Alanialı Maria
Mariam | hanedan = Bagrationi hanedanı | resmi marşı = | babası = I. Giorgi | annesi = Vaspurakanlı Mariam | doğum tarihi = 1018 | doğum yeri = | ölüm tarihi = 24 Kasım 1072 | ölüm yeri = | defin tarihi = | mezar yeri = Chkondidi Manastırı |}} IV. Bagrat () (1018 – 24 Kasım 1072), Bagrationi Hanedanı'nın bir üyesidir. 1027 ile 1072 yılları arası Gürcistan Krallığı yapmıştır. Uzun ve olaylı hükümdarlığında Gürcistan'ın hükümdarlığını Bizans İmparatorluğu ve Selçuklular'ndan korumak için çalışmıştır. Bir sıra iç çatışma sonucu, Bagrat en güçlü vasalları ve Liparitid hanedanından rakiplerini yenmeyi, dışa kapalı birçok feodali kontrolü altına almayı ve Lorri ve Kakheti Kralları ile Tiflis Emirinin etkisinin azaltmayı başarmıştır. Diğer birçok Kafkas hükümdarı gibi, nobelissimos, curopalates, ve sebastos gibi birçok Bizans ünvanına sahiptir. Hükümdarlığının erken dönemi Gürcistan Kralı I. Giorgi'nin (1014-1027 arası hükümdar) ilk karısı Vaspurakanlı Mariam'ın oğludur. 1022 yılında Bizans İmparatorluğuna karşı yapılan savaşın kaybedilmesi üzerine, babası tarafından Bizans İmparatoru II. Basileios'a (976-1025 arası hükümdar) üç yaşında rehine olarak verilmiştir. Genç Bagrat üç yılını İmparatorluk başkenti Konstantinopolis'te bulunan Bizans sarayında geçirmiş ve 1025 yılında serbest bırakılmıştır. Hala Bizans topraklarındayken Basileios ölmüş, yerine VIII. Konstantin (1025-1028 arası hükümdar) imparator olmuştur. Konstantin, genç prensin geri getirlmesini emretmiştir ancak Bagrat çoktan Gürcü Krallığına ulaştığı için onu yakalamak mümkün olmamıştır. I. Giorgi'nin 1027 yılında ölümünden sonra, Bagrat sekiz yaşında tahta geçmiştir. Annesi Mariam taht naibi olmuştur. Mariam naipliği soylular Trialeti Dükü IV. Liparit ve Kartli Dükü Ivane ile paylaşmıştır. Hanedan savaşları Bagrat'ın tahta geçmesinden kısa bir süre sonra, VIII. Konstantin, Klarjetili Gürgen'in oğlu Bagrationi prensi Demetre'nin adına Artanuji kalesini (modern Ardanuç, Türkiye) almak için bir ordu yolladı. Klarjetili Gürgen, IV. Bagrat'ın büyükbabası III. Bagrat tarafından erken 1010'lu yıllarda atadan miras Artanuji tımarından atılmıştı. Birçok Gürcü soylusu Bizanslılara iltica etti fakat Bagrat'a bağlı kalan asiller inatçı bir savaş başlattı. Konstantin'in 1028 yılında ölümü Bizans işgalini kesti ve 1030 yılında Kraliçe Mariam yeni imparator III. Romanos'u (1028-1034 arası hükümdar) ziyaret etti. Yeni bir barış anlaşması imzalandı ve 1032 yılında oğlu için yüksek bir Bizans ünvanı olan "curopalates" ile ülkesine döndü. Mariam, ayrıca oğluna eş olarak bir Bizans prensesi Helena'yı getirdi. Helena, İmparatorun erkek kardeşi Basileios Argyros'un kızıydı ve evlilik startejik işbirliği kurmak için harcanan diplomatik bir çabaydı. Fakat, Helena, Kutaisi'de bulunan saraya girmesinden kısa bir süre sonra öldü. Bunun üzerine bir başka diplomatik çaba başlatılarak Kuzey Kafkasya'sa Hristiyan bir krallık olan Alania'nın Kralının kızı Borena ile evlendi. 1039 yılında, Demetre Bizans birlikleri ile birlikte Gürcistan'a geri döndü. Bu sefer Gürcistan'ın en güçlü soylusu Liparit hanedanından IV. Liparit onu destekliyordu. Liparit, Trialeti Dükü'ydü ve sonradan kraliyet orduları komutanı olmuş, 1030'ların başında çocuk kral Bagrat'ın koruyucusu olarak ortaya çıkmıştı. Liparit askeri maharetini 1034 yılında tekrar göstermiş, Şeddadiler'e karşı Arran'da Gürcü-Ermeni ortak ordusunun komutanı olarak başarı kazanmıştı. 1038 yılında, Liparit, 8. yüzyıl'dan beri Tiflis Emirliği'nin elinde olan Eski Gürcü başkenti Tiflis'in sınırına yaklaşıp, ele geçirmek istedi. Liparit'in artan gücünden korkan Gürcü soyluları Bagrat'ı ikna edip, Liparit'in ordusunu geri çektirip, planın bozulmasına neden oldular. Sonuçta, Liparit, kralın yeminli bir düşmanı oldu ve Bagrat ve onun soylularından intikam almak için Bizanlılar ile aktif bir şekilde işbirliği yaptı. Selçuklu saldırıları 1060'larda, Bagrat daha büyük bir sorun ile karşılaştı: Alp Arslan yönetiminde Selçuklular Gürcistan'ın sınır bölgelerine saldırmaya başlamışlardı. Yeğenini Alp Arslan ile evlendirerek barış sağlamak zorunda kaldı. Selçuklu tehdidi, Gürcü ve Bizans hükümetlerini yakın işbirliği yapmaya zorladı. İttifakı güven altına almak için, Bagrat'ın kızı Maria 1066 ile 1071 yılları arası bir zaman Bizans ortak imparatoru VII. Mikhail ile evlendi. Gürcü prensesin seçimi teamüller aykırıydı ve Bagrat tarafında Gürcistan'ın diplomatik bir başarısı olarak görüldü.
