Genel
İlkkurşun köyü, Kuzey Kafkasya`nın Otokhton (yerli) halklarından olan Adigelerin Şapsığ boyundandır. Köyde nüfusun tamamı Adigelerden oluşmaktadır. Dışarıya göç vermesine rağmen dışarıdan göç almamış olan köyde halen Adige örf ve adetleri uygulanmaktadır. Yaklaşık 100 haneden oluşan köyde, ancak 200-250 kişilik yaşlı bir kesim yaşamlarını sürdürmektedir. Çalışan kesim ve gençler, yoğunlukla Ödemiş ilçe merkezi ve İzmir ili olmak üzere ülkenin birçok yerine dağılmışlardır.Köy dışında yaşayan birçok insan olmasına rağmen İlkkurşunluların büyük çoğunluğu köylerinden uzak kalmamış ve bayram, düğün ve cenazelere katılarak köy ile olan bağlarını koparmamışlardır Bu tür özel günlerde köyün nüfusu bir anda 500`leri bulmaktadır.
Tarihçe
Kuruluşu 1870 li yıllara dayanan İlkkurşun köyünün kurucuları Adigelerin Şapsığ boyundandır. Köyün kurucuları olan Şapsığlar, kıyı boyu Şapsığlarından olup (XI`UŞE ŞAPSIÄEXER) Kuzey Kafkasya`nın Tshemez bölgesindendir (Novorossisk).Çerkes Sürgünü`nde (21 Mayıs 1864) anavatanlarından çıkmışlardır. Köyün kurucuları olan Şapsığlar sürgün sonucunda direkt olarak Anadolu`ya gelenlerden değil; Bulgaristan`ın Varna ve Romanya`nın Köstence limanlarına getirilip Balkan ülkelerindeki Hıristiyanlar ve Müslümanların arasındaki tampon bölgelere yerleştirilenlerdendir. Şapsığ aksanıyla "Wormelij" veya "Wormeli" diye andıkları Rumeli topraklarında 12 yıl kadar hayatlarını devam ettiren Şapsığlar, 93 Harbi olarak tabir edilen 1877-78 Osmanlı-Rus harbinden hemen önce Anadolu topraklarına göçe zorlanmışlardır. 1878 yılının yaz ayında Fethiye ilçesine yerleştirilen halk, bir yaz mevsimi boyu Fethiye`de kalmış, Fethiye dolaylarında yaz mevsiminin çok sıcak ve bunaltıcı geçmesinden dolayı 100`ü aşkın ölü vererek, yaz mevsimi bitiminde Fethiye`yi terketmiştir.
1878 yılının sonbahar aylarında Küçük Menderes deltasına gelerek, 1878 yılının son aylarıyla 1879 yılının ilk aylarında şu anki İlkkurşun köyünü kurmuşlardır. Köyü kuran Şapsığ kafilesinin ``thamatesi`` (önderi-lideri-büyüğü) ``Mamıj Musajiyekodur. Mamıj Musajiyeko`nun ifadesinden, Kafkasya`dan çıktıklarında 789 kişi oldukları, ancak köye ulaştıklarında 680 kişi kaldıkları anlaşılmaktadır.
Köyün ilk resmi ismi, ilk yerleştikleri Fethiye ilçesinden esinlenerek ``Fethiye`` veya ``Fethiyar`` olarak anılmıştır. İkinci resmi ismi ``Burhaniyedir. 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar`ın İzmir`e çıkışlarından sonra Küçük Menderes deltasında ilerleyen Yunan Efzon Birliklerini Ödemiş`e sokmamak için Ödemişli vatanperverlerle köy halkı arasında varılan mutabakat sonunda köy sırtlarında bir cephe kurulmasına kara verilmiştir.
Köyün küçük mescidi ecza malzemeleriyle doldurulup, cephede yaralananları tedavi etmek amacıyla küçük bir sahra hastanesine dönüştürülmüştür. Yine köy halkından Thı-xujıko Kamil Bey`in iki katı ve bodrum katı yedek cephane olarak mermilerle doldurulmuş, Thavvşe Bekir Bey`in evi de levazım deposu olarak yiyecek-içecek doldurulmuştur. Bütün hazırlıklar 30-31 Mayıs tarihlerinde bitirilmiştir. Ancak 1 Haziran sabahı 5-6 saat süren çatışmalardan sonra köy öğleden sonra Yunanlılar tarafından işgal edilmiş, köyün doğu tarafından başlanarak evler ve yapılar tek tek yakılmış ve yıkılmıştır. Kurtuluş Savaşı`nın ilk direnişlerinden sayılan bu mücadele sonunda, ``Hacı İlyas`` olan köy ismi, ``İlkkurşun`` olarak değiştirilmiştir. 1925 yılında köyün girişindeki çamlık alana "İlkkurşun Anıtı" dikilmiştir ve her yılın mayıs aynının son haftasında "İlkkurşun Bayramı" adı altında kutlamalar yapılmaktadır.
Sülaleler
- Bat`e
- Bcauş`te
- Fauge
- Hagur
- Mamıj
- Miş`e
- Natkho
- Psavko
- Ratuk
- Ş`avo
- Şhalakho
- Şowoeş
- Taymaz
- T`eşu
- Thauvşe
- Thavkho
- Tlepşuk
- Tl`ıxuguj
- Wuşıy
- Xuace
- Yeuftalh
- Hatko (Abzakh)
- Xokon (Abzakh)
