Maddenin Hâlleri

Maddenin hali bir maddenin faz durmunu tanımlar. Şu anda 16 tane madde hali tanımlanır; bunlardan üçü katı, sıvı ve gaz olarak adlandırılan klasik hallerdir. Şu anda tanımlanmış toplam 16 hal vardır, bunlar, klasik haller dışında; sıvı kristal, amorf katı, manyetik düzenli, süperiletken, süperakışkan, Bose-Einstein yoğunlaşması, Rydberg molekülü,plazma(iyonlaşmış gaz), kuark-gluon plazması, dejenere madde, süperkatı, sicimsi sıvı ve süpercamdır. Gündelik hayatta maddeler genel olarak katı, sıvı ya da gaz halinde bulunur, ancak Dünya dışında, evrendeki maddenin %99'u plazma (iyonlaşmış gaz) halindedir. Sıvı

Katı

ile gaz arasındaki madde halidir.

Sıvı

maddeleri oluşturan tanecikler arasında çok az bir çekim kuvveti vardır.

Sıvı

ların damlalar oluşturmasının sebebi, sıvıyı oluşturan tanecikler arasındaki bu çekim kuvvetidir. Maddenin sıvı hali belirli bir şekle sahip değildir. Yani sıvılar bulunduğu kabın şeklini alırlar. Buna rağmen belirli bir hacme sahiptirler. Bu sıvılara; Su, süt, sıvıyağ, mürekkep örnek verilebilir. Katı Maddenin katı hali belirli bir şekle ve hacme sahiptir.

Katı

maddeyi oluşturan atom ve moleküller yok denecek kadar azdır. Atom ve moleküller arasında bir düzenlilik vardır.Atomlar titreşim hareketi yaparlar.Maddenin en düzenli halidir. Plazma Gaz halindeki maddeye enerji vermeye devam edersek, atomların dış kabuklarındaki elektronlar atomdan ayrılmaya başlar. Bu durumda madde, artı ve eksi yüklü parçacıklardan oluşan yüksek enerjili bir gaz haline gelir. Artı ve eksi yükler, birbirlerini çekmelerine rağmen, birleşerek nötr bir atom oluşturamazlar çünkü parçacıkların kinetik enerjileri, aralarındaki elektrostatik bağ enerjisinden fazladır. Güneş ve diğer yıldızlar (nötron yıldızları hariç) tamamen plazma halindedir.

Plazma

haline uzay boşluğunda da bolca rastlanır. Uzaydaki plazma çok daha soğuk olmasına rağmen, çok seyreltik olduğu için birleşerek nötr atomlar oluşturma ihtimali düşüktür. Sıcaklığı 25.000 derece civarındadır.

Plazma

sıvı maddeler gibi akışkandır. Su örneği Bir madde farklı sıcaklık ve basınç şartlarında üç halde de bulunabilir. Örneğin, saf su, H₂O(2Hidrojen 1 oksijen) ile formüle edilir.

Katı

halde buz, sıvı halde su, ve gaz halinde su buharı, şeklinde bulunur. == Maddenin bazı özellikleri Buhar basıncının vücuttaki etkisi Bir sıvının buharının sıvı yüzeyine yapışmış olduğu basınca sıvı basınç denir. * Sıcaklık arttıkça buhar basıncı artar. * Aynı ortamda buhar basıncı yüksek olan sıvıların buharlaşması kolay olacağından kaynama noktaları düşük olur.Buhar basıncı yüksak olan sıvı moleküllerinin moleküller arası çekim kuvveti zayıftır. * Bir sıvı içinde katı çözündüğünde buharlaşmayı azaltacağından buhar basıncını da düşürür. Buhar basıncındaki düşme çözünen madde miktarıyla doğru orantılıdır.

Genleşme

Isınan maddelerin yüzey veya hacimlerindeki artışa genleşme denir.

Katı

ve sıvıların genleşme katsayıları farklı olduğundan bu maddelerin genleşme miktarları ayırt edici özelliktir. Fakat gazların tümünde 1°C artışı için genleşme 1/273 kat olduğundan genleşme gazlar için ayırtedici özellik değildir.Yani gazlar katı ve sıvılardan bağımsız, daha çok genleşir genleşme gazlarda çok fazla olur.

Esneklik

Esneklik

yalnızca katılar için ayırtedici bir özelliktir.

Sıvı

ve gazların esnekliği söz konusu değildir..

Çözünürlük

Aynı şartlarda bir çözücünün birim hacminde çözünebilen maddenin maksimum miktarına o maddenin çözünürlüğü denir.

Çözünürlük

her üç hal için ayırtedici bir özelliktir. == Hal değişimi == *

Katı

eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. *

Sıvı

buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. * Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya dönüşür. *

Plazma

ise kinetik enerjisi arttırılarak yani ısıtılarak sırasıyla önce sıvıya ardından da gaza dönüşür. Gaz halinden sonra daha fazla ısıtıldığı takdirde iyonlaşmaya, elektron kaybederek (+) yani pozitif yüklenmeye başlar. == Ayrıca bakınız == * Donma * Erime * Buharlaşma * Süblimleşme * Depozisyon * Yoğunlaşma

Kaynaklar

Vikipedi