Libya

Kısaca: Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi Afrika kıtasının, kuzeyinde Akdeniz kıyısında yer alan bir ülke. 32°-20° kuzey enlemleri ile 10°-25° doğu boylamları arasında yer alır. Kuzeyinde Akdeniz, doğuda Mısır, güneydoğuda Sudan güneyde Nijer ve Çad, batıda ise Cezâyir ve Tunus’la çevrilidir. Başkenti Trablusgarp olan ülkenin nüfusu 6,670,688'dir (2005 yılı). ...devamı ☟

Libya
Libya

Libya Haritası



Libya bayrağı 1951-1977. Libya'nın 1951 yılında İtalya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonraki bayrağı.
Libya bayrağı 1951-1977. Libya'nın 1951 yılında İtalya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonraki bayrağı.
Libya (Libya Arap Halk Sosyalist Cumhuriyeti) Akdeniz kıyısında, doğusunda Mısır, batısında Cezayir ve Tunus, güneyinde Nijer ve Çad, güneydoğusunda Sudan ile komşu olan bir Kuzey Afrika ülkesidir. Yüzölçümü 1,759,540 km2'dir. Libya'nın nüfusu yaklaşık 6,500,000 (2009 tahmini) kişidir.

Libya coğrafi bakımdan 17. en geniş ülkedie. Libya adı, eski Mısırlılar'ın Nil'in batısında yaşayan Berberiler için kullandıkları Lebu sözcüğünden gelmektedir. Sözcük eski Yunanca'ya 'Libya' olarak geçmiştir.



Libya'nın konumu
Libya'nın konumu
Afrika kıtasının kuzeyinde Akdeniz sahillerinin hemen hemen tam ortasında yer alır. 1959'da bulunan geniş petrol yatakları sayesinde kıtanın zengin devletleri arasındaki yerini almıştır.

Ülke yüzey şekilleri bakımından kıtanın kuzeyinde yer alan diğer Afrika ülkeleriyle benzerlik gösterir. Büyük bir bölümü çöllerle kaplıdır. Bu sahada çöl topografyasının yerel şekillerinin hemen hepsi ile karşılaşılır. Ülkenin engebeli dağlık kesimleri kuzeydoğu, kuzeybatı sahilleri ile güney ucudur.



İtalyanlara karşı direnişin sembol ismi Ömer Muhtar
İtalyanlara karşı direnişin sembol ismi Ömer Muhtar

Libya'nın tarihi

Libya’nın bilinen ilk tarihi, ülkede mevcut mağara, harabe ve eski eserler üzerinde yapılan araştırmalara göre, M.Ö. 400 yıllarında yaşamış olan Berberilerle başlar. Eski Yunanlılar Libya’nın en eski yerlileri olarak bilinen Berberilere, “Lebular” ve ülkeye de “Lebu” diyorlardı. Zamanla bu kelime, “Libya” şeklinde söylenmiştir. Berberiler, uzun müddet Fenikelilerin istilasında kalmışlardır. Libya, bundan sonra birçok milletlerin istilasına uğradı ve pekçok medeniyetlerin tesirinde kaldı. Libya’yı önce Kartacalılar, sonra Romalılar idareleri altına aldılar. Romalılar buraya “Afrika” adını verdiler. Bu isim yıllar sonra bütün kıta için söylenir oldu. Libya, bunlardan sonra 642 yılına kadar Vandallar ve Bizanslıların istilasında kaldı.

Emevi orduları bölgeyi Libya'yı fethettiğinde, İslam dininin buralarda yayılmasına sebeb oldu. Emevilerden sonra kurulan Abbasi Devletinin meşhur halifesi Harun Reşid zamanında, Libya’ya “Ifrikiye” adı verildi ve devlete bağlı valilerce idare edildi. Uzun yıllar Abbasi hakimiyetinde kaldıktan sonra, 910 yılında Fatimilerin işgaline uğradı. Kısa bir müddet sonra, önce Eyyubi Devletine daha sonra Memluklere bağlandı. Libya 1551 yılına kadar Memluk sultanlarının idaresi altında kaldı. Aynı yıllar, Osmanlı Devletinin Asya, Avrupa ve Afrika’da fetihler yaparak zaferden zafere koştuğu yükselme dönemidir.

Bir zamanlar İspanya ve Malta şövalyelerinin elinde inleyen Trablus, 1551 yılında, meşhur Kaptan-ı derya Turgut Reis tarafından fethedilmiş ve Libya, Osmanlı Devletine bağlanmıştı. Libya, 400 yıl Osmanlı adaleti ve idaresi altında huzur ve refah içinde yaşadı. Osmanlı Devletine bağlı ayrı bir il idi. Osmanlı padişahının tayin ettiği valilerce idare edilir ve her yıl devlete vergi verirdi. Fakat Osmanlı Devletinin son zamanlarında iş başına geçen İttihat ve Terakki Partisinin beceriksizlikleri, üç kıtaya yayılmış büyük Osmanlı topraklarının elden çıkmasına sebep olduğu gibi, Libya da aynı akıbete uğradı. İttihat ve Terakkicilerin tecrübesiz ve bilgisiz idareleri sırasında Libya’ya gerekli önem verilmedi. Dünyanın içinde bulunduğu siyasi buhranlar Afrika’da da kendisini göstermiş ve İtalyanlar, Libya’ya saldırmışlardır. Bundan sonra Libya, diğer Afrika ülkeleri gibi Avrupalı milletlerin mücadele alanı olmuştur. Nihayet 1911 yılında Ouchy Antlaşması ile ülke, İtalyanların eline geçti. Bu tarihten itibaren 1951 yılına kadar devam eden kargaşalıklar dönemine girdi.



