Abd Kızılderili Katliamları

ABD Kızılderili katliamı (İngilizce Indian massacre), Amerika'nın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde Amerika Birleşik Devletleri topraklarında ABD Kızılderililerine (ve Alaska Kızılderililerine) karşı Avrupa'dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Amerikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamları nitelendirdiği gibi, Kızılderililer tarafından diğer Amerika yerlilerine ya da Beyaz yerleşimcilere karşı yapılan katliamları da belirtir. Katliamların bir kısmı ABD Kızılderili savaşlarının parçası olarak gelişmiştir. Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimcilerin Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderililerine karşı yaptıkları katliamların ilki İspanyollar tarafından 1539 yılında Florida'daki Timukua Kızılderililerine yöneliktir ve bu ilk katliamda 200 kadar yerli idam edilmiştir. İspanyol kaşif ve fatihi Hernando de Soto'nun bu ilk toplu kıyımından bir sene sonra Alabama'daki Mabila kale-kentinde gerçekleştirdiği ikinci katliamda ise yaklaşık 2.500 Çoktav Kızılderilisi katledilmiştir. 1492 yılındaki ilk seferinde Amerika'ya ulaşan Kristof Kolomb'dan 47 yıl sonra Beyazların gerçekleştirdiği bu ilk katliamdan sonra da ABD topraklarında Kızılderililere yönelik 65'ten fazla katliam kaydedilmiştir. ABD topraklarındaki Kızılderililere yönelik en son katliam ise 1911 yılında Amerikalılar tarafından yapılmıştır ve ismiyle müsemma olarak İngilizcede «Son Katliam» (Last Massacre) biçiminde adlandırılır. Genel bakış Bu katliamlarda toplam kaç kişinin öldürüldüğünü (ve yaralandığını) belirlemek zordur. Amatör tarihçi William M. Osborn tarafından kaleme alınan The Wild Frontier: Atrocities during the American-Indian War from Jamestown Colony to Wounded Knee adlı kitapta Kıta ABD'sindeki 1511 yılındaki ilk karşılaşmadan 1890 yılındaki bitimine kadar 7.193 Kızılderilinin Beyazların gaddarlığı/zulmü (atrocity) sonucu öldüğünü ve 9.156 kişinin de Kızılderililerin gaddarlığı/zulmü sonucu öldüğü yazılıdır. Osborn kitabında bir gaddarlığı/zulmü (atrocity), cinayet (murder), işkence (torture) ya da sivil yaralanma (mutilation of civilians), askeri yaralanma (wounded) ve esir/tutsak (prisoners) edilme olarak tanımlar. Farklı tanımlamalara göre farklı toplam sayı çıkar. Katliamlar listesi Tarihöncesi Kızılderili Tehcir Yasasından önce: 1500–1830 Kızılderili Tehcir Yasasının 28 Mayıs 1830 tarihinde imzalanmasından önce olan katliamlar (liste tam değildir): Kızılderili Tehcir Yasasından sonra: 1830–1911 Kızılderili Tehcir Yasasının 28 Mayıs 1830 tarihinde imzalanmasından sonra olan katliamlar (liste tam değildir): Ayrıca bakınız * Meksika Kızılderili katliamları * Kızılderili savaşları (Kıta ABDsi) * Awa’uq Katliamı (Alaska) * Kızılderili Soykırım Müzesi (Teksas) * Kızılderili soykırımları (ABD) * Yuki Soykırımı (Kaliforniya) Kitaplar * Anderson, Gary C., The Conquest of Texas: Ethnic cleansing in the Promised Land, 1820-1875, University of Oklahoma Press, 2005, 544pages, ISBN 978-0-89096-867-3 * Baumgardner, Frank, Killing for Land in Early California – Indian Blood at Round Valley, Algora Publishing, 2006, 312pages, ISBN 978-0-87586-364-1 * Braatz, Timothy, Surviving conquest: a history of the Yavapai peoples,University of Nebraska Press, 2003, 336pages, ISBN 978-0-8032-2242-7 * Churchill, Ward, A Little Matter of Genocide: Holocaust and Denial in the Americas, 1492 to the Present, City Lights, 1997, 381pages, ISBN 978-0-87286-323-1 * Heizer, Robert F., The Destruction of California Indians, University of Nebraska Press, Lincoln and London, 1993, 321pages, ISBN 978-0-8032-7262-0 * Gallay, Alan, The Indian Slave Trade: The rise of the English Empire in the American South, Yale University Press, 2003, 464pages, ISBN 978-0-300-10193-5 * Hamalainen, Pekka, The Comanche Empire, Yale University Press, 2008, 512pages, ISBN 978-0-30012-654-9 * Himmel, Kelly F., The Conquest of the Karankawas and the Tonkawas, 1821–1859, TAMU Press, 1999, 216pages, ISBN 978-0-89096-867-3 * Kiernan, Ben, "Blood and Soil: a World History of Genocide and Massacre from Sparta to Darfur", Yale University Press, 2007, 768pages, ISBN 978-0-300-10098-3 * Konstantin, Phil, This Day in North American Indian History: Events in the History of North America's Native Peoples, Da Capo Press, 2002, 480pages, ISBN 978-0-306-81170-8 * Madley, Benjamin, Tactics of Nineteenth Century Colonial Massacre: Tasmania, California and Beyond" in Philips G. Dwyer and Lyndall Ryan, eds., Theatres of Violence: Massacres, Mass Killing and Atrocity Throughout History, Berghan Books, 2012, 350pages, ISBN 978-0-85745-299-3 * Michno, Gregory F., Encyclopedia of Indian Wars: Western Battles and Skirmishes 1850–1890, Mountain Press Publishing Co., 2003, 448pages, ISBN 978-0-87842-468-9 * Norton, Jack, "Genocide in Northwestern California : when our worlds cried", Indian Historian Press, San Francisco, 1979 * Scheper-Hughes, Nancy, "Violence in War and Peace: An Anthology", Wiley-Blackwell, 2003, 512pages, ISBN 978-0-631-22349-8 * Thornton, Russell, "American Indian Holocaust and Survival: a Population History since 1492", University of Oklahoma Press, 1990, 312pages, ISBN 978-0-8061-2220-5 * Thrapp, Dan, "The Conquest of Apacheria", University of Oklahoma Press, 1975, 422pages, ISBN 978-0-8061-1286-2
Kaynaklar
Vikipedi

Abd Kızılderili Katliamları

Kaynaklar

Meksika Kızılderili katliamları

Kızılderili Savaşları

Kızılderili Soykırım Müzesi

Kızılderili Soykırımları

Marias Katliamı

Wounded Knee Katliamı

Camp Grant Katliamı

Teksas-Kızılderili savaşları

Abd Kızılderili Katliamları