Musul

Kısaca: Musul (Arapça: ﻞﺻﻮﻤ) Irak'ın üçüncü büyük şehri. Irak'ın kuzeyinde Dicle Nehri kıyısında bulunan Musul'da Türkmenler, Araplar, Kürtler ve diğer Hıristiyan halk yaşamaktadır. ...devamı ☟

Musul
Musul

Musul Haritası

Musul (Arapça: ﻞﺻﻮﻤ) Irak'ın üçüncü büyük şehri. Irak'ın kuzeyinde Dicle Nehri kıyısında bulunan Musul'da Türkmenler, Araplar, Kürtler ve diğer Hıristiyan halk yaşamaktadır.

Havlan, Mavsil de denilen Musul, El Cezire bölgesinde, Dicle Nehri kıyısında, eski Ninova şehrinin batısında kurulmuştur. Savunmaya uygun coğrafi konumuyla, verimli topraklara sahip olan şehir, antik çağdan sonra Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. Halife Hz. Ömer zamanında İslam idaresine giren Musul, Emeviler ve Abbasiler döneminde de önemini korumuştur.

1092 yılında Büyük Selçuklu, daha sonra Atabeklerin yurdu olan Musul, İmadeddin Zengi (1127­-1146) zamanında mamur bir belde olmuştur. Şehrin eski surları tamir edilerek muhteşem binalar ve bahçelerle süslenmiştir. Bu bölgede yaşadığı söylenen Yunus, Daniel, Circis gibi peygamberler adına türbe ve makamlar inşaa edilerek ziyaretgah haline getirilmiştir. Çarşı meydanında İmadeddin Zengi'nin tamir ettirdiği Emeviye Camii, Nureddin Zengi'nin yaptırdığı Ulu Camii, Mücahideddin Kaymaz'ın Dicle kenarındaki Mücahidi Külliyesi önemli yapılar arasında yer almıştır.

Bedreddin Lülü zamanında (1233-1251) Musul en parlak dönemini yaşamıştır. Tepede iç kale, düzgün caddeler, çoğunun üzeri kubbe ve tonozlarla örtülü kagir evler, cami, türbe, saray ve hanlarıyla Musul, seyyahların anlatmakla bitiremediği bir şehir olmuştur(2). 646 (1288) yılı havadisinde İbn-i Fevti, Musul'un mamur olduğunu, Bağdad sel taşkınına maruz kaldığından, Musul'un Hatuniye mahallesindeki Türkmen çarşısının dolup taştığını, Bağdadlıların alışverişlerini buradan yaptıklarını kaydeder.



Musul haritadaki konumu
Musul haritadaki konumu
Moğol istilasında, Bedreddin Lülü'nün sağlığında yağmalanmaktan kurtulan şehir, 1261 yılında saldırıya uğrayıp yok olmuştur. 1871'de Musul'da 18 cami, 300 mescid, 14 medrese, 10 hankah, 2 köprü 1 de sur duvarı bulunduğu tesbit edilmiştir(4). Bu eserler, Atabekler döneminden kalan birkaç yapı dışında, Osmanlı döneminde inşaa edilmiştir. Timur işgali sırasında şehirdeki bayındırlık faaliyeti arttırılarak Nebi Yunus ve Nebi Circis külliyeleri tamir edilmiştir. Akkoyunlular devrinde meydana gelen çekişmelerden zarar gören Musul, Safaviler zamanında da aynı ilgisizlikle başbaşa kalmıştır. Bekir Subaşı hadisesi ile İranlıların eline geçen Musul, 1667 depreminde büyük hasar görmüş, veba salgını başlayınca, halk kit­leler halinde göç etmek mecburiyetinde kalmıştır. Bundan: sonra sık sık çevre eşkiyası ve Sincar bölgesi yezidileri tarafından soyulan şehir, Nadir Şah'ın işgali ile iyice perişan olmuştur. Osmanlılarca geri alınan Musul, 1850 yılında mutasarrıflık haline getirilerek Bağdad'a bağlanmışsa da 1877'de tekrar vilayet olmuştur. Zengin petrol yatakları bulunan şehir, I. Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafından işgal edilmiştir. 1857 yılında Musul'da 38 mahalle, 27 cami ve mescid, 18 de medrese bulunuyordu.