Yeşil Devrim Bayrağı. Kaddafi döneminde 1977 - 2011 yılları arasında kullanılan, Libya bayrağı tek renkten oluşmakta idi.
Yeşil Devrim Bayrağı. Kaddafi döneminde 1977 - 2011 yılları arasında kullanılan, Libya bayrağı tek renkten oluşmakta idi.
Osmanlı Devletin'den sonra ülkeyi işgal eden İtalya ülkenin tamamını kontrol etmeyi başardı. Halkı baskı ve zulüm ile sindirdi. Adeta bütün Libya'yı köleleştirdi. Bu dönemde İtalyan sömürgeciliğine karşı Ömer Muhtar tarafından başlatılan direniş hareketi ise Ömer Muhtar'ın yakalanarak idam edilmesi sonucunda başarısızlığa uğradı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bölge Fransa ve İngiltere'ye bırakıldı. Birleşmiş Milletler 1949'da Libya'nın bağımsız bir ülke olması gerektiği kararını aldı. Görüşmelerde Libya'yı, 1920'lerden beri İtalyanlar'la mücadele etmiş olan, sonrasında Mısır'a sürgüne giden Şeyh İdris temsil etti.

Libya’daki mevcut azınlıkların liderleri olan Ahmed eş-Şerif, M.İdris ve M.İbn Ali el-Sanusi gibi emirler, Avrupalılara karşı isyanları başlattılar. Ülke içinde İtalyanlarla şiddetli çarpışmalar oldu. İtalyanlar birçok katliamlar yaptılar. Nihayet müttefiklerin yardımı ile 1951 yılında yabancıların idaresi son bularak Libya Krallığı kuruldu. 1953 yılında Arap Birliğine ve 1955 yılında da BM’ye üye oldu. Libya, 1963 yılında on yönetim bölgesine ayrıldı. Krallık, 1969’da meşruti krallık haline getirildi. Fakat çok geçmeden iki yıl sonra ordu içindeki genç subaylar grubu ihtilal hazırlığına girdiler. O sıralarda Türkiye’yi ziyaret etmekte olan Kral İdris devrildi. İhtilal sırasında yüzbaşı rütbesiyle Silahlı Kuvvetler Komutanı olan Kaddafi, ihtilalden sonra, önce başbakan ve sonra da devlet başkanı oldu. Muammer Kaddafi, ülke yönetimini ele geçirdikten sonra “ihtilal lideri” olarak Libya’yı yeni bir düzen içine soktu. Arab-İsrail Harbi neticesi parçalanan Arab Birliği yerine Mısır ve onun yanında yer alan Arap ülkelerine karşı, Red Cephesini kurdu. Rusya ile yakın ilişkiler içerisine girerek politikasını Moskova’ya paralel bir tarzda yürüttü. Kendisinin yazdığı ve sosyalist fikirlerini ihtiva eden Yeşil Kitab istikametinde bir Arap Birliği düşüncesine kapıldı. Mısır ile birleşme çabası boşa çıkınca Suriye ile birleşme kararı aldı.

1980’de, bir uranyum kaynağı olan Çad ile resmi olarak birleşti. Son olarak Tunus ile birleşmeye teşebbüs edildiyse de, Mısır birleşmesi gibi başarısızlığa uğradı ve birçok karışıklıklar ortaya çıktı. Libya’daki ABD ve İngiltere’ye ait üsler kapatıldı. ABD ile karşılıklı ticari misillemelerin ve Akdeniz’deki askeri sürtüşmelerin arkasından ABD uçakları Trablusgarb ve Bingazi’yi bombaladı. Bu saldırı Kaddafi’nin ülke içindeki yerini yeniden güçlendirdi (1986). Libya’nın Mısır, Uganda ve Çad’ın içişlerine karışmaya kalkışması üzerine, bu ülkelerde birçok silahlı çatışma meydana geldi. Çad’a gönderilen Libya kuvvetleri mağlup olarak geri döndü. Kaddafi, Castro politikasını Afrika kıtasında benzeri bir şekilde tatbik ederek Libya’daki birçok müesseseleri devletleştirmiş ve hür dünya ülkeleri ile olan ilişkilerini gerginleştirmiştir. 1986’dan itibaren Amerika’nın Petrol ve havacılık sektörlerine uyguladığı ambargo, büyük ekonomik sıkıntıya yol açtı. 1990 yılında Kaddafi, Amerika ile ilişkilerini geliştirmeye başladı.

