Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Albulena Muharebesi

Kısaca: Albulena Muharebesi veya diğer bilinen adıyla Ujëbardha Muharebesi, 2 Eylül 1457 tarihinde İskender Bey komutasındaki Arnavut güçleriyle İsa Bey Evrenos ve İskender Bey'in yeğeni Hamza Kastrioti komutasındaki Osmanlı Ordusu arasında yapılan bir muharebedir. ...devamı ☟

Albulena

Muharebe

si veya diğer bilinen adıyla Ujëbardha

Muharebe

si, 2 Eylül 1457 tarihinde İskender Bey komutasındaki Arnavut güçleriyle İsa Bey Evrenos ve İskender Bey'in yeğeni Hamza Kastrioti komutasındaki Osmanlı Ordusu arasında yapılan bir muharebedir. İskender Bey on yılı aşkın süredir Arnavutların beyi idi ve Osmanlı otoritesine karşı zafer elde etmişti. Ancak İsa Bey'in yönetimindeki Berat'ta yaşanan kayıp ile İskender Bey'e bazı güvendiği adamlar ihanet etti, bunlardan biri Moisi Arianit Golemi idi. Bir yıl sonra Golemi, komutası altındaki Osmanlı birlikleriyle geri döndü ama Oranik

Muharebe

si'nde yenildi, İskender Bey'in ordusuna tekrar katıldı. Daha sonra, durumdan memnun olmayan Hamza Kastrioti ihanet etti ve İsa Bey ile ikinci bir Osmanlı saldırı kuvveti getirdi. 1457 yılının Mayıs ayı sonlarında Osmanlı ordusu geldi ve Mat Nehri vadisine doğrudan yürüdü. İskender Bey Akıncılardan oluşan öncü kuvveti geciktirmeye çalıştıysa da Osmanlı ana ordusunun yaklaşması ile geri çekilmeye karar verdi. Hamza Kastrioti, İskender Bey'in taktiklerine alışıktı, İskender Bey taktiklerine bir yenisini ekledi. Kuvvetlerini gruplara böldü ve farklı istikametlerde dağlar boyunca ilerlemelerini emretti, Osmanlı kuvvetlerine görünmeden belirlenen tarihe kadar ilerlemeyi sürdürecek ve tarih gelince işaretler verilecekti. Arnavutlar Eylül ayına kadar farklı istikametlerde görünmeden ilerledi, Osmanlı askerleri bıkkındı ve İskender Bey'in mağlup olduğunu düşünüyordu. 2 Eylül 1457 tarihinde İskender Bey, grupların toparlanıp Osmanlı kampına sürpriz bir saldırı başlatmasını emretti, 30.000'den fazla Osmanlı askeri öldü ve esir düştü. Bu askerlere Hamza Kastrioti de dahildi, daha sonra İtalya'daki Napoli'de hapsedildi. Bu zafer, Arnavutların moralini yükseltti. Sayıları çok azdı, fakat bundan sonra mücadeleye devam ettiler. Albulena muharebesi, İskender Bey'in Osmanlılara karşı en parlak zaferi olarak görülmektedir. Ancak, aynı zamanda bu savaş Arnavut direnişinin zirve noktasıydı, İskender Bey'in çeyrek yüzyıl sürecek Osmanlılarla ateşli bir mücadele döneminin de başlangıcı idi. Hatta Ocak 1468'de İskender Bey'in ölümüne rağmen 1478 yılına kadar savaş devam etti ve aynı yıl Krujë'nin düşmesi ile savaş sona erdi ve İskender Bey'in Arnavutluk'u Osmanlı Devleti tarafından ele geçirilmiş oldu. Muharebe öncesi == Arnavutluk'un hükümdarı (Latince: dominus Albaniae) İskender Bey, anavatanına dönmeden ve Osmanlı Devleti'ne karşı 1444 yılında ayaklanma başlatmadan önce asker ve komutan olarak Osmanlı ordusunda birkaç yıl hizmet etmişti. 1448 yılında yapılan II. Kosova

