Akhunlar

Kısaca: Beşinci yüzyılda Batı Türkistan ve Afganistan bölgelerinde devlet kuran bir Türk kavmi. Akhunlara Çinliler “Ye-ta”, Araplar “Haytal”, Bizanslılar ise “Eftalitler” demektedirler. Akhunların 5. ...devamı ☟

Akhunlar
Akhunlar

Beşinci yüzyılda Batı Türkistan ve Afganistan bölgelerinde devlet kuran bir Türk kavmi. Akhunlara Çinliler “Ye-ta”, Araplar “Haytal”, Bizanslılar ise “Eftalitler” demektedirler. Akhunların 5. yüzyıl başlarında Sibirya’daki Hun-Türk imparatorluğunun yıkılması neticesinde batıya göç ederek bu bölgeye yerleşen Hiungnuların bir kolundan oldukları tahmin edilmektedir. Buraya yerleştikten sonra İran’daki Sasaniler ile savaşarak topraklarını genişlettiler. Sasaniler, Akhun saldırılarına Behram Gur zamanında karşı koydular. Onun ölümünden sonra Akhunlar, İran’a baskılarını artırdılar. Akhun İmparatoru Aksungur Han, himayesine aldığı Firuz’u, Sasani tahtına çıkardı (459). Bu yardımına karşılık Telekan ve Tirmiz şehirlerini aldı. Kuzey Hindistan’a düzenlediği bir seferle Guptalar Devletini yıktı ve Pencab’ı ele geçirdi (470).

499 yılında İran’da Mejdek taraftarlarının çıkardığı isyanda tahtını kaybeden Sasani hükümdarı Kubad, Akhunlara sığındı. Akhun hükümdarı Toraman 30.000 kişilik bir kuvvet göndererek isyanı bastırdı ve Kubad’ın tekrar tahtına çıkmasını sağladı. Toraman ve oğlu Mihrikula dönemlerinde Akhunlar güçlerinin zirvesine ulaştılar. Kuzey Hindistan ile Orta Asya’da Karaşar ve Kandehar dolayları ülke topraklarına katıldı. 515’te Toraman’ın ölümü üzerine yerine geçen oğlu Mihrikula 530 yılına kadar sürdürdüğü akınlarla Pencap bölgesini tamamen ele geçirdi. Budizm inancına şiddetle karşı çıkan Mihrikula, Hunların bu inancı benimsememeleri için sıkı tedbirler aldı. Çok sayıda buda tapınağını yıktırdı.

Ancak Orta Asya’da Göktürklerin ve batıda Sasanilerin giderek güçlenmeleri, Akhunların hakimiyetlerini uzun müddet korumalarına imkan vermedi. Göktürkler, Sasanilerle birleşerek Pencap dışında bütün Akhun topraklarını aralarında pay ettiler (563-567). Akhunlar, küçük beylikler halinde uzun müddet varlıklarını devam ettirdiler. İslamiyetin yayılması esnasında Arablar, Toharistan bölgelerinde Akhunlara rastlamışlardır. Bunlar, Sasanilere karşı müslüman Arapların saflarında yer almışlardır. Afganistan’daki Dürraniler ile Kalaç Türkleri, Akhunların soyundandırlar.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

malke - 2 yıl önce
mmkmkölö

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ak Hun İmparatorluğu
3 yıl önce

Ak Hun İmparatorluğu (Bizans kaynaklarında Eftalit, Çin kaynaklarında Ak Hiung-nu, Hint kaynaklarında ise Sveta-Hūna olarak geçer), dördüncü yüzyılın başlarında...

Ahmet Akhunlar
6 yıl önce

Ahmet Akhunlar, (d. 1916, İzmir - ö. 1991), Türk akademisyen. 1936'da Yüksek Mühendis Mektebine girmiş, 1937 yılında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı...

Birinci Göktürk-Sasani Savaşı
6 yıl önce

ile Batı Göktürk Kağanlığı arasında yapılmıştır. Türklerin yanında başta Akhunlar olmak üzere vassalları da yer almıştır. İki devlet arasındaki çatışmalar...

Hunlar (anlam ayrımı)
6 yıl önce

kurulmuş devlet. Hun İmparatorluğu, Avrupa Hunları tarafından kurulmuş devlet Akhunlar, Hiung-nu ve Hunlar ile bağlantılı olabileceği düşünülen bir halk. Hun...

Aksuvar
6 yıl önce

başlangıçta Kidaritler tarafından kullanılan ve daha sonra onların yerini alan Akhunlar tarafından benimsenecek bir başlık olduğu teorisine yol açmıştır. ^ a b...

Aksuvar, Ak Hun İmparatorluğu, Taslak, Türk tarihi
Afganistan-Türkiye ilişkileri
3 yıl önce

Türk kavimlerine ev sahipliği etmiş bir ülkedir. İslam dini öncesinde Akhunlar ve Göktürkler gibi Türk kavimlerin egemenliğinde yaşayan bu bölge İslam...

İstemi Yabgu
3 yıl önce

ele geçirmek için Sasanilerle ittifak yapmıştır. Bu ittuifak sonucunda Akhunlara son verilmiştir. Ancak bir süre sonra Sasaniler'in İpek Yolu'na göz dikmesi...

Toharistan Yabguluğu
3 yıl önce

Smbat Bagratuni, Toharistan'da oturmakta olan Akhunlara karşı iki sefer düzenlemiştir. Bunun üzerine Akhunlar, Göktürk Kağanlığı'nın 6. yüzyılın sonlarında...