Lockerbie faciası

Londra - New york seferini yapan Pan am 103 sefer sayılı Boeing 747 uçağının 21 Aralık 1988 tarihinde havada infilak etmesiyle oluşan facia. Kalkıştan 38 dakika sonra İskoçya'nın Lockerbie kasabasına düşen uçak içindeki 258 kişi ve kasabadaki 17 kişiyle birlikte toplam 275 kişinin ölümüne sebep olmuştur.

Semtex adlı patlayıcıyı uçağa yerleştirenlerin Libya uyruklu olduğunun anlaşılmasından sorna, Libya'dan tazminat talep edilmiştir. Libya suçluları İskoçya'ya iade ederek kişi başı 10 milyon dolarla toplam 2.75 milyar dolar tazminat ödemiştir.

Fiziki Yapı

Yüzölçümü 1.759.540 km2ye ulaşmaktadır. Toprak bakımından Afrika’nın dördüncü büyük ülkesidir. Bu geniş toprakların hemen hemen % 95’i çöl veya kurak arazidir. Kuzeyde Akdeniz ve güneyde Ekvator Afrikası arasında bir kum denizine benzeyen Büyük Sahra Çölünün, yaklaşık 1300 km uzunluğundaki büyük bir bölümü, Libya topraklarının tamamına yakın kısmını meydana getirir.

Libya’nın, Tunus ve Mısır arasında bulunan Akdeniz kıyılarının uzunluğu, yaklaşık 1912 km’dir. Kıyıdan itibaren gittikçe yükselen Libya toprakları, umumiyetle yüksek yayla görünümünde olup, başlıca üç büyük bölgeye ayrılır; Bunlar Fizan, Trablus ve Sirenaik bölgeleridir.

Akdenize bir kavis şeklinde girmiş olan Sirenaik bölgesi, düz girintisiz çıkıntısız olan kıyılardan itibaren yükselmeye başlar. Kıyıya paralel uzanan Yeşil Dağı (Cebel-ül-Ahdar) buradaki mevcut yaylanın en yüksek yeri olup, yaklaşık 880 m yüksekliğindedir. Kuzeydoğudaki bu yüksek yayla, güneydeLibya Çölüne doğru alçalmaya başlar.

Sidra Körfezinin batısında yeralan ve ortalama 650 m yüksekliğinde olan Trablus bölgesi, irili ufaklı vahalara sahip olup, verimli topraklarla kaplıdır. Bu bölgenin en yüksek yeri olan Nefusa Dağı, bölgeyi kuzey rüzgarlarına karşı örter.

Libya topraklarının büyük bir bölümünü meydana getiren ve Kuzey Afrika’yı hemen hemen kaplamış olan Büyük Sahra Çölü ıssızdır. Sahra Çölünde iklim de çok farklılık gösterir. Bazı yerlerine on yıl boyunca hiç yağmur yağmaz.

İklim

Libya iklimi yükseklik ve denize yakınlık bakımından çeşitlilik arz eder. Fakat genel olarak ülke, çöl ikliminin tesiri altındadır. Yazları oldukça sıcak ve kurak, kışları çoğunlukla ılık ve az yağışlı geçer. Bu yağışlar, birkaç haftayı bulmaz. Bahar aylarında güneyden esen Ghibli rüzgarı, Sahranın kavurucu sıcaklığını kuzeye doğru taşır.

Kıyı bölgelerde Akdeniz iklimi ve kıyıya yakın ve paralel uzanan yaylalarda yüksek ova iklimi hüküm sürer. Libya’da genel olarak yıllık sıcaklık ortalaması kışın 15°C ve yazın 38°C civarındadır. Bugüne kadar en fazla (rekor seviyede) sıcaklık, 1922 yılında Aziziye bölgesinde 58°C olmuştur. Yıllık yağış ortalaması Trablus’ta 400 mm, Sirenaik’de 500 mm’dir.
Kuzey yükseltiler, çoğunlukla üzüm bağları ve meyve bahçeleri ile kaplı iken, güney bölgelerde koruluklar bodur çalılar ve otlara rastlanır. Daha güneyde ise bu bitki örtüsü de bulunmaz ve kavurucu sıcaklığın getirdiği yarı yarıya çatlamış çöl toprakları mevcuttur. Trablus bölgesi, tarım ürünleri bakımından en fazla verimin alındığı vahalara sahiptir. Kıyı ile Nefusa Dağı arasında yer alan Gefera Ovası umumiyetle ağaçlık bölge olup, verimli topraklara sahiptir. Çöllerin bol olduğu Fizan bölgesinde ise yer yer görülen vahalar sadece hurma ağacı yetiştirilmesine imkan verir.

