Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Iii. Aleksandros

Kısaca: III. Aleksandros (, Çevrimyazı: ''Megas Aleksandros'')(20 Temmuz MÖ 356, Pella, Makedonya - 10 Haziran MÖ 323, Babil), MÖ 336 - MÖ 323 yılları arasında Makedonya kralı ve tarihteki en büyük imparatoru. Makedonya kralı II. Filip'in oğlu. Türk tarih literatüründe ayrıca; Büyük İskender, İskender Rumî, İskender Yunanî ve Makedonyalı İskender olarak da bilinir. ...devamı ☟

III. Aleksandros (, Çevrimyazı: Megas Aleksandros)(20 Temmuz MÖ 356, Pella, Makedonya - 10 Haziran MÖ 323, Babil), MÖ 336 - MÖ 323 yılları arasında Makedonya kralı ve tarihteki en büyük imparatoru. Makedonya kralı II. Filip'in oğlu. Türk tarih literatüründe ayrıca; Büyük İskender, İskender Rumi, İskender Yunani ve Makedonyalı İskender olarak da bilinir. Gençliği ve Tahta Çıkışı Pers İmparatorluğu'nu yıkarak Persepolis'i alır. Zor kazanılan savaşların sonucunda, Makedonya'dan Hindistan'a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kurmuş, Eski Yunan uygarlığının Doğu'ya yayılmasında etkili olmuş ve efsanevi bir kahramana dönüşmüştür. II. Filip ile Epeiros (Epir) kralı Neoptolemos'un kızı Olimpias'ın oğlu olan İskender, 13-16 yaşlarında Aristo'dan aldığı derslerin etkisiyle felsefe, tıp ve bilime ilgi duydu. Babası II. Filip'in Byzantion'a saldırdığı MÖ 340'ta Makedonya'yı yönetti ve bir Trak kabilesini yendi, iki yıl sonra II. Filip'in Yunanlılara karşı kazandığı Kaironeya Çarpışması'nda ordunun sol kanadını komuta etti. II. Filip'in öldürülmesinin (MÖ 336) ardından komutanlarca kral ilan edildi. Öncelikle bütün olası hasım ve rakiplerini öldürttü. Babasının sağlığında Asya seferini gerçekleştirmek üzere oluşturulan, Korintos'taki Helen Birliği sinhedrion'da (meclis) bu birliğin hegemonu ve başkomutanı seçildi. Delphoi üzerinden Makedonya'ya dönerken MÖ 335 ilkbaharında Trakya'ya girdi. Şipka Geçidini aşarak Triballileri (Triballoi) ezdikten sonra Tuna'nın öbür yakasına geçerek Getaları dağıttı. Ardından batıya dönerek Makedonya'yı istila etmiş olan İliryalıları yendi. Bu sırada öldüğüne ilişkin söylentiler üzerine Atina'da ayaklanma patlak verdi. Bu ayaklanmanın ardında hem yeni Pers kralı III. Darius'ün mali desteği, hem de Demostenes'in çabaları yatıyordu. Askerlerini günde 30 km gibi o çağa göre çok yüksek bir hızla ilerleterek Yunanistan'a giren İskender, tapınaklar ve şair Pindaros'un evi dışında bütün Tebai'yi yerle bir etti. Yaklaşık 6 bin kişinin öldürüldüğü, sağ kalanların köle olarak satıldığı bu sindirme hareketi sonunda Sparta dışındaki bütün Yunan Devletleri Makedonya üstünlüğüne boyun eğdi. Asya'nın fethi Tahta çıkışından beri Pers İmparatorluğu'nu ele geçirmeyi tasarlayan Büyük İskender, II. Filip'in kurduğu orduyu beslemek ve 500 talente ulaşan borçları ödemek için gerekli kaynakları bulma düşüncesiyle hemen sefer hazırlıklarına girişti. Kral naibi olarak yönetimi Sibon'lu Antipatros'a bıraktıktan sonra MÖ 334 ilkbaharında toplam 30 bin piyade ve 5 binin üzerinde süvariden oluşan ordusuyla yola çıktı. Bu ordunun içinde 14 bin Makedonyalı ve Helen Birliği'ne bağlı 7 bin asker yer alıyordu. Silah ve güç dağılımı açısından çok iyi düzenlenen orduya mühendis, mimar, bilim adamı, saray görevlisi ve tarihçiler de