Yaşar Nabi Nayır
Üsküb'de doğmuştur (1908). Öğrenime Üsküb mahalle mektebinde başlamış, ancak Balkan Savaşı dolayısıyla zaman zaman İstanbul'a gidip gelmeleri yüzünden, ilk öğrenimini bu iki kentte sürdürmüştür. Kadıköy'de Osmangazi İlkokulu, Torosyan Ermeni Okulu, Üsküb İrfan mektebi ve Üsküb Fransız Okulu'nda okumuştur. Ailesi sonunda bütünüyle İstanbul'a yerleşmiştir (1924). Nayır, Galatasaray Lisesi 7'nci sınıfına kaydolmuş (1925), daha sonra okulun Ticaret ve Bankacılık bölümünden mezun olmuştur (1929).
Bir süre Ziraat ve Merkez bankalarında çalışan Yaşar Nabi, Hakimiyet-i Milliye (Ulus) gazetesinde çevirmen ve yazar olarak görev yapmıştır (1934 - 1940). Daha sonra Türk Dil Kurumu'na (1940 - 1943), Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda (1943 - 1946) çalışmış, Varlık dergisini çıkarmaya başlamıştır (15 Temmuz 1933). Dergiyi İstanbul'a nakleden (1946) Nayır kendini tümüyle yayıncılığa vermiş, Varlık Yayınevi'ni kurarak binden fazla kitap çıkarmıştır. Ayrıca Cep Dergisi (1966 - 1969)'ni çıkarmıştır.
Yaşar Nabi, İstanbul'da ölmüştür (1981).
Uluslararası P.E.N. Yazarlar Derneği'nin Türkiye Başkanlığını yapan Nayır'a, Türk Kültür yaşamına yaptığı katkılardan ötürü Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü vermiştir (1979). Ölümünün birinci yıldönümünde değerlendirme, inceleme yazılarının yeraldığı Yaşar Nabi'ye Saygı adlı bir yapıt çıkarılmıştır (1982).
Yazın Yaşamı
Yaşar Nabi yazın alanına şiirle girmiştir. İlk şiirleri lise öğretmeni Ahmet Halit Yaşaroğlu'nun özendirmesiyle, onun çıkardığı Çocuk Dünyası dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonra, yazınsal nitelik kazanan şiirleri Servet-i Fünun çıkmıştır (1926). Daha sonra Yeni Kitap (1927 - 1928), Hayat (1928), Muhit (1932 - 1933), Çığır (1933), Ülkü (1933), gibi yazın dergilerinde de yazan Yaşar Nabi, altı arkadaşıyla birlikte (Cevdet Kudret, Ziya Osman, Vasfi Mahir, Sabri Esad, Mazhar Lütfü ve Kenan Hulusi) Yedi Meşale adlı bir seçme şiirler kitabı çıkarmış (1928), bu ortak çalışma kısa süren Yedi Meşaleciler hareketini doğurmuştur.
Yaşar Nabi, sonraki yıllarda şiirden tümüyle kopmuş, öykü, roman, oyun, deneme, eleştiri, gezi notu gibi çeşitli yazın dallarında kalem oynatmıştır. Panait Istrati ve Balzac'tan romanlar çevirmiştir.
Yapıtları
Şiir:
Kahraman (1929), Onar Mısra (1932), Kahramanlar (1970 - İlk iki kitaba "Mesafeler" adlı bölümün eklenmesiyle).
Roman:
Bir Kadın Söylüyor (1931), Adem ve Havva (1932).
Öykü:
Bu da Bir Hikayedir (1935), İnkılap Çocukları (1933), Köyün Namusu (1933), Radyonofik Öyküler (1979).
Makale - İnceleme:
Balkanlar ve Türklük (1936), Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (1937), Nereye Gidiyoruz (1948), Yıllar Boyunca (1959), Atatürkçülük Nedir? (1963), Atatürk Yolu (1966), Edebiyat Dünyamız (1971), Dost Mektupları (1972), Değişen Dünyamız (1973), Çağımıza Ters Düşenler (1975).