Tabii Kaynaklar

Libya, yer itibariyle Akdeniz kıyısına yakın olmakla beraber, Afrika kıtasının özelliklerini üzerinde taşıyan bir ülkedir. Kıyı bölgeleri hariç, ülkenin % 95’i çöl veya kurak topraklardan meydana gelir. Büyük SahraÇölünün ülkeye çok tesiri vardır. Çölün % 20’lik bölümü saf kumdur, diğer bölgeleri ve özellikle Libya topraklarında kalan kısımları, çıplak iri kayalıklardan meydana gelmiştir.

Trablus ve Sirenaik bölgelerinde yer yer yeşil sahalar mevcutsa da, güneydeFizan bölgesinde vahaların bulunduğu bölgeler hariç, sadece çölün kurak ve yarı çatlak toprakları yer alır. Vahalar civarındaki ağaçlıklar dışında ülkenin önemli bir orman zenginliği yoktur.

Kıyı bölgeler nisbeten sulak olup, Akdeniz ikliminin tesirinde kalan muhitlerde zeytinliklere ve ardıç, zakkum gibi nadiren yetişen ağaç topluluklarına rastlanır. Maden bakımından fazla zengin olmayan Libya’nın en önemli gelir kaynağı, petroldür. Mevcut petrol yatakları ülke ihtiyacını karşıladığı gibi önemli ihraç kaynağı durumundadır.

Nüfus ve Sosyal Hayat

2005 yılı rakamlarına göre Libya nüfusu 6.670.000 olup, bunun büyük çoğunluğu kuzeybatı bölgesi ve özellikle Trablus civarında yaşamaktadır. Ülke topraklarının çok geniş olması ve ayrıca büyük bir bölümünün hayat şartları için müsait olmaması sebebiyle nüfus yoğunluğu çok düşük olup, ancak kilometrekareye bir veya iki kişi düşmektedir. Bu rakam Trablus bölgesinde biraz artarak beş kişiye ulaşır.

Nüfusun büyük bir bölümü Arap veya Araplaşmış Berberilerden meydana gelir. Trablus, Bingazi, Derne, Zuara, Homs, Misurata ve Beyda nüfusun en kalabalık olduğu başlıca büyük şehirlerdir. Şehirlerden başka, ülkenin özellikle batı kesiminde yer alan vahalardaki insanlar, daima çölün getirdiği birtakım zorluklarla karşı karşıyadırlar. Bunlardan iç bölgelerde bulunan Sebha, Murzuh, Cufra, Derg ve Gadames vahaları nisbeten kalabalıktır. Buradaki insanlar çoğunlukla sepet örme, deve yetiştiriciliği ve deri dabağlamacılığı işleriyle uğraşırlar. Nüfusun sadece % 5’i hemen hemen tamamen çöl olan Fizan bölgesinde yaşar.

Resmi dil Arapça olup, halkın tamamı tarafından konuşulur. Ayrıca Berberice, Tebuca ve Sudani dillerine de çok az olmak üzere rastlanmaktadır.

Libya halkının çoğunluğu Sünnidir. Pek az olmakla birlikte Vehhabilik ve mezhepsizlik de taraftar bulmuştur.

Libya’da eğitim ve öğretim seviyesi düşük olup, halkın yaklaşık % 50’si okur-yazardır. 1940-1943 yılları arasında ülkedeki bütün okullar İtalyanlarca kapatılmıştı. Daha sonra yavaş yavaş okullar açılmaya başlandı ve dışardan öğretmenler getirildi. Devlet, ülkenin en önemli gelir kaynağı olan petrol karlarını bu alanda harcamaya hız verdi. 1956 yılında ilk üniversite (Libya Üniversitesi) açıldı. 1960 yılından sonra okulların sayısı artırıldı. 6-12 yaş grubuna öğretim mecburiyeti getirildi. Berda’daki İslam Üniversitesi, ülkenin ikinci büyük üniversitesidir. Ayrıca ülkede tarım endüstrileri, teknik ve meslek okulları mevcuttur. Devlet okullarında ihtilalden sonra eğitim ve öğretim, sosyalist felsefe esaslarına göre yürütülmektedir. Libya’da basın ve yayın, devlet kontrolündedir. Günlük olarak yayın yapan 7 özel gazete devletleştirilmiştir. Sağlık hizmetleri de devlet kontrolündedir.

Libya, uzun yıllar Osmanlı idaresi ve Türk-İslam kültürü altında kalmıştır. Bundan başka Birinci Dünya Harbinin cereyan ettiği cephelerden biridir. Dolayısıyla tarihi mirası, Libya’ya turizm açısından önemli bir gelir kaynağı teşkil etmektedir.

