Tropikal Yağmur Ormanları

Tropikal yağmur ormanları, çok fazla yağis gören ormanlardır. İklimin genellikle ilkbahar-yaz hüküm sürdügü yerlerdir. Bitki bakımından zengin ormanlardir. Bitkinin çok olmasi yağışın fazla olmasının başka bir nedenidir. Tropikal yağmur ormanlarındaki farklı tabakalarda çok çeşitli canlı türleri barınmaktadır. Yağmur ormanları sık, sıcak ve nemli ormanlardır. Bu ormanlar milyonlarca bitki ve hayvan için bir cennettir. Yağmur ormanları, yeryüzünün ekolojisi için çok önemlidir. Yağmur ormanlarındaki bitkiler dünyadaki oksijenin çoğunu üretmektedirler. Bu bitkiler aynı zamanda başka açılardan da çok önemlidir; birçoğu salgın ve hastalıklarla savaşmakta kullanılan yeni ilaçların yapımında kullanılmaktadır.

Tropikal yağmur ormanlarının konumu

Tropik yağmur ormanı, genellikle Yengeç ve Oğlak Dönenceleri (23.5 derece boylam?) ile Ekvator arasındaki bantta bulunmaktadırlar. Bu 4800 km genişliğindeki bant "tropik kuşak" olarak bilinir. Ekvator, güney ve kuzey kutup noktalarının tam ortasından geçen hayali bir dairedir. Ekvator'da sıcaklık yüksektir. Bu yüksek sıcaklıklar, tropiklerdeki orman alanlarında sıkça yağmura neden olan aşırı su buharı oluştururlar. Dünyadaki toprakların alan olarak % 10'undan azını kaplamalarına karşın dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin % 50-70'ini barındıran yağmur ormanları; tarım alanı açmak amacıyla insanlar tarafından yok edilmektedir. Üstelik bu orman toprakları, tarım açısından fakir topraklardır. (Her yıl 12 milyon hektar kadar yağmur ormanının kesilip yok edildiği sanılmaktadır.) Güney ve Orta Amerika'da, Afrika'da Okyanusya'da (Avustralya civarındaki adalar) ve Asya'da yağmur ormanı bulunmaktadır. Tropik ormanlar dünya yüzeyinin yaklaşık %7'sini kaplamaktadır. En büyük yağmur ormanları Amazon Nehri Havzası (Güney Amerika), Kongo Nehri Havzası (Batı Afrika) ve güneydoğu Asya'nın büyük kısmında bulunmaktadır. Daha küçük yağmur ormanlarına ise Orta Amerika, Madagaskar, Avustralya, Hindistan yakınındaki adlar ve diğer tropik bölgelerde bulmak mümkündür.

Özellikleri

Ekvatordan itibaren kutuplara doğru 23°kuzey 27° güney enlemleri arasında yer alanTropikal Yağmur Ormanları bütün seneyi kapsayan daimi sıcaklık ve nemlilik ile, devamlı surette büyüyen geniş yapraklı ağaçlar karakterizeeder. Ağaçlar bütün sene yapraklarını bir taraftan dökerlerken, diğer taraftan yenilerini sürdükleri için, "Daimi Yeşil Ormanlar" da denilir. Yağmur ormanları; ilk görünüşte çok kesifbir bitki örtüsüne sahip olup, liyan ve epifit bitkiler bakımından son derece zengindir. Bu gürflora içinden güneş ışınlarının toprağa ulaşmasıçok yerde mümkün değildir. Bitki örtüsü yoğunluğundan dolayı ağaçların üst kısımlarınadüşen güneş ışığının yalnızca yüzde l'i ormanınalt kısımlarına ulaşabilir. Ormanların daha gevşek olduğu yerlerde ise orman altı ancak öğle vaktibiraz aydınlanabilir. Ormanların içleri çok yerdezifiri karanlık ve muazzam bir sessizlik içindedir. Hakiki yağmur ormanlarında birbirinden farklı üçkat göze çarpar. En üst kat pek devamlı değildir.Bu katı teşkil eden ağaçlar 4050 m. yüksekliğinde olup, gövdeleri çok geniştir.Bu ağaçlar muazzam taçları ile ayrılırlar. Bukatı 2535 m yüksekliğinde, fakat devamlılık gösteren bir orta kat takip eder. Asıl hacmin 2/3'ünü oluşturur. Buradaki ağaçlar birbirlerine giriftbir şekilde karışmış haldedir. Ağaçlara uzaktan bakıldığı vakit kenetlenmiş tek bir satıh halindegörünür. Bu sıklık içinde ağaçların gövdelerini görmeye imkan yoktur. Üçüncü ve en alt kat, daha ufak ağaçlarlayüksek çalılardan meydana gelmiştir. Daha öncede bahsettiğimiz gibi birinci ve ikinci kat ağaçların çok sık yapraklan nedeni ile ışık zemine kafi derecede nüfuz edemez. Ağaçların gövdeleri hayligeniş olup umumiyetle 80 cm çapında olsalar da 23 metre çapında olan ağaçlar da bulunur. Tropikal yağmur ormanlarını iklimi bütünsene devam eden yüksek ve muntazam bir sıcaklık, gene bütün yıla dağılmış bol bir yağış vebuna ilaveten de, pek kısa süren kurakça birdevre takip eder. Tropikal yağmur ormanlarmdaki en sıcak ay ile en soğuk ay arasındaki sıcaklık farkı 2,5 ile 3°'yi pek geçmez. Tropikal yağmur ormanlarını iklim tipinin en karakteristik özelliği ise mevsimlerin arasında yağış rejimleri bakımından bir farkın olmamasıdır. Güneşin ışıldadığı ve ormanların bu ışık huzmeleri altında kaldığı, kuşlar ile diğer canlılarındallardan dallara atladıkları bir sırada aniden güneşin bir bulut tarafından örtüldüğü ve ormanıngölgelendiği görülür. Güneş ışınlarının kesilmesiyle kuşların sustuğu, böceklerin seslerinikestikleri duyulur. Kısa süren bu sessizliği şiddetlibir yağmur sesi bozar. Yağmur ağaçların dallarıve yapraklan üzerinde damla olarak düşer, damlalar sızıntılar halinda aşağılara doğru akar, alttakidalların ve yaprakların üzerine bu sızıntılar birçağlayan gibi dökülür; yaprak ile ince dal gibi parçalan kırar ve yere sürükler. Yağmurun baş lamasından pek kısa bir zaman sonra arazi üzerinde taşkın sulardan meydana gelmiş dereler teşekkül eder; toprak su istilasına uğramış olur.

Tropikal Yağmur Ormanları