Muharebe

si'nde İskender Bey'in yardımının ulaşamaması üzerine Transilvanya voyvodası János Hunyadi yenildi. Bu yenilgi üzerine Osmanlılar üzerindeki Macar baskısı son buldu, Belgrad ve çevresi ile sınırlı kaldı. İskender Bey, 1450 yılında kontrolden çıkan Berat'ı 1455 yılında kuşattı. İskender Bey'in geçici süreliğine ana ordudan ayrılması ile Osmanlılar karşı taarruza girişti ve sonucu Arnavutlar için felaket oldu. Bu savaş, İskender Bey'in en yardımsever ve önemli müttefiği Aragonlu V. Alfonso'nun pan-Akdeniz imparatorluğu kurma umutları için de büyük bir darbe oldu. Arnavutlar'ın maneviyatını ancak Papa III. Callixtus yükseltebilirdi, haçlı seferlerinin yapılmayacağını düşünerek endişeleniyorlardı, Papa İskender Bey'e yardım sözü verdi. İskender Bey'in Berat yenilgisi sonrası Osmanlı saflarına geçen komutanı Moisi Arianit Golemi, Mayıs 1456'da Osmanlı kuvvetleriyle geldi ve Oranik

Muharebe

si yapıldı.

Muharebe

de yenilen Golemi'ye merhamet gösterildi ve Arnavutlara tekrar katılmasına izin verildi. Temmuz 1456'da II. Mehmed, büyük bir ordu ile Macarların elindeki Belgrad'ı kuşattı fakat Hunyadi tarafından yenildi. O yıldan sonra Karamanoğulları Beyliği'nin beyi II. İbrahim, İskender Bey'i, Papa Callixtus'u, Hunyadi'yi, Aragonlu Alfonso'yu barındıran ve sultanı yenmeyi amaçlayan bir anti-Osmanlı ittifağı kurmaya çalıştı. İskender Bey'in kaynakları on yılı aşkın devam eden savaş sebebiyle bitkin düşmüştü. Alfonso ve papa ihtiyaçlarını Venedik sebebiyle tam olarak karşılayamıyordu. Venedik, İskender Bey'in Aragon Krallığı ile olan ittifağı sebebiyle ikinci bir savaş düşünüyordu. Lekë Dukagjin zamanında İtalyan devletiyle olan ilişkiler daha da kötüye gitti, İskender Bey'in pek güvenilmez ordusu kuzeyde Dagnum'u ele geçirdi. İskender Bey'in büyüyen gücü sebebiyle Hamza hoşnutsuz oldu, sultanın yanında yer aldı ve bir fetih ile Arnavutluk'un büyük kısmının fethini teklif etti. İskender Bey Venedik'e provakasyonlarını durdurmaları veya bir savaş arasında seçim yapmaları için ültimatom verdi. == Savaş == 1457 yılının Mayıs ayının sonunda büyük bir Osmanlı ordusu Arnavutluk'a yaklaştı. İskender Bey, Papa Callixtus'a mektup yollayıp bilgi verdi ve askeri yardıma olan aşırı ihtiyacını da yineledi. II. Mehmed, ordunun komutasına İsa Bey Evrenos ile Hamza Kastrioti'yi yerleştirmişti.

İskender Bey'in ortadan kayboluşu

Osmanlı ordusu tek küme olarak Arnavutluk'a yürümedi. İlk müfrezeler olarak Akıncılar doğrudan Debre'ye ilerledi. İskender Bey bu ilerleyişi oyaladı, fakat Osmanlı ana ordusu geldi, Arnavutların daha fazla direnebilmesi mümkün değildi; İskender Bey geri çekildi. İsa Bey ve Hamza, Arnavut arazisini ve taktiklerini biliyordu, İskender Bey çarpışma için yeni bir yol seçti. Düşman tarafından takip edilmeyi imkansız hale getirmek için İskender Bey ordusunu birkaç gruba böldü, komutanlarına askerlerle ormanlar ve dağlar boyunca ilerlemesini, talimat gelmedikçe Osmanlı ordusuyla hiçbir şekilde çarpışmamalarını ve grupların birleşmemesini emretti. Arnavut savaşçıları yöre halkından yardım alıyordu ve yürüyüş esnasında da ihtiyaçları temin edilebiliyordu. İsa Bey, İskender Bey'i kesin yenilgiye uğratamadığından dolayı, isyanı tam olarak bastırana kadar Arnavutların ana kalesi Krujë'nin kuşatılmamasına karar verdi. Tumenishta (Skënderbeu) dağı kuzeyinde Osmanlı ordusu kamp kurdu ve İskender Bey'in ortaya çıkmasını beklemeye başladılar. Günümüzde Laçi'nin güneyindeki bu bölgeye Albulena (Arnavutça: Uji i Bardhë) denmekte idi. Başarısız oldular fakat Arnavut kuvvetlerince de herhangi bir saldırıya uğramadılar. İskender Bey'in planı hala riskliydi, Osmanlı komutanları kampın kuzeyini herhangi bir saldırıya karşı güçlendirmişti, kampın doğusu ise az tahkim edildi. 17 Eylül 1457'de -