Siyasi Hayat

Önceleri meşruti krallıkla yönetilmiş olan Libya, 1960 ihtilalinden sonra cumhuriyet rejimine dönmüştür. Her ne kadar halihazır idare şekli İslam cumhuriyeti ise de, bütün güç “İhtilal Konseyi”nin ve onun ihtilal lideri Muammer Kaddafi’nin elindedir. Bir yandan sosyalizm prensiplerini uygulayarak, diğer yandan da mevcut Müslüman potansiyeli kullanarak, Arap dünyasının ve İslam camiasının lideri olma arzusunda olduğu için, idari tarzı birtakım tezatlar arz eder. Libya’nın, askeri cunta idaresinde, bir devlet başkanı, bir başbakanı ve bakanlar kurulu mevcuttur. Devlet başkanı Kaddafi, aynı zamanda İhtilal Komuta Konseyi Başkanıdır. Ülkeyi her bakımdan kontrolünde bulunduran İhtilal Komuta Konseyi, başbakan ve bakanlar kurulunu tayin etmektedir. Bu tayinler devlet başkanınca onaylanmaktadır.

Libya, 10 Eylül 1980 tarihinde, Suriye ile birleştiğini açıklamıştı. Ortak bir hükumet ve ortak bir devrim kongresinin kurulacağına dair bildiri yayınlandı. Fakat bu birleşme fiilen gerçekleşmedi. Aynı olay Mısır ile de tekrarlanmış ve bir netice alınamadığı gibi aksine ülkeleri birbiriyle çatışma safhasına getirecek derecede, dostluk münasebetleri bozulmuştu.

İdari olarak on ayrı bölgeye ayrılmış olan Libya, askeri kontrol altında merkezi bir cumhuriyet olup, 1969’dan bu yana “sosyalizm” ve “üçüncü evrensel teori” fikirleriyle dolu Yeşil Kitap istikametinde yönetilmektedir. Libya’nın yeni adı “Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi” olarak değiştirilmiş ve “hükumet ve devlet”yerine “Büyük Halk Kongresi” kurulmuştur. Buna göre Halk Kongresinin beş kişilik “Sekreterya”sının birinci sekreteri, Devlet Başkanıdır.

Kaddafi, tıpkı Castro gibi Moskova taraftarı bir politika takip etmiş, yeni bir fikir sistemi kurma çabasına girmiştir. Uyguladığı bu politika, Libya’yı komşuları, diğer Afrika ülkeleri ve hür dünya ülkeleri ile çeşitli sürtüşmelere getirmiştir. Bir İslam Cumhuriyeti olmak iddiasını taşımasına rağmen, devlet idaresinde İslam dininin temel esaslarını reddederek, İslamla ilgisini sadece isim seviyesinde tutmuştur.

Ekonomi

Önceleri son derece bozuk olan ekonomik denge, petrol yataklarının bulunması sayesinde normale döndü. Bugünkü durum itibari ile ekonominin yardımcı unsurlarını tarım ve hayvancılık teşkil ediyorsa da, asıl ana gelir, petrol ve petrol ürünlerindendir. Son yıllardaki petrol ihracatının önemli ölçüde artışı, Libya’yı dünyaya tanıtmış ve dünyada petrol ihraç eden ülkelerin altıncısı durumuna getirmiştir. Petrolden başka diğer önemli gelir kaynağı tabii gazdır. Fakat bundan elde edilen gelir, petrol, gelirinin ancak yarısına ulaşabilmektedir. Libya’nın yılda 120.000.000 ton olan petrol üretimi ve yan ürünleri, ona Avrupa’daki iş hayatına katılma fırsatı vermiştir. Mesela Libya Arap Bankası, İtalyan Fiat Şirketinin en büyük hissedarlarından biri durumuna gelmiştir. Fakat bütün bunlara rağmen Libya dış borçlardan kurtulamamıştır. Dış borçların yanısıra Libya’nın politik açıdan yaptığı aşırı masraflar ve ABD ile İngiltere’ye olan gerginliği, ekonomisini tehdit etmektedir. İngiltere’yi bölgeden uzak tutabilmek için Malta’ya yaptığı askeri ve mali yardımlar, siyasi rejimini yerleştirmek maksadıyla Çad ve Sudan’a yaptığı müdahaleler ekonomisini önemli ölçüde sarsmıştır.

Libya’nın dış ticaretinin % 98’ini petrol, petrol ürünleri ve tabii gaz meydana getirir. Ayrıca deri ve post, yerfıstığı, zeytinyağı, hurma, tütün, selüloz, badem ve çeşitli cins meyveler ve turunçgiller, diğer ihracat ürünleridir.

Balıkçılık diğer bir gelir kaynağı olup, özellikle ton balığı avlanır. Hayvancılık deve, sığır, merkep, at, koyun ve keçi yetiştirmekten ibaret olup et, deri, yün ihracatı açısından önemli bir gelir kaynağıdır.

El sanatları ve dokuma endüstrisi yanısıra sigara, deri ve zeytinyağı sanayi kolları ve inşaat sektörü gelişmiştir. Özellikle inşaat yapımı için dış ülkelerden işçi ve mühendis gelmektedir. Bu bakımdan Türkiye ile sıkı bir ekonomik bağ kurulmuştur. Libya, Türkiye’den başka Mısır, ABD, İngiltere ve Fransa ile ticari münasebetler kurmuş durumdadır.

