Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Peyk

Kısaca: Uydu, bir gezegenin ya da başka bir uydunun etrafında belirli bir yörüngede dönen gök cismi. Yapay uydulardan ayırmak amacıyla doğal uydu veya tabii uydu olarak da adlandırılır. ...devamı ☟

peyk
Peyk

Peyk i. (fars. peyk). Uydu: Kainat nizamı, bu nizam içinde güneş sistemi, seyyareler, peykler bir bir gözü önünde belirdi (N. A-raz). / Sıf. ve i. Bir başkasına bağımlılığı olan: Peyk devletler./ Esk. Haber, mek­tup taşıyan (kimse). / Suni peyk. Bk. SUNÎ. — Esk. Peyk-i ecel, Azrail. / Peyk-i felek, ay. — Teşk. tar. Osmanlı devletinin ilk zaman­larında haberci (ulak) ve muhafız, son za­manlarında bazı törenlere daha gösterişli bir nitelik kazandırma amacıyle katılan özel görevliler. — Teşk. tar. Peyk’lcıin başlangıcı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Bunlar hak­kındaki ilk kayıt, Fatih kanunnamesindedir. Padişah dışarıya çıktığı zaman peykler onun sağ tarafından yürüyerek muhafızlık ederlerdi; aynı zamanda yaya postacı görevi­ni yaparlardı. Bunlar, iyi koştukları ve bu­nun için yetiştirildikleri için, bir süre padi­şah iradelerini tebliğ etmek için kullanıl­dı. Son zamanlarda çok süslü elbiseler gi­yerek, saltanatın bir gösteriş unsuru haline geldiler. XVI. yy.da yazılmış bazı eser­lerde, bunların vücutlarının biçimini boz­mamak için az yemek yedikleri, düzenli ya­şadıkları ve idman yaptıkları belirtilir. Diz veya kemer bağlarına da, koştukları zaman güzel sesler çıkarması için küçük çıngırak­lar asarlardı. Peykler, gece gündüz koşar­lardı. Kendilerine has elbiseleri, zamanla değişmekle birlikte, koşmalarını engelleme­yecek biçimde ve rahattı. Başlarında da üs­küf denilen sivri, uzunca ve gümüşlü bir külah vardı. Bu külaha kumaştan, hakiki veya suni değerli taşlarla süslü bir kılıf (tüylük) takanları da vardı. Bu kılıfa ayrı­ca bir de «sorguç» denilen renkli kuş tüyü eklenirdi. Peykler koşarlarken güçlerini art­tırmak için sağ ellerinde içi şeker veya şe­kerleme dolu bir torba taşır, sol ellerinde de ufak bir balta (nacak) tutarlardı. Zaman­la çeşitli silahlar da taşımağa başladılar. Bayezid II’yi, bir dervişin öldürmeğe teşeb­büsünden sonra (1492) silah taşımaları zo­runlu tutuldu. Padişahlar törene çıktığı za­man yanında 30, özel gezisinde ise 12 peyk bulunurdu. Sayıları zamanla arttırıldı. Peyk­lerden derecesi yükselenler süvari bölük­lerinden sipahi bölüğüne verilirlerdi. Bun­ların yönetimi, kapıağasına aitti. Büyük zabitlerine peykbaşı veya serpeykam hassa denir, bunlardan sonra baş müjdeci, peyk­ler kethüdası ve ikinci müjdeci gelirdi. Kış­laları Sultanahmet camii çevresindeydi. Bir görevleri de hacca giden kafilelerin dönüşü­nü padişaha bildirmekti. Bu görevi yapacak peykler, kafilelerle birlikte yola çıkar, müj­deciler Şam’da kalır, müjdecibaşı denilen başkanları kafileyle birlikte hacca gider ve gene onlarla birlikte, Şerifin mektubunu da yanına alarak dönerdi. Bu mektup padi­şaha verilirdi. Vezir veya yüksek bir memu­riyete tayin edilenlerin peyklere belirli bir bahşiş vermeleri gelenekti. Ayrıca Erdel kralının getirdiği vergiden de bir miktar bahşiş alırlardı. Valilik göreviyle gönderilen şehzadelerin yanında da peykler bulunurdu. Bu teşkilat 1828′de kaldırıldı. Bazı peykler Hademei Rikabı Hümayunu Hassa teşkila­tına verildi.

bkz. Uydu

peyk

Osmanlıca peyk kelimesinin Türkçe karşılığı.
f. Bir şeyin etrafında, ona tabi olarak dönen. Seyyare. * Haber ve mektup getirip götüren.

peyk

Türkçe peyk kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. satellite, minion, follower, page, pageboy

peyk

uydu.
bir başkasına bağımlılığı olan.

peyk

Türkçe peyk kelimesinin Almanca karşılığı.
Satellit

İlgili konular

uydu ay dünya gezegen güneş güneş sistemi yapay uydu i̇kili sistem

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

TCG Peyk
2 yıl önce

TCG Peyk ya da Osmanlı donanmasındaki adıyla Peyk-i Şevket, Osmanlı donanması ve sonrasında Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet gören Peyk-i Şevket sınıfının...
Mehmet Ali Ülgen
6 yıl önce

Asar-ı Tevfik zırhlısında mühendislik eğitimi aldıktan sonra; Bafra gambotu, Peyk-i Şevket, Muin-i Zafer, Mesudiye, Barbaros ve Asar-ı Tevfik gemilerinde Topçu...
Rakun Müzik
6 yıl önce

sözleşmelerini feshettiler.[kaynak belirtilmeli] Mor ve Ötesi Gren Ayça Şen Sakin Peyk ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim...
TCG Berk
2 yıl önce

Osmanlı donanması ve sonrasında Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet gören Peyk-i Şevket sınıfının ikinci ve son torpido kruvazörüdür. 1906-1907 yıllarında...
Türkiye'de bağımsız rock
2 yıl önce

Nekropsi, Ars Longa, Yora, Replikas, On Your Horizon, Erkin Gören, Gevende, Peyk, Eskiz, Korhan Futacı ve Kara Orkestra, Post Dial, Fakap, She Past Away,...
Giovanni Jean Brindesi
6 yıl önce

devlet ileri gelenlerini ve kalyoncu, nizam-i cedit neferi, humbaracı nefer, peyk, solak gibi ordu mensuplarını gösteren 22 tane renkli taş baskı yer alıyordu...

Giovanni Jean Brindesi, 1826, 1856, 1888, Ressam, Taslak, Topkapı Sarayı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Lemercier, Pitoresk
Dağılma Dönemi Osmanlı Donanması
2 yıl önce

(Taif ve Asır), Galata Beyrut Sürtat, Sagir, Peyk-i Şevket, Eser-i Hayır, Ereğli, Pesendire, Pursut, Gemlik, Peyk-i Şevket, Medar-i Ticaret, Tair-i Bahri,...

Dağılma Dönemi Osmanlı Donanması, 10 Aralık, 10 Temmuz, 11 Aralık, 13 Eylül, 13 Kasım, 13 Şubat, 14 Ağustos, 16 Mayıs, 16 Nisan, 1864
HMS E12
6 yıl önce

Müstahkem Mevkii Komutanlığının acil mühimmat talebini Çanakkale'ye götüren Peyk-i Şevket kruvazörünü Tekirdağ açıklarında saptadı. Ancak elektrik motorları...