Bugün, 1 milyon nüfusu ile Irak'ın en önemli şehirlerinden biri olan Musul, Türk şehri karakterini yitirmemiştir. Hızla gelişen modern şehircilik akımına rağmen, sağlam malzemeli yapı dokusu ile Dicle boyunca tarihi canlılığını korumaktadır. Bölgede bulunan mermer cinsi taş sayesinde bütün yapıların cepheleri sütun ve kemerlerle donatılmıştır 637 tarihinde Müslümanların eline geçen Musul, uzun yıllar Osmanlı idaresinde kaldı.Mondros Mütarekesinden sonra İngilizler tarafından işgal edildilen Musul, Mütarekeden sonra işgal edildiği için Misak-ı Milli sınırları içerisinde yeralıyordu. İngiltere zengin petrol kaynaklarına olan yakınlığı sebebiyle Musul'u Türklere vermek istemiyordu. Musul Meselesi Lozan'da çözümlenemedi. Musul Sorunu, Lozan Antlaşmasından sonra Türkiye ile İngiltere arasında uzun süre anlaşmazlık konusu olduktan sonra 1926'da çözümlendi ve Musul Irak sınırları içinde kaldı. Bugün de, özerk Kürt bölgesi ile Federal Irak devleti arasında belirsiz bir statüye sahiptir.

Musul, Ortadoğu’nun önemli bir noktasında yer alması sebebiyle çok çeşitli kültür ve medeniyetlerin buluştuğu bir bölge olmuştur. Şehirde önemli tarihi eserler mevcuttur. İnsanlık tarihinin ilk yazılı belgeleri bu bölgede ortaya çıkarılmış, insanların kalabalıktan teşkilatlı topluma geçişte oluşturdukları bilgiler ilk olarak yine bu bölgede meydana gelmiştir.

İlgili sayfalar

* Musul'daki Türk mimari eserleri

Kaynak

Vikipedi

Musul

Türkçe Musul kelimesinin İngilizce karşılığı.
[Wushu] n. Mosul

misafir - 8 yıl önce
haritadaki yerlerin türkçe adlarıyla da gösterilmesi yerinde olur

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Musul Vilayeti
6 yıl önce

Musul Vilayeti Osmanlı Devleti vilayetidir. Bağdat Vilayeti'ne bağlı bir sancak olan Musul, 1878 yılında müstakil bir vilayet olmuştur. 3 Kasım 1918 tarihinde...

Musul sorunu
2 yıl önce

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur. I. Dünya Savaşı'ndan önce Osmanlı hakimiyetindeki Musul ve çevresi petrol...

Musul Sorunu, 1918, 1924, 19 Mayıs, 30 Ekim, Birinci Dünya Savaşı, Haliç Konferansı, Lozan Antlaşması, Milletler Cemiyeti, Mondros Mütarekesi, Musul
Musul Eyaleti
6 yıl önce

Musul Eyaleti veya Musul Beylerbeyliği, 1517'de kurulan Osmanlı eyaleti. 19. yüzyılda 7.832 milkare (20.280 km2) alan kapladığı bilinmektedir. 1517'de...

Musul Havalimanı
6 yıl önce

Musul Havalimanı (IATA: OSM, ICAO: ORBM). Irak'ın kuzeyindeki Musul şehrinde yer alan havalimanı, 1920'lerde İngilizler tarafından askeri üs olarak inşa...

Musul Üniversitesi
6 yıl önce

Musul Üniversitesi, Orta Doğu'daki en büyük eğitim ve araştırma merkezlerinden biridir. 1959'da Irak Sağlık Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan Tıp Fakültesi...

Musul Üniversitesi, 1959, 1967, Irak, Musul, Ortadoğu, İbrahim El Caferi, Tarık Aziz, Gazi Meşal El Yaver
Musul Ulu Cami
2 yıl önce

Musul Ulu Cami, Nurî Camii ya da Nurî Ulu Cami (Arapça: جامع النوري), Musul, Irak'ta tarihi bir cami. Eğik minaresiyle meşhurdur, bundan dolayı Musul...

Musul Sancağı
2 yıl önce

Musul Sancağı (1517-1918), Musul Eyaleti ve vilayetinin merkez sancağıdır. Sykes-Picot Antlaşması ile Musul Sancağı, Fransa'ya bırakılmış ama Mondros...

Musul Sancağı, Musul Sancağı
Musulca, Havsa
6 yıl önce

Musulca, Edirne ilinin Havsa ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı 1877 yılı kayıtlarında Musulça ya da Musuç olarak geçmektedir. Köy, Edirne il merkezine...

Musulca, Havsa, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abalar, Havsa, Arpaç, Havsa