Trablus, Bingazi, Sebha’daki modern havaalanları Libya’yı dünyanın mühim merkezlerine bağlar. Yurtiçi ulaşımını küçük jet uçakları (tayyareleri) sağlar. Havayolu ulaşımı, ülkenin büyük şehirlerini ve petrol merkezlerini birbirine bağlar ve en müsait ulaşım vasıtasıdır. 1964’ten itibaren karayolu sistemine ağırlık verilmeye başlandı. Ülkedeki karayolu uzunluğu 19.300 km’ye ulaşmış olup, yarısından fazlası asfalt kaplanmıştır. Ülkede hiç demiryolu yoktur. 

Libya

İngilizce Libya kelimesinin İspanyolca karşılığı.
s. Libia (país de Africa)

Libya

İngilizce Libya kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. Libye, pays d'Afrique du Nord

Libya

İngilizce Libya kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Libyen, Staat in Afrika

Libya

İngilizce Libya kelimesinin İtalyanca karşılığı.
s. (Geog) Libia

Libya

İngilizce Libya kelimesinin Portekizce karşılığı.
s. Líbia (país africano)

Libya

i. Libya

Libya

Türkçe Libya kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. country in northern Africa
n. Libya
adj. Libyan

Libya

İngilizce Libya kelimesinin Flemenkçe karşılığı.
zn. Libië (staat in Afrika)

Libya

n. country in northern Africa
n. Libya
adj. Libyan

Libya

Türkçe Libya kelimesinin Fransızca karşılığı.
la Libye

Libya

Türkçe Libya kelimesinin Almanca karşılığı.
Libyen

misafir - 8 yıl önce
hurmaları güzeldir önümüzdeki 5 yıl içindeki tek hedefi Dubai yi geçmek ve bunun için kıyı şeridindeki bütün eski binaları yıkıyorlar yerine gökdelen inşaatlarını başlatıyorlar. çok büyük bir gelişim içerisinde libya vergi olmadığı için araçlar çok ucuz 40-50km yolu taksi ile 5-10 ytl ye gidebilirsiniz.romadan kalma antik kentleri vardır birkaç tane.benim gittiklerim : Homs ve Sabrata ikiside çok güzeldi. belki libyaya has değil ama yediğim en güzel yiyecek Pizza idi :) havalimanı yolunda petrol şirketinin karşısında küçük bir pizzacı ama ton balıklı pizzası muhteşem oluyor.kesinlikle tavsiye ederim.

misafir - 8 yıl önce
2010 yılında tamamlanması planlanan bır cok proje ıle kadafının 40.yıl kutlamalarına yetısmesı beklenıyor..dubaı yı gecme yolundakı hedeflerını tamamlaması sanırım 5 yıl vadede gerceklesecek gorsel degsııklıklerle tamamlanacaktır

misafir - 8 yıl önce
Libya’nın efsanevi lideri Muammer Kaddafi, 1969’da yaptığı devrimin 40’ıncı yılını önümüzdeki yıl kutlamaya hazırlanıyor. Libya lideri bu nedenle ülkenim her yerinde 200 yeni proje başlattı. 2009’da değeri 50 milyar doları bulacak bir bu kadar proje daha başlayacak. Kaddafi’nin bu atağı 2007’de Türk müteahhitlerin yüzünü güldürdü. Türk müteahhitler 5 milyar dolarlık iş alarak yabancı olmadıkları bu pazara dönüş yaptı. Yatırımlar 2008’de de devam ediyor. Ülkedeki yatırım hamlesi sadece inşaat değil diğer tüm alanlarda yeni iş fırsatları sunuyor

misafir - 8 yıl önce
libyada bulunan aşkı mehmetimi çok seviyorum libya aşkıma iyi bak

misafir - 8 yıl önce
LİBYA SENİ ÇOK ÖZLEDIM HAYATIMIN EN GÜZEL GÜNLERİ MISRATA TACUR VE SIIRT TA GECTİ SENI BEĞENMESELERDE BEN SANA TAPIYORUM SELAM SANA GADDAFİ kadi bariş

misafir - 8 yıl önce
Ben surtayım ama begnmdm iletişim az oldğundan dolayı gezeck bi yer bulamadım

misafir - 8 yıl önce
1983 yılı libya ajdaviye bengazi derne martoba elbombo eleziyet,te çalıştım ALLAH taşına topragına altın yagdırsın

misafir - 8 yıl önce
Libyada alkol yasaktır. dünyaca ünlü birçok marka vardır ve benim gibi ilk kez Libyaya çalışmaya gidenleri çok şaşırtır bu yönü!

misafir - 8 yıl önce
Libya ya gidecekler için bir uyarı : Pasaportunuzun arapça tercümesini yaptırmadan sakın havaalanına gitmeyin, uçağın kapısından geri çevrilirsiniz.

