Şerif Muhiddin Targan

Kısaca: Şerîf Muhiddîn TARGAN (1892-1967)Büyük Türk ud virtuozu Şerîf Muhiddîn Targan 1892 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası son Mekke Emiri Şerîf Ali Haydar Paşa'dır. Bu sebeple kendisi aynı zamanda Hz. ...devamı ☟

Şerif Muhiddin TARGAN (1892-1967)

Büyük Türk ud virtuozu Şerif Muhiddin Targan 1892 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası son Mekke Emiri Şerif Ali Haydar Paşa'dır. Bu sebeple kendisi aynı zamanda Hz. Muhammed (sav)'in soyundan gelmektedir.

Henüz çok küçük yaşlarda ud çalmaya başlamış, onüç yaşına geldiğinde ilerlemiş farklı tekniği ve üslubu ile kendinden söz ettirmeye başlamıştır.

Tahsilini İstanbul'da Hukuk ve Dar-ül Fünun'un edebiyat fakültelerinde üstün başarı ile tamamlamıştır.

Musiki eğitimine Zekai-zade Ahmet Irsoy'dan makam ve usul dersleri alarak, Ali Rıfat Çağatay'dan Türk Musikisi klasik eserlerini meşk ederek devam etmiş, ve kendi gayretleri ile de üstadları tarafından dahi olarak nitelendirilmiştir.

Bu yıllarda ileride kendisinden udda sağladığı başarılardan söz ettirdiği gibi viyolonsel çalmaya ve aynı dehayıi bu alanda da göstermeye başlamıştır.

Artık Ud'da ve Viyolonsel'de virtuozlüğe yükselen Şerif Muhiddin TARGAN bestekarlığa başlamıştır. 1919 ve 1956 yılları arasında halen günümüzde çalınan birçok şarkı ve saz eseri formunda eserler bestelemiştir. Üstadın , geleneksel olan klasik üslubun dışında Ud'dan çıkabilecek tüm sesleri ritmik ve melodik olarak bestelemesi Ud'a çok farklı bir bakış açısı getirmiştir. Bunun sebebi eserlerinin gayet ritmik ve canlı olmasıdır.

Üstad , 1924 yılında Amerika'ya gitmiştir. Amerika yolculuğu sırasında gemide Koşan Çocuk isimli son derece önemli bir eser bestelemiştir. Bu eser ve diğer eserleri ile Amerika'da sanat camiası tarafından çok beğeni kazanmıştır. 13 Kanunuevvel 1928 yılında yirmiye yakın Amerikan müzik eleştirmenlerinin de bulunduğu meşhur Town Hall konser salonunda programında Bach,Debussy,Ravel ve Popper gibi büyük batılı bestekarların ve kendi bestelediği şaheserlerinde yer aldığı bir solo konser vermiştir. Bu konser sonunda dinleyiciler ve eleştirmenler tarafından büyük bir beğeni ile dakikalarca alkışlanmıştır. Amerikanın önemli gazetelerinden Newyork Times ve Herald Tribune bu konser hakkında "Targan şimdiye kadar işitilmemiş bir üslup ve teknikle muhteşem bir konser vermiştir" başlığını atmıştır. Yıllar 24.Ağustos.1954 yılında The Newyork Herald Tribune gazetesini müzik kısmında Amerika'nın iki ünlü müzisyeni ve eleştirmeni olan Godousky ve Kreisler Şerif Muhiddin Targan'dan bahsederken aynen şu ifadeyi kullanmışlardır ; "Şerif Muhiddin ud'da , Paganini'nin kemanda yaptığı inkılabı yapmıştır.."

Üstad bu çalışmaları ve ses getiren konserleri yaparken yorgunluk nedeni ile rahatsızlandı. 1932 yılında Thyroid ameliyatı geçirdi. Doktorları kendisine uzunca bir müddet için konser ve çalışmayı yasakladılar. Targan bunun üzerine İstanbul'a dönmek zorunda kaldı. 1934 yılında İstanbul Fransız Tiyatrosunda bir konser verdi. Bu konser yıllarca konuşuldu ve hakkında onlarca makale yazıldı.

1936 yılında Irak hükümetinin daveti üzerine Bağdat'da şark ve garp musikisini ihtiva eden konservatuarı kurdu. Bu konservatuvarın başkanlığını on iki yıl boyunca yaptı. Hastalığı devam ettiği için tekrar İstanbul'a dönmek zorunda kaldı. Burada Şark ve Garp musikisi ilmi kurulu başkanlığında bulundu. İki yıl sonrada istifa etti.(!)

8.Nisan.1950 yılında kıymetli ses sanatkarı Safiye Ayla hanımefendi ile evlendi.

Şerif Muhiddin TARGAN'ın büyük şair Mehmed Akif ERSOY ile derin bir arkadaşlığı vardı. Hatta Targan Amerika'ya gittiğinde Mehmed Akif böylesine büyük bir ustanın Türkiye'de olamaması ve sanatını icra edememesine(!) üzülmüş ve Targan'a ithafen su şiiri yazmıştır ;

   Şarka Davet
Yanık bağrında, yıllardır, kanar mızrabın yadı , Gel ey biçare Şark'ın, Şark'a küsmüş evladı.

Zaman ıssız, mekan ıssız, görünmez kimse meydanda, Gel ey dahi-i gaip, san'atın pek bikes arkanda .

   Bütün cevvinde ölgün ruhu inler bir derin ye'sin,
   Bu viran kubbe yüksek bir figan ister ki ses versin. 


. . ................

Zaman artık senin... Gel de yükselt öyle bir vaha, Bu ıssız çölde haib inliyen binlerce ervaha.

   Gel ey Peygamber'in fevk-al-beşer fıtratta evladı,
   Uyansın, gel ki, mızrabınla Şark'ın dalgın eb'adı.


Şerif Muhiddin "Hocama" diyerek bazı eserlerini Mehmed Akif'e ithaf etmiştir.

Şerif Muhiddin TARGAN bestekarlığı ve icracılığı yanında çok usta bir ressam idi. Portre ve peysaj çalışmaları sergilerde gösterilmiştir. Yaptığı portleler halen müzelerde sergilenmektedir.

Büyük sanatçı Üstad Şerif Muhiddin TARGAN 13.Eylül.1967 yılında İstanbu'da vefat etmiştir.

Üstad'ın vefatından sonra eserleri, üslubu, tekniği hatta hayat tarzı ve kişiliği kendinden sonra gelen Ud sanatkarları için örnek olmuştur. Kendinden, icrasından ve eserlerinden etkilenmeyen ud sanatkarı yoktur.

Bestelediği Temrinler, Koşan Çocuk , Çocuk Havası , Etüdler , Nihavend Saz Semaisi , Dügah Saz Semaisi , Kanatlarım Olsaydı , Ferahfeza Saz Semaisi , Irak Saz Semaisi gibi eserlerin herbiri ayrı ayrı birer şaheserdir. Özellikle Koşan Çocuk isimli saz eseri bütün bunların içerisinde ayrı bir yer taşır. Öyle ki bu eseri tam manası ile icra etmek virtuozlüğün yarısı sayılır.

Aynı zamanda 1920 yılında yazmaya başladığı birde Ud metodu vardır.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.