Türkçe Bilgi: Mitroviça

Mitroviça (Arnavutça: Mitrovica veya Mitrovicí«; Sırpça: ĞšĞ¾ÑĞ¾Ğ²ÑĞºĞ° ĞœĞ¸Ñ‚Ñ€Ğ¾Ğ²Ğ¸Ñ†Ğ° / Kosovska Mitrovica; Türkçe: Mitroviça) Kosova'nın kuzeyinde bir şehir ve belediyedir. Şehrin koordinatları 42,53Â° Kuzey ve 25,52Â° Doğu. Tarih Ortaçağ esnasında yazılı dokümanlarda ilk olarak Mitroviça, Selanikli Aziz Demetrius vesilesiyle geçer. Şehrin adının 14. yüzyılda bu hali aldığına dair kaynaklardan ve bazı efsanelerden söz edilir. Mitroviça ve civarının, Sırp yerleşmesinde önemli yeri vardır. Bu bölge zaten tarihten bugüne dek, Sırpların geçit ve yerleşim bölgelerindendir. Osmanlı Devleti egemenliğinde şehrin adı Mitroviça/Mitroviçe olarak geçer. Şehir Osmanlı devrinde tipik bir doğulu şehirdi. 19. yüzyılda hızlı bir gelişme yaşayan şehirde, maden cevheri tarihten günümüze, her devirde ön planda olmuştur. Madenin keşfinden ve bölgede maden çıkarıldıktan sonra, Mitroviça, Kosova'nın en büyük sanayi bölgelerinden birisi olmaya başlamıştır. Mitroviça şehri ve havalisi, 1999 yılındaki son Kosova savaşından kötü bir şekilde etkilenmiştir. Savaş zamanında bölge, düzenli ve düzensiz orduların bulunduğu, çatıştığı bir durumda idi. NATO müdahalesiyle durdurulan savaştan sonra Mitroviça ve civarı, NATO'nun kontrolunda Fransız görev kuvvet komutanlığı emri altında kaldı. 7,000 Fransız askeri Mitroviça'da konuşlandı. Bunların dışında, Birleşik Arap Emirlikleri'nden 1,200 askerin birliğiyle de güçlendirildi ve buna Danimarka askerlerinin küçük bir sayısı eklendi. Coğrafya 42,53Â° Kuzey ve 25,52Â° Doğu koordinatlarına sahip şehir, Kosova Cumhuriyeti'nin kuzeyinde, Kosova Ovası'nın kuzey düzlüklerinde yer alır. Mitroviça ve civarı, Sırbistan'a olan yakınlığı ve politik sebeplerden ötürü, Kosova Sırplarının ve Sırp etkililiğinin gözle görülür halde olduğu bir yerdir. Şehrin içinden İbar Nehri geçer. Bu nehir aynı zamanda Müslümanlarla Ortodoksları ayıran bir sınır özelliği de taşır. Nehrin üstündeki köprü de sınır kapısı, geçiş noktası işlevindedir. Kosova'nın sanayi damarlarından biri olan Trepçe kömür maden ocağı Mitroviça yakınlarındadır. Bu ocak, kaliteli ve bol kömür rezervleri sebebiyle tarihte, bölgeye yönelik işgal ve ekonomik politikalarında belirleyici olabilmiştir. Kültürel yapı Şehir, 1999'daki bu son savaşın olumsuz ve yıkıcı etkileri bakımından simge durumuna geldi. Şehrin kötü bir şekilde zarar verilen güney yarısı, tahminen 50,000 kadar Arnavut nüfusu tarafından tekrar dolduruldu. Bu rakam, çevre köylerden, taşradan merkeze mülteci ve çeşitli şekillerde göç etmelerle oluştu. Şehirde yaşadığı düşünülen yaklaşık olarak 6,000 kadar Roman'ın çoğunun, Sırbistan'a kaçtığı söylenmektedir. Mitroviça'nın kuzeyinde 3700 kadar Müslüman'ın dışında Sırplar; güneyinde ise Müslümanlar (Arnavutlar, Türkler, Boşnaklar) yaşamaktadır. Şehirde Arnavutça, Sırpça ve Türkçe resmí dil statüsündedir. Mitroviça'nın kuzeyinde, 8-10.000 civarında Kosovalı Sırp yaşamaktadır. İbar Nehrinin kuzey bölümünde, çevrilmiş bir bölgede ayrıca, 2.000 kadar Kosovalı Arnavut ve 1,700 kadar Müslüman (Türk, Boşnak) Mitroviça'nın Sırpların egemenliğindeki bu kısmında kalmıştır. Güney kısmında yaşıyor olan Sırpların neredeyse tamamı kuzeye çıkarılmıştır. Bu, güvenlik ve hayat idamesi bakımlarından bir zorunluluk derecesindeydi. 2003'te şehrin toplam nüfusunun 75.600 olarak tahmin edildiği ve belediyenin nüfusunun da 105.000 dolayında olduğu tahmin edilmekteydi. Priştine Üniversitesi'nin Sırbistan'a ait fakülteleri, 1999'da Priştine'den alınıp Mitroviça'nın kuzey kısmına yerleştirilmiştir. İki kesimli şehir: Mitroviça Mitroviça, Kosova içinde Müslüman-Sırp çatışmasında odak noktasını oluşturageldi. Şehrin bugün İbar Nehri ile ikiye bölünmüş, iki yönetimli yapısı da bu gerçeği göstermektedir. Şehrin kuzeyinde, Kuzey Mitroviça'da tıpkı Sırbistan'daki gibi bir idare tarzı, hayat tarzı yaşanırken, Güney Mitroviça'da, Müslümanların toplandığı bir şehir kısmı halinde, halihazırdaki Kosova Cumhuriyeti kurallarına bağlı olarak yaşanmaktadır. Uluslar arası Kosova Gücü (KFOR) ve Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu (UNMIK) teşkilatları şehrin güvenliğinin, düzeninin sağlanmasında görev almaktadırlar. Bütün önlemlere rağmen, şehrin kuzey ve güneyinde saldırgan, kışkırtıcı ve çatışmacı hareketler bazen engellenememektedir. Kosova için önemi bir kırılma noktasını oluşturup, bütün Kosova çapında eylemlere sebep olan olay Mitroviça'da yaşanmıştır. 17 Mart 2004'te, İbar Nehrinde bir Arnavut çocuğun boğulmasının Sırp saldırganları sebebiyle gerçekleştirildiği yönünde bir söylentinin yayılmasıyla şehirde büyük etnik şiddet başladı. Sırbistanlı bir genç öldürüldü. Şehrin kızgın Müslümanlarının binlercesi karşı saldırıya yöneldi. Bu olaylardan yüzlerce kişi yaralandı, maddí ve maneví anlamda büyük tahribat yaşandı. 1999 savaşından sonra, bu olay, Kosova'daki en büyük tahrikti ve olaylar Mitroviça ile sınırlı kalmadı. Kosova'nın birçok şehir, kasaba ve köyünde yaşayan Sırplara, Sırp maddí varlıklarına, tarihí Ortodoks yapılarına saldırılar düzenlendi. Birçok kilise ve Sırp binası, evi ateşe verildi. Bu önemli olay dışında, daha birçok olay yaşanmış, şehrin güvenliği ve hayatın sükunetli akışı tam olarak sağlanamamıştır.

Kaynaklar

Vikipedi

Mitroviça

Kaynaklar

Mitroviça ili

Mitroviça Belediyesi

Zveçan

Zubin Potok

Leposaviç

Skenderay

Sremska Mitrovica

Zveçan Belediyesi

Mitroviça

Mitroviça Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Mitroviça ili

Mitroviça Belediyesi

Zveçan

Zubin Potok

Leposaviç

Skenderay

Sremska Mitrovica

Zveçan Belediyesi