misafir - 8 yıl önce
libyadayim ve sirte istanbul resturanta calisiyorum cok memnunum harika insanlari var tam tùrk hastasi

misafir - 8 yıl önce
libya sirt'teyim burayi cok sevdigim söylenemez ne yasamini ne halkini benimsemiyorum fakat sevgiye ve yaninda olmaya deyer birisi icin burdadayim onu cok seviyorum buradada olsa yaninda olmaktan cok mutluyum cùnkù o benim kocam...

misafir - 8 yıl önce
ben içki içmeden alem yapmadan nasıl libyada calışacam babam diyoki belki namaza baslarsın :))))))

misafir - 8 yıl önce
mrb arkadaşlar bende eşimin işi dolasıyla oraya gittim birde bir kızımız var ama 2aydan fazla kalamadım çünkü orda gezilecek ne parkı ne tesisi var sadece suuk talete denilen alış veriş merkezi var fakat inanki 2ay boyunca oraya gide gide bi hal olduk çünkü gezecek hiçbir yeri yok artı kadın hakları kadın özgürlüğü sıfır.kadının mescidi ev ordaki erkeklere göre..yemekleri sıfır hele bi baharatları inanın hala burnun dibinde böyle bi koku yok...yani kısacası allah başta kocama sonra libyadaki türklere sabır versin cok zor libyada yasam...kesinlikle türkiyeden 2 bavulyiyecek götürmenizi tavsiye ederim ne diyeyim.........

misafir - 8 yıl önce
11/06/2010 tarihinde eş,imin görevi nedeniyle ankaradan tpipoliye gittik. Bir oğlum beş yaşında bir kızım var. Amacım eşimin dört yıllık görev süresince yanında kalmaktı. Ülkenin geri kalmış durumu beni dehşete düşürdü 15 yaşındaki oğlumun eğitim konusundaki geleceğini düşünerek ülkeme geri döndüm. Evet çocuğumun geleceğini karartmak istemedim.Çünkü çocuklar ve bayanlar için yapılacak hiç bir şey yok. Gezilecek doğru düzgün alış veriş yapılacak bir yer yok.Ailece gitmek isteyenlerin bir kez daha düşünmesini öneririm.

misafir - 8 yıl önce
Libya macara tutkunumusunuz bence denemekde yarar var gidin gorun mutlaka trablus ve bingazide gorev yaptim hala libyadayim libyada faliyet gosteren bir havayolu firmasinin bingazi temsilcisiyim zamanla 40 yillik ambargonun izlerini sileceklerine eminin turkiyedeki su issizlik ortaminda binlerce turke ve aile ilac gibi geldi libya insan ekmek yedigi ve yedirdigi bolgeye halka nankorluk etmemeli cok zor gunler yasamislar en onemlisi asiri uc degiller uzun sakkalli radikal dinci degiller evet diktatorlukle yonetiliyor ama bir an baktiginizda bazen iyi dediginiz oluyor neyse gelin gorun diyorum sadece :)

misafir - 8 yıl önce
libyada sosyalite sıfır.. ve insan hak özgürlükleri namına birşey bulamazsınız gittiğinize yüzlercek defa pişman olacaksınız. biliyorumki çok kişi maddi zorluklardan dolayı para kazanmak amacıyla gidiyor. bir türk için asla çalışılmaması gereken ülkelerin başında yer almaktadır. gitmeden önce 100 defa düşünmenizi şiddetle öneririm

misafir - 8 yıl önce
Evet gercekten bir cok yorum yapan arkadaşlarım tabiki kendi acılarından haklılar,para kazanma umuduyla hüsran..Libya 76 senesinden beri bir cok insana iş imkanı saglayan bır ulke idi senelerce bir cok fırma libya sayesınde dogdu ve binlerce yabancı basta turkler olmak uzere bundan faydalandı.Ama aslında onemlı olan bu degıl.dusunebiliyormusunuz bir ulke baskanı 1969 senesinden beri ulkesi için tek bir cıvı dahı cakmamıs,en ufak bır hızmette dahı bulunmamıs ne alt yapı ne yol ne su..daha 4 sene oncesıne kadar denız suyunu halkına pompalamıs..kendine ters duseni sulalesı evi barkı ile bombalamıs,meydanlarda gunlerce asılı bırakmış,ev oturanın deyıp halkı bırbırıne kırdırmıs,ne telefon,ne internet,ne hak, ne ozgurluk tam bir korku ve ölüm rejimi kurmuş.yazıklar olsun gunde 2000000 varil petrol yandasları refah içinde,ogulları mankenlerle keyf surerken ozellikle dogu halkı perısan ayakları cıplak yıyecek ekmeklerı bıle yok..bu ne kın ne ınatmıs bu ulkeyı 42 sene once kendısı bolmedı 42 yıldır dogu halkına zulmu kendısı cektırmıyormu hepsı 5 milyon nufus ve dunyada petrolden bu kadar gelır elde eden baska bır ulke daha yok..nereye gitti bu gelir? halka hızmet etmedı..40 sene once lıbya neyse bugun aynı hıc bır hızmet yok.bunun tek bır acıklaması var.belkı kımse ınanmayacak ama kaddafı denen zalım israılın en sadık hızmetcısı ve 42 senedırde iktıdarda olmasının tek sebebı bu..ama artık halk uyandı ve zamanında şanıyla,serefıytle kanıyla ulkesını savunan degerli omer muhtarın torunları kendısınden hesap soracak!!!!saddamın saklanacak bır cukuru vardı ama kaddafi denen kan emıcı onuda bulamayacak!!!! BAŞARILAR OZGURLUKCULERE VE BASARACAKLAR!!!!

