Solhan, Bingöl

Kısaca: Solhan (Kürtçe: Bongilan, Zazaca: Boglon), Doğu Anadolu Bölgesi'nde Bingöl iline bağlı bir ilçedir. ...devamı ☟

Solhan, Bingöl
Solhan, Bingöl

Solhan, Bingöl iline bağlı ilçedir.

Tarih

Solhan (eski ismiyle Boğlan), ilçenin 2 km. batısında yer alan Mezgeft adı ile anılan yerde, Anadolu Selçuklu Beylerinden “Beyoğlan” adında bir beyin yönetiminde kaldığı için bu ismi almıştır. Zamanla bu sözcük halk dilinde değişime uğramış, Boğlan olarak anılmaya başlanmış, 1932 yılında da Solhan adını almıştır.

Solhan ve yöresinin tarihi ile ilgili kesin bilgi olmamakla birlikte, bu yöredeki yerleşimin Hititlere kadar uzandığı bilinmektedir. M.Ö. 2000 yıllarında Fırat Nehri kıyısında Vasukani şehrini kurup bütün Anadolu`ya yayılan Hurriler, M.Ö. 1360`ta Hititler`in Toros Dağları`nı aşıp kendilerini sıkıştırması ve yeni krallık devrinde Şuppililuma Mitani prensini kendisine damat edinip himayesi altına almasından ötürü; Harput, Bingöl ve Muş dolaylarında hakimiyetlerini kaybetmişlerdir. M.Ö. 1200 yıllarında Hitit Devleti`nin yıkılması ile Van bölgesinde yerleşen Urartular batıya doğru genişleyerek Bitlis, Muş ve Bingöl`ü alıp Murat Irmağı Vadisine kadar ilerlediler. M.Ö. 745 yıllarında Asurlular`ın hakimiyetine geçen bölge , M.Ö. 612 yılında Med, Babil ve Urartuların saldırısıyla Medlerin hakimiyetine geçmiştir. Daha sonra İskender`in Anadolu`yu ele geçirmesi ile, İskender İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan yöre, Onun ölümünden sonra Seleukosların yönetimine girmiştir. Daha sonra da Romalıların eline geçmiştir.

Malazgirt Savaşı`ndan sonra, Selçuklular`ın egemenliğine geçmiş, Moğollar`ın Anadolu`ya saldırıları ile, 1243 yılında Köse Dağ Savaşı`nda Selçuklular`ın yenilmesi sonucu Moğollar bölgeye hakim olmuşlardır. Bu dönemde, Diyarbakır`ı kendilerine yurt edinen Akkoyunlular; 1394 yıllarında Bingöl, Erzurum, Erzincan`da da hakimiyet kurmuşlardır. 1473 yılında Otlukbeli Savaşı`nda Uzun Hasan`ın yenilmesi ile Solhan`ın da içinde bulunduğu bölge, Osmanlı Egemenliği`ne geçmiştir. Bundan sonra yörede İran Hakimiyeti görülse de Şah İsmail`in 1514 Çaldıran Savaşı`nda Osmanlılara yenilmesiyle Yavuz Sultan Selim tarafından Doğu Anadolu`da birlik tesisi görevini vezir Bıyıklı Mehmet Paşa ile Kürt beyi İdris-i Bitlisi ne vermiştir. Vilayet nizamnamesi gereğince teşkilatlanmada Solhan ve Muş yöresi 1864 yıllarında Erzurum eyaletine bağlanmıştır.

I. Dünya Savaşı yıllarında kısa bir süre Rus işgali altında kalan Solhan, 1929 yılında nahiye olarak Muş iline bağlanmış, 1936 tarihinde de ilçe konumuna getirilerek Bingöl İli`ne bağlanmıştır.

Vilayetlerin yeniden teşkilatlanması sırasında Solhan, 1864 yılında Erzurum eyaletine bağlanmıştır. I. Dünya Savaşı yıllarında kısa bir süre Rus işgaline uğramıştır. 1929 yılında nahiye olarak Muş iline ve 4 Ocak 1936 tarihinde de Bingöl iline bağlanmıştır.

Coğrafi durumu

İlçenin yüzölçümü 1114 km2 dir. Bunun il yüzölçümüne oranı % 13,71`dir. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1395 metredir. İl merkezine uzaklığı 60 km`dir. Bir doğa harikası olan Yüzen Ada, bu ilçenin sınırları içindedir.

İlçenin 2 belediyesi, 26 köyü mevcuttur. Köyaltı yerleşim birimi (mezra) sayısı 133`tür. Belediye sınırları içinde 7 mahalle muhtarlığı vardır. Bunların 4 tanesi ilçe belediyesi, 3 tanesi de Arakonak Belediye sınırları içindedir.

Doğu Anadolu Bölgesi`nde, Bingöl`ün bir ilçesi olan Solhan, doğusunda Muş, batısında Bingöl, kuzeyinde Karlıova ve Varto, güneyinde de Diyarbakır ve Genç ilçesi ile çevrelenmiştir. İstanbul-İran transit yolu üzerinde olup, Bingöl İli`ne 60 km. uzaklıktadır.

İlçe, Doğu Anadolu Bölgesi`nin yüksek yayları üzerinde bulunmaktadır. İlçe topraklarının büyük bölümünü engebeli alanlar ve meralar oluşturmaktadır. Güneydoğu Toroslar`ın devamı niteliğindeki dağlar ilçenin güney sınırlarından geçmektedir. Bölgedeki dağların yüksekliği 2000 m.`yi geçer. İlçe topraklarının bir bölümü lav örtüsüyle kaplıdır. Bu engebeli arazi üzerinde bulunan dağların en önemlileri Şerafetin Dağları`dır. İlçenin kuzeyini tamamen kaplayan Şerafetin Dağları`nın en yüksek noktalarını; 2388 m. yükseklikteki Esentepe ve 2675 m. yükseklikteki Şahin tepe oluşturmaktadır. Bu dağlar arasında geniş meralar yer almaktadır.

İlçenin en önemli akarsuyu Murat Irmağı`dır. İlçe dışında ise Buğlan Çayı Baz Deresi, Masala Deresi önemli akarsularıdır. İlçenin önemli yaylaları ise; Şerafetin, Ağması Çevkani, kuçekan, Kandil ve Kabak Yaylalarıdır. Denizden yüksekliği 1395 m. olan ilçenin yüzölçümü 1.114 km2`dir.

Nüfus durumu ve ekonomisi

2000 yılında yapılan son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçenin nüfusu 33.604 kişidir. Halkın % 48.28`si şehirde %51.72`ü köylerde yaşamaktadır. İlçede km2 başına 32 kişi düşmektedir.

İlçenin ekonomisi büyük ölçüde hayvancılığa dayalıdır. Az miktarda da buğday, elma, ceviz, arpa, soğan ve dut yetiştirilmektedir. Ağırlıklı olarak Zazalar yaşar.

Dış bağlantılar



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.