Alkali Metaller

Kısaca: Alkali metaller (Arapça: ''el–kali'' = "bitki külünden") Periyodik cetvelin ilk Periyodik cetvelin grubunda (dikey sırasında) yer alan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi, yumuşak yapıda ve parlak görünümdedir. ...devamı ☟

Alkali metaller (Arapça: el–kali = "bitki külünden") Periyodik cetvelin ilk Periyodik cetvelin grubunda (dikey sırasında) yer alan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi, yumuşak yapıda ve parlak görünümdedir.

Kolaylıkla eriyebilir ve uçucu hale geçebilirler. Bağıl atom kütleleri arttıkça, erime ve kaynama noktaları da düşüş gösterir. Diğer metallere kıyasla, özkütleleri de oldukça düşüktür. Hepsi de, tepkimelerde etkindir. En yüksek temel enerji düzeylerinde bir tek elektron taşırlar. Bu elektronu çok kolay kaybederek +1 yüklü iyonlar oluşturabildikleri için, kuvvetli indirgendirler. Isı ve elektriği çok iyi iletirler. Suyla etkileşimleri çok güçlüdür, suyla tepkime sonucunda hidrojen gazı açığa çıkarırlar.

Alkali metaller elementlerin periyodik tablosunda 1A grubunu meydana getiren elementler. Bunlar artan atom numaralarına göre sırasıyla lityum (Li), sodyum (Na), potasyum (K), rubidyum (Rb), sezyum (Cs) ve fransiyum (Fr)dur. Alkali metaller diğer elementlerle bilhassa oksijenle birleştiklerinde alkalileri yani bazları meydana getirdiklerinden, alkali metal adını alırlar.

Yerkabuğunun sırasıyla % 2,6’sını ve % 2,4’ünü meydana getiren sodyum ve potasyum, alkali metallerin tabiatta en bol bulunan iki üyesidir. Diğer alkali metallerin yerkabuğundaki miktarları gittikçe azalır. Mesela tabii radyoaktif bir element olan fransiyumun yerkabuğundaki toplam miktarının 25 gr civarında olduğu tespit edilmiştir.

Alkali metaller çok aktif olduklarından tabiatta serbest halde bulunmazlar. Bulundukları minerallerde +1 değerlikli iyonlar halindedirler. Kayatuzu (NaCl) ve silvet (KCl) gibi suda çözünebilen basit bileşikleri, alkali metallerin üretiminde hammadde kaynaklarıdır. Bu tuzların eriyiklerinin elektrolizinden metalik sodyum ve potasyum elde edilir. Alkali metaller mika ve zeolitler gibi daha karmaşık mineral yapılarına da katılır.

Alkali metaller ısı ve elektrik iletkenliklerinin yüksekliği, kesilme yüzeylerinin gümüş beyazı parlaklığında olması, tel halinde çekilebilme ve dövülebilme özellikleriyle genel metalik karakterleri taşırlar. Alkali metaller bıçakla kesilebilecek kadar yumuşaktır.

Alkali metallerin birinci iyonlaşma enerjileri (bir atomdan bir elektron koparabilmek için verilmesi gereken en düşük enerji miktarı) diğer elementlerinkinden küçüktür. Elektron alma eğiliminin bir ölçüsü olan elektronegatiflikleri de en düşük seviyededir. Alkali metallerin erime ve kaynama sıcaklıkları civa ve gazlar dışında bütün elementlerinkinden daha düşüktür. Bu da kristal örgülerinin gevşek yapıda olmasından ileri gelir. Alkali metallerin kimyasal aktiflikleri çok yüksek olduğundan ametallerle kolayca bileşik verirler. Havadaki oksijen ve su buharıyla bile hızla tepkimeye girdiklerinden, gaz yağı ve petrol eteri gibi hidrokarbonların içinde saklanırlar. Su ile şiddetli tepkime vererek baz ve hidrojen gazı meydana getirirler.

