Oğlan Şeyh lakaplı Bayrami-Melami tarikatından sufi büyüğü.
Hayatı
Hicri 914 tarihinde doğmuştur. Babası Pir Ali`nin vefatından sonra tarikatın başına kendisi geçmiştir.İstanbul ve Edirne`de kendisine pek çok mürit kazanmıştır.
Gölpınarlı`nın aktardığı bir rivayete göre Maşuki, müritlerine bazen "Allah, Allah" zikri yerine "Allahım, Allahım" dedirtirmiş. Kanuni Sultan Süleyman`ın emriyle oniki öğrencisiyle birlikte padişahın yanına gelen İsmail Maşuki, padişahın önündeki sorgulamasında Vahdet-i vücud`a dair görüşünde ısrar etmiş ve Şeyhülislam İbn Kemal`in fetvasıyla öğrencileriyle birlikte Sultanahmetteki At Meydanında idam edilmiştir.
Müritlerinden Irakizade Hasan Efendi idam edildiği yere bir mescit yaptırmış ve Oğlan Şeyhin idam edildiği yere de şehitlik (meşhet) yaptırılmış ve parmaklıkla çevirmiş, daha sonra da aynı yere sembolik olarak bir kabir yaptırılmıştir. Ancak mescit daha sonra yanmıştır.
Şiirlerinden
Kalbin Allah olduğuiçün suretin Rahmandır; Kim Mükevvin ismin ey meh, haliki ekvandır.Surete nispet mugayir görünür eşya kamu, Lakin ol ma`ni yüzünden cümlesi bir candır.
Ayni Hak oldu vücudum, kaçma ey Hak sureti; Hak ile Hak olagör, gel vehmi ko, Şeytandır...
Nuş kıldı çünki ruhum şol şarabı aşkını Mest olup yitürdü kendin, baki ol sultandır.
Kim ki aşk ile vücudun bildi vü buldu bu gün Kendü kendiözün yitürmedi; ulu sultandır.
Yararlanılan Kaynak
- Abdülbaki Gölpınarlı, Melamilik ve Melamiler, Gri Yayın, İstanbul, 1992. (Kitabın orijinal basım tarihi 1931)
Ek Okumalar
- Dr. Mahmut AY “Osmanlıda İtikadi Alanda Aykırı Bir Düşünce: Şeyh İsmail Maşuki”, İslami Araştırmalar Dergisi, Cilt/Vol:12, Sayı/No:1, Ankara, 1999.