Muharebe

den sonra-, Papa Callixtus, Johan Navarre'yi haçlı seferine maddi kaynak sağlamak üzere yardıma gönderdiğini İskender Bey'e bildirdi. Ancak Navarre geldiğinde, durum zaten değişmişti.

Muharebe

Yöre halkı İskender Bey'e sadık kaldı ve onu ele vermedi. İsa Bey ile Hamza'nın İskender Bey'in mağlup olduğuna inancı arttı ve bu sayede geri çekiliş başladı. Doğru zamanı değerlendiren İskender Bey, ordusuna sinyali verdi; ayrı gruplar halindeki ordusu Osmanlılara görünmeden birleşti. Ordu Tumenishta tepelerinde birleşmişti - Osmanlı kampının en zayıf noktası - ve 2 Eylül 1457 tarihinde ordu Osmanlı kampına saldırmak üzere üç gruba ayrıldı. Metalik araçlardan ve silahlardan gelen gürültü eşliğinde Arnavutlar, Osmanlı kampına hücum etti. Osmanlı askerleri hazırlıksız yakalanmıştı, sayıca üstünlüğe rağmen Arnavut saldırısı karşısında korkuya kapıldılar, beklediklerinden daha fazla Arnavut askeri tarafından saldırıya uğramışlardı. Hamza askerleri düzene sokmaya çalıştı, Arnavutların sayıca az olduğuna dair güvence verdi. Hamza Kastrioti esir düşmüş, İsa Bey ise kaçmıştı. Hamza Kastrioti, Alfonso'nun krallığında, Napoli'de mahkum edildi. Bir Osmanlı elçisi, esir edilmiş kırk seçkin Osmanlı askeri için fidye getirdi. Elçi, aynı zamanda II. Mehmed ile İskender Bey arasında bir ateşkes antlaşması denemesinde de bulundu, fakat İskender Bey, 1448 ve 1450 yıllarında kaybedilen Svetigrad ile Berat'ın iadesine kadar bir ateşkesi kabul etmeyeceğini bildirdi. II. Mehmed'in bu şartları kabul etmeyeceği anlaşılınca İskender Bey, Svetigrad çevresindeki Arnavut garnizonlarını güçlendirdi. 1460 yılında II. Mehmed ile İskender Bey, üç yıl sürecek bir ateşkes antlaşması imzaladı. Böylece İskender Bey'in Alfonso ölünce taç giyen I. Ferdinand'a yardım etme fırsatı doğdu. Bu sayede Arnavut direnişinin Osmanlı'ya karşı mücadelesi farklı bir hal aldı ve Arnavutluk'taki Osmanlı saldırıları tekrar başladı. ;Genel *Franz Babinger, Mehmed the Conqueror and His Time (1978), Princeton Üniversitesi, ISBN 0691010781 *Robert Elsie, Historical Dictionary of Kosova (2004), Scarecrow, ISBN 0810853094 *Demetrio Franco, Comentario de le cose de' Turchi, et del S. Georgio Scanderbeg, principe d' Epyr (1539), Altobello Salkato, ISBN 9994310429 *Kristo Frashëri, Gjergj Kastrioti Skënderbeu: jeta dhe vepra, 1405–1468 (Arnavutça) (2002), Botimet Toena, ISBN 9992716274 *Harry Hodgkinson, Scanderbeg: From Ottoman Captive to Albanian Hero (1999), Arnavut Eğitim Merkezi, ISBN 9781873928134 *Steven Runciman, The Fall of Constantinople 1453 (1990), Cambridge Üniversitesi, ISBN 0521398320 *Kenneth Meyer Setton, The Papacy and the Levant, 1204-1571 (1978), DIANE Yayıncılık, ISBN 9780871691279 *Peter Sugar, Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804 (1983), Washington Üniversitesi, ISBN 0295960337 ;Özel

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.