İmdâd-I Hazeriyye

Düzenleme ve tahsil bakımından imdad-ı seferiyyeye benzeyen imdad-ı hazeriyye ilk olarak 1717-1718 tarihlerinde toplanmıştır. Savaş olmadığı zamanlarda bütçe açığını kapatmak için halka tarh ve tahsil olunan vergidir. Savaş yıllarında toplanan imdad-ı seferiyyeye bir alternatif olarak düşünüldüğü muhtemeldir. Bu tarzda imdadiye türündeki vergiler savaş ve barış yıllarına yayılan, birbirini tamamlayan vergiler olmuştur. Hazeriyyenin miktarı seferiyyeye oranla daha az tutulmuş, iki ya da üç taksitte toplanmıştır. “Ruz-ı hızır” ve “ruz-ı kasım” tabir edilen taksitler halinde, halkın ileri gelenlerinin huzurunda şera€›iyye mahkemelerince tescil olunan “[[tevzi defteri]]”ne kaydedilirdi. Bu vergi sancaklarda bulunan kazalara toplu bir meblağ olarak tarh ediliyor, sonra avarızhanesi itibarıyla kaza halkına taksim ediliyordu. İmdad-ı hazeriyye toplanırken, yaklaşık olarak imdad-ı seferiyyenin yarısı kadar oluyordu.

Örneğin 1717 tarihinde Anadolu Eyaleti`nden 16500000 imdad-ı seferiyye alınırken, 1750 yılında aynı eyalete hazeriyye 7500240 akçe olarak takdir edilmişti. Zaman farkına rağmen vergilerin aynı seviyede tutulmuş olduğu kanısına binaen, hazeriyyenin yaklaşık olarak seferiyyenin yarısı dolaylarında olduğu anlaşılmaktadır. 1758 tarihli sicil kayıtlarında da, “a€¦Anadolu`dan ber mutad-ı kadim tahsil oluna gelen 62504 guruş ve 40 akçe hazeriyye malı senede iki taksid ile tevzi ve taksima€¦” bilgisi geçmekte ve toplam 7500520 akçe hazeriyye vergisi alındığı belirtilmektedir.

İmdad-ı hazeriyye vergisinin düzenlenmesinde, ilk ortaya çıkış tarihlerinde farklı uygulamaların ortaya çıktığını görülür.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.