2Na + 2H2O ® 2NaOH+H2

Alkali metaller oksijenle basit oksitleri (mesela Na2O), peroksitleri (mesela Na2O2) ve süperoksitleri (mesela NaO2) meydana getirebilir. Elektron verme eğilimleri oldukça yüksek olan alkali metaller güçlü birer indirgendir.

Alkali metallerin sanayide yaygın bir kullanım sahaları vardır. Nükleer reaktörlerde ısı aktarımı için, ısı iletkenlikleri yüksek olan sıvı sodyum ve sıvı lityum kullanılır. Uzay araçlarında yakıt olarak kullanılan sezyum tuzlarından ayrıca ışık yükseltici lambalarda, kızılötesi lambalarda ve spektrofotometrelerde de faydalanılır. Potasyumun sun’i gübre üretimindeki önemi oldukça büyüktür. Alkali metaller ayrıca muhtelif alaşımlara da katılmaktadır.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

alkali metaller

Türkçe alkali metaller kelimelerinin İngilizce karşılığı.
alkali metals

alkali metaller

oksitlenmelerini sodyum, lityum, potasyum, rubidyum, sezyum elementlerinin aldığı metaller.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Alkali metal
3 yıl önce

Alkali metaller (Arapça: el–kali = "bitki külünden") periyodik tablonun birinci grubunda (dikey sırasında) yer alan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi...

Alkali metal, 2. periyot elementleri, 3. periyot elementleri, 4. periyot elementleri, 5. periyot elementleri, 6. periyot elementleri, 7. periyot elementleri, Aktinit, Alkalin, Ametal, Bağıl atom kütlesi
Toprak alkali metal
3 yıl önce

Alkalinler ya da Toprak Alkali Metaller: Periyodik tablonun baştan ikinci (2A) grubunda (dikey sırasında) yer alan elementlerdir. Sıklıkla beyaz renkli...

Fotosel
3 yıl önce

Fotoseldeki cam kürenin iç kısmı sodyum,lityum gibi alkali metallerle kaplanır. Çünkü alkali metaller yüksek enerjili beyaz ışık alınca (güneş ışığı) elektronları...

fizik, ışık, elektrik, sülfür, potasyum
Sodyum
3 yıl önce

ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde (özellikle NaCl) bol...

Sodyum, 1807, Aktinyum, Alaşım, Alkali metaller, Altın, Alüminyum, Amerikyum, Ametal, Antimon, Argon
Sezyum
3 yıl önce

Sezyum (sembol: Cs), atom numarası 55 olan, alkali metaller grubuna ait bir kimyasal element. Element oda sıcaklığında katı olsa da 28 °C'de erimektedir...

Sezyum, Atom numarası, Doğa, Element, Kimya, Taslak, Atom ağırlığı
Potasyum
3 yıl önce

genelde kerosen gibi indirgen ortamlarda depolanır. Potasyum, diğer alkali metaller gibi su ile şiddetli reaksiyona girip hidrojen gazı açığa çıkarır....

Füzyon, Element, Kimya, Elementler, Periyodik Cetvel
Lityum
3 yıl önce

olmasına rağmen,lityum aynı zamanda 2. grubun toprak alkali özelliklerini de gösterir. Bütün alkali metaller gibi bir tane değerlik elektronu bulunur ve bu...

Lityum, Küriyum, Berkelyum, Kaliforniyum, Aynştaynyum, Amerikyum, Plütonyum, Protaktinyum, Uranyum, Neptünyum, Fermiyum
Rubidyum
3 yıl önce

Rubidyum, Rb sembolü ile gösterilen, 37 atom numarasına sahip bir alkali metaller grubundan bir kimyasal element. 1861 yılında Gustav Kirchhoff ve Robert...

Rubidyum, Cam, Hidrojen, Potasyum, Robert Bunsen, Sezyum, Sodyum, Rubidyum klorür, Eloktroliz, Fotosel, Gustav Kirchhoff