Direnişi ile birlikte savaştı. Savaştan sonra, Cracow Güzel Sanatlar Akademisi'nde (1945-48) resim öğrenimi, Lodz Yüksek Sinema Okulunda (1950-52) yönetmenlik eğitimi gördü. Daha sonra Barska Sokağında Beş Çocuk filminde Alexander Ford'un asistanı olarak çalıştı. Wajda'nın yapıtları, Batı'da yaygın bir şekilde izlenen ilk savaş sonrası Polonya filmleri arasında yer aldı. Daha sonra sinema ve TV için gerçekleştirdiği filmler tema ve içerik açısından büyük çeşitlilik gösterir. 1972'de genç sinemacıları yüreklendirmek amacıyla Film Polski'nin bir dalı olarak kurulan Film Unit X'in başkanlığına, Polonya Sinemacılar Sendikası Başkanlığına seçilen Wajda, Polonya'daki politik durum nedeniyle 1981'de her iki görevinden de istifa etti. Daha sonra çalışmalarını tiyatro ve yabancı stüdyolarla ortak film yapımları üzerinde yoğunlaştırdı. Kısa süre sonra Paris'e yerleşti. Polonya dışında birkaç film yönettikten sonra, 1986'da ülkesine döndü. 1989'un başında, yeni Polonya Halk Cumhuriyeti'nde senatörlüğe seçildi.
Andrzej Wajda çağımızın en çok ödüllü yönetmenlerinden biridir. İlk dönem filmlerinden Wajda'nın, duygusal bir tarih yaklaşımı ve romantik bir insan yazgısı kavramından oluşan kendi sanatçı damgasının yaratma yönteminin temellerinin atıldığını görürüz. Wajda'nın eserleri çağımızın birçok biçimini ve katmanını ortaya koyar. Tarih filmlerini çağdaş konulu filmler; geniş bir toplumsal yelpazeyi tarayan filmleri de insanların en mahrem deneyimleri üzerinde yoğunlaşan filmler izler. Wajda'nın tüm yapıtlarının diğer bir birleştirici öğesi de, onun edebiyat ve sanat kaynaklarına bağlı kalışıdır. Filmlerinin hatırı sayılır bir bölümü edebiyattan gelirken, resimsel yönü de romantik sanat geleneğinden esin bulur. Filmlerinin ortak noktasını, onun büyük tarihsel sentezleri, mecazları ve sembolleri betimlemesini sağlayan tema seçimi tayin eder. Bireylerin ve toplumların kaderlerinde, trajik biçimde sonuçlanan olayların kesişme noktasını oluşturan anlar, hep onu çekmiştir. Filmlerinde, insan varoluşunun ana motifleri iç içe geçmiştir: ölüm ve hayat, aşk, yenilgi, seçim yapmak zorunda kalmanın trajik ikilemi ve büyük hayalleri gerçekleştirmenin olanaksızlığı. Tüm bu motifler, hatta aşk gibi son derece öznel bir duygu bile, Wajda filmlerinde tarih bağlamında ele alınmıştır.
Filmografi
- 1955 Pokolenie / A Generation / Bir Kuşak
- 1957 Kanal1958 Popiol i Diamenti / Ashes and Diamond / küller ve Elmaslar
- 1959 Lotna1960 Niewini Czarodeieje / innocent Sorcerers / Masum Büyücüler
- 1961 Samson
- 1962 Pawiatowa lady Makbet / The Siberian Lady Macbeth
- 1965 Popioly / The Ashes /küller
- 1967 Gates to Paradise / Cennetin Kapıları
- 1969 Wszystko na sprzedaz / Everything for Sale / Herşey Satılık
- 1969 Polowanie na muchy / Hunting Flies /Sinek Avı
- 1970 Krajobraz po bitwie / Landscape After the Battle / Savaştan Sontaki Görünüm
- 1971 Brzezina / The Birch Wood / Kayıp Orman
- 1972 Wesele / The Wedding / Düğün
- 1972 Pilatus und andere / Pilate and Others / Pilatus ve Diğerleri
- 1974 Ziemia obiecana / Land of Promise / Vaatler Ülkesi
- 1977 Czlowiek z marmuru / Man of Marble / Mermer Adam
- 1978 Bez znieczulenia / Rough Treatment / Uyuşturmadan
- 1979 Panny z Wilka / Young Girls of Wilko / Wiko'lu Genç KIzlar
- 1980 Dyrygent / The Conductor / Orkestra Şefi
- 1981 Czlowiek z zelaza / Man of Iron / Demir Adam
- 1982 Danton
- 1983 Liebe in Deutschland, Eine / A Love in Germany / Almanyada Bir Aşk
- 1985 Kronika wypadków milosnych / Chronicle of Amorous Accidents / Aşk Olayları Günlüğü
- 1987 Possí©dí©s, Les / The Possessed / Ecinnliler
- 1990 Korczak
- 1992 Schuld und Sühne
- 1995 Wielki tydzien / Holy Week
- 2002 Zemsta
- 2002 Lekcja polskiego kina
- 2005 Solidarnosc, Solidarnosc ...