misafir - 8 yıl önce
Sizler kaddafi gidince özgürlük diyorsunuz fakat ırağı-filistini-afganistanı unutyorsunuz kaddafi bir bahane bu ülkelrdede öyle olmuştu saddam dediler girdiler sonunda ne oldu peki özgürlükmü hiç hayatmı yok insanlar kendi topraklarında yürüyemez oldular böylesimi olsun istiyorsunuz dün osmanlıya yani türkiyeye saldıranlar bugün libya ya saldırıyorlarona göre hareket edelim ........

misafir - 8 yıl önce
fıransanın libyaya hava saldırıların hemen durdurmalı birleşmiş milletlerin bu katliyama izin vermesinin tek sebebi libyanın kurtuluşudeğil libyanın mahfına sebeb olacaktır ve bu katliyam derhal durdurulmalıdır burada hedef libyanın kddafi yönetiminden kurtarmak değli libyanın kaynaklarını paylaşmaktır libyayı bölmektir

misafir - 8 yıl önce
Tüm dünya bir kez daha kaddafi denen vahşinin ne kadar bencil,ne kadar hain ve zalim olduguna şahit oldu..sırf iktidarı uğruna tüm halkını avrupaya sattı,binlercesinin kanını akıttı ve akıtmayada devam ediyor!bir ülke başkanıki halkını öldürmesi için dışarıdan paralı asker kiralıyor ve kelle başı 10.000 dolar ödüyor.yazıklar olsun sana vahşiiii..hiçmi Allahı tanımadın..sen müslüman değilmisin..senin cinsin,ırkın nedir?? hala neyin mücadelesini veriyorsun? memleketine çivi dahi çakmadın bari sık bir kurşun kafanada bir işe yaradı desinler..saçından,başından,giyiminden utan be..vahşi adam!!

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Libya Resimleri

Libya Haritaları

bayrak harita libya.png
bayrak harita libya.png
dunya uzerinde Libya nerede.png
dunya uzerinde Libya nerede.png
harita libya.png
harita libya.png

Libya, Libya, Libya
6 yıl önce

Libya, Libya, Libya veya bilinen adıyla Ya Biladi (Ey Memleketim), Afrika ülkesi Libya'nın ulusal marşıdır. Ülkenin Libya Krallığı adı ile bağımsızlığını...

Libya Bayrağı
2 yıl önce

Libya bayrağı, Afrika ülkesi Libya'nın ilk defa 24 Aralık 1951 tarihinde kullandığı bayrağın, rejim değişikliği sonrası Libya'nın resmî hükûmeti olan...

Libya Bayrağı, 11 Kasım, 1951, 1969, 1972, 1977, 8 Mart, Ay, Bayrak, Beyaz, Enver Sedat
Libya Dinarı
2 yıl önce

Libya Dinarı Libya'nın resmi para birimidir. Bir Libya Dinarı 1000 dirhemdir. Libya'da 1, 5, 10, 20, 50, 100 dirhemlik ve ¼, ½, dinarlık madeni paralar...

Libya Dinarı, Ekonomi, Finans, Libya, Taslak
Libya Millî Futbol Takımı
6 yıl önce

Libya millî futbol takımı, Libya Futbol Federasyonu tarafından yönetilen ve Libya ülkesini temsil eden ekiptir. Tarihindeki en büyük başarısı 1982'de...

Libya Millí® Futbol Takımı, Libya ülke bayrağı, Libya, Mısır ülke bayrağı, Mısır, Oman ülke bayrağı, 1953, 1966, 1970, 1982, 2006
2011 Libya askerî müdahalesi
6 yıl önce

2011 Libya bombardımanı, 19 Mart 2011'de UTC saati ile 16:45'te başlayan, Libya'daki karışıklığı düzeltme amaçlı operasyonudur . 19 Mart günü, operasyon...

Kıbrıs Cumhuriyeti-Libya ilişkileri
6 yıl önce

Kıbrıs Cumhuriyeti-Libya ilişkileri, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Libya arasında sürekli süren ilişkiler vardır. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 1960'lı...

Libya'da siyaset
6 yıl önce

Libya şu anda siyasete geçiş dönemindedir. Libya, krallık döneminde siyasete biraz yakınlaşmış ve halkın oy kullandığı seçimler yapılmıştır.Yetmişlerin...

Libya pasaportu
6 yıl önce

Libya pasaportu uluslararası seyahat için Libya vatandaşlarına verilir. Henley Vize Kısıtlamaları Endeksi'nin 2016 yayınına göre Libya vatandaşları sınır...