Şehremini

Kısaca: Osmanlı Devletinde İstanbul’daki saray ve devlete âit binâların bakımı ve tâmiriyle uğraşan ve saraylara gerekli olan şeyleri satın alan kimse. ...devamı ☟

Şehremini Osmanlı Devletinde İstanbul’daki saray ve devlete ait binaların bakımı ve tamiriyle uğraşan ve saraylara gerekli olan şeyleri satın alan kimse.

Şehremininin yukarıdaki hizmetlerinden başka, sarayların vekilharçlığı, hastahane arabalarının tamiri, surre alayında lazım olan mühimmatın tedariki, enderunun bazı ihtiyaçlarının temini ve icabında bunların tamiri, nakliyat ambalajlarının yapılması gibi görevleri vardı. Ayrıca sarayın ve içoğlanlarının bazı ihtiyaçlarının alınması, hassa ve darüssaade ağası matbahına her sene verilmesi lazım gelen lüzumlu malzemelerin temini ve her sene eski saraya verilen bazı aletlerin tedariki gibi görevleri de bulunuyordu.

Fatih Kanunnamesi’ne göre, şehremini, teşrifatta defteremininden sonra ve reisülküttaptan önce gelirdi. Terfi ederse, defterdar olurdu. Genellikle divan-ı hümayun hocalarından seçilen şehreminlerinin muayyen maaşları vardı. On beşinci yüzyıl ortalarında yevmiyeleri yüz yirmi akçeydi.

Şehreminlerinin emrinde su nazırı, kireççibaşı, ambar müdürü, ambar katibi, sermimar ve tamirat müdürü gibi görevliler vardı. Şehremini dairesi sarayın birinci avlusunda, yani Bab-ı Hümayunla orta kapı arasındaki sahanın solunda bulunmaktaydı. Divan-ı Hümayun toplantılarında şehreminleri divana gelip diğer eminlerle beraber dışarda muayyen bir yerde otururlar, kendilerinden bir şey sorulacak veya bir emir verilecekse divana çağrılıp mütalaaları alınır ve icab eden tebligat yapılırdı.

On yedinci asrın ikinci yarısında, saray mühimmatı ve enderun hademeleriyle eski saray hademelerinin yiyecek ve içecekleri ve bazı tamirat ve inşaat için şehreminine senede 6900 kese akçe veriliyordu. On sekizinci asırda ise, şehremini maliyeden senede 850.000 kuruşluk bir tahsisat almaktaydı.

Zaman zaman resmi binaların inşa ve tamirlerinde şehreminiyle mimarbaşıların beraber çalışmaları aralarında ihtilafa sebep olurdu. Bu sebeple 1831 yılında her iki vazife, yani şehreminliğiyle mimarbaşılık birleştirilerek Ebniye-i Hassa Müdürlüğü ihdas edilmiş ve şehreminliği kaldırılmıştır.

Ebniye-i Hassa Müdürlüğü 1849 yılına kadar müstakil, bu tarihten 1856 yılına kadar da Ticaret ve Nafia Nezaretine bağlı olarak görevini yürüttü. Bu tarihten itibaren ise, şehrin temizliğini sağlamak ve güvenliğini korumak üzere kurulan şehremanetine bağlandı. Bu teşkilat başlangıçta, bir şehremininin başkanlığında iki yardımcıyla İstanbul halkının ve esnafının ileri gelenlerinden kurulu, karma bir şehir meclisinden meydana gelmekteydi. Sonradan bu kuruluşun şeklinde bazı değişiklikler yapıldı. 1867’de uygulanan teşkilat ve usullerle bugünkü belediyeciliğin ilk temelleri atılmış oldu. Devletin her şehir ve kasabasında; şehremaneti denilen belediye teşkilatı kuruldu. Nihayet Cumhuriyet devrinde kabul edilen bir kanunla şehremaneti tabiri kaldırıldı (1930).

Kaynak

Rehber Ansiklopedisi

Ayrıca Bakınız

Osmanlı Devleti Kurumları

Şehremini

1 . Osmanlı İmparatorluğunda Tanzimat'a kadar saray ve devlet yapılarının onarımına, haremin gider ve aylık işlerine bakmakla yükümlü kimse.
2 . Şehremanetinin başında bulunan kimse, belediye başkanı.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Şehremini, Fatih
6 yıl önce

Şehremini , Topkapı'dan Suriçi'ne eski İstanbul'a girdikten sonra Millet Caddesi boyunca Fındıkzade'ye kadar inen, sağdan Başvekil Caddesinden Kocamustafapaşa'ya...

Şehremini, Fatih, Fındıkzade, Has Odabaşı Camii, Mimar Sinan, Topkapı, Çapa Anadolu í–ğretmen Lisesi, Çapa Tıp Fakültesi, İstanbul, Şehremini Lisesi, Gazi Ahmet Paşa Camii, Merkezefendi Camii
Şehremini Anadolu Lisesi
3 yıl önce

Şehremini Anadolu Lisesi eski adıyla Şehremini Lisesi, İstanbul'un Fatih ilçesi Çapa semtinde "Uygulama Ortaokulu" olarak 1950-1951 öğretim yılında açılmıştır...

Şehremini Anadolu Lisesi, 17 Ağustos, 1950, 1951, 1955, 1970, 1971, 1975, 1985, 1992, 1993
Alp Küçükvardar
3 yıl önce

Mapeza, Okan Öztürk, Saffet Akyüz vs. ile beraber) ^ "Şehremini Lisesinden Mezun Ünlüler". Şehremini Mezunlar Derneği. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından...

Çapa, Fatih
6 yıl önce

özdeşleşmiş ve Şehremini olarak anılan Şehremini Parkı, Şehremini çocuk parkı’da oldukça popüler ve hareketli yerlerdir. Tarihi Şehremini Tavukçusu ise...

Çapa, Fatih, Taslak, Çapa Tıp Fakültesi, Şehremini, Memleketini tanıt!
Mevlanakapı
6 yıl önce

sınırlarına bakıldığında kuzeyinde Topkapı; güneyinde Silivrikapı; doğusunda Şehremini ve Seyyid Ömer; batısında ise Zeytinburnu ilçesine bağlı Maltepe mahalleleri...

Ceylani Camii
6 yıl önce

İstanbul'da Şehremini semtindeki cami. İlk yapılışı 1894. Yıkılmasından sonra hayırseverler tarafından 1992'de yenilenerek açıldı. Kerpiçhane Sokağı'nda...

Mimar Kemalettin, Fatih
6 yıl önce

biridir. İdari sınırlarına bakıldığında Balabanağa, Mesihpaşa, Katip Kasım, şehremini, Saraçishak, Mimar Hayrettin ve Beyazıt mahalleleri ile komşudur....

Seyyid Ömer, Fatih
6 yıl önce

bağlı 57 mahalleden biridir. İdari sınırlarına bakıldığında kuzeyinde Şehremini; batısında Mevlanakapı; doğusunda Hasekisultan; güneyinde Silivrikapı;...