eşlik ediyordu. Homeros'tan aldığı esinle önce İlion'u (Troya) ziyaret ederek Akhilleus'un mezarına çelenk koyan İskender, Pers ordularıyla ilk kez Granikos Çarpışması'nda karşı karşıya geldi. Bu çarpışmada elde ettiği zafer ona Batı Anadolu'nun kapılanrını açtı. Yunanistan'da izlediği politikanın tersine, tiranları sürerek demokrasilerin kurulmasına ön ayak oldu. Ama kentleri fiilen kendisine bağlama yoluna gitti. Karya'daki Miletos (Milet) ve Halikarnassos (Bodrum) kentlerinin direnişini kırarak yöneticilerini teslim olmaya zorladı. MÖ 334 - MÖ 333 kışında Batı Anadolu'nun fethini tamamladıktan sonra, MÖ 333 ilkbaharında Akdeniz kıyı yolunu izleyerek Perge'ye ulaştı. Söylenceye göre Frigya'dan geçerken, Asya'ya hükmedecek kişinin çözebileceğine inanılan Gordion düğümünü kesti. Gordion'dan Ankry'ya (Ankara) yöneldi, oradan da Kapadokya ve Kilikya Kapıları (Kilikiai pilai; bugün Gülek Boğazı) üzerinden güneye indi. Misis Köprüsünden geçerek Miryandros (bugün İskenderun yakınında) dolayında kamp kurduğunda, Pers hükümdarı III. Darius da Pinaros Çayı (bugün Deliçay) kıyısında savaş düzeni almış bulunuyordu. Bu karşılaşmayı izleyen İssos Çarpışması (MÖ 333 sonbaharı) sonunda III. Darius kesin bir yenilgiye uğradı ve ailesini savaş alanında bırakarak kaçtı. İskender bu zaferden sonra Suriye ve Fenike'ye doğru ilerledi. Amacı Fenike kıyılarını fethederek Pers donanmasını üssüz bırakmak ve etkisizleştirmekti. III. Darius'un barış önerisine karşı, kendisini Asya'nın efendisi olarak tanımasını ve koşulsuz teslim olmasını istedi. Başlangıçta Pers kentlerini kolayca ele geçirmesine karşın, Tiros (bugün Sur) önünde sert bir direnişle karşılaştı. Uyguladığı bütün kuşatma taktiklerine karşın, bu müstahkem ada kenti yedi ay boyunca başarıyla saldırılara karşı koydu. Kuşatma sürerken III. Darius, ailesi için fidye olarak 10 bin talent ödemeyi ve Fırat Irmağının batısında kalan topraklarını bırakmayı önerdi. Bu olayla ilgili olarak, İskenderun komutanı Parmenion'un "İskender'in yerinde olsam kabul ederdim" dediği, buna karşılık İskender'in de "Parmenion olsaydım, ben de kabul ederdim" biçiminde bir karşılık verdiği anlatılır. Tiros şiddetli saldırılara daha fazla direnemeyerek MÖ 332 yılının Temmuz ayında düştü. İskender'in en büyük askeri başarısı sayılan bu harekata geniş çaplı bir yağma da eşlik etti. Kentin bütün erkekleri öldürüldü, kadın ve çocukları da köle olarak satıldı. Suriye'yi Parmanion'a bırakarak güneye ilerleyen İskender, Gaza'da (Gazze) iki ay süren direnişe son verdikten sonra MÖ 332 yılının Kasım ayında Mısır'a girdi ve halk tarafından kurtarıcı olarak karşılandı. Memphis'te (Memfis) kutsal Apis'e kurbanlar keserek firavunların geleneksel çifte tacını giydi. Kışı Mısır'da yönetimi düzenlemekle geçirdi. Mısırlı yöneticiler atamakla birlikte, orduyu Makedonyalıların komutasında tuttu. Günümüzde İskenderiye olarak anılan Aleksandreya kentini kurdurdu. Bazı kaynaklara göre Nil'in taşmasının nedenlerini araştırmak üzere bir keşif grubunu görevlendirdi. Siva'da ünlü bir kahinin, İskender'in Zeus'un oğlu olduğunu ilan etmesi ve Amon Tapınağında Tanrı Amon ile görüştüğü yolundaki söylentiler onun halkın gözündeki tanrısallığını bir kat daha arttırmıştı. Mısır'ın fethiyle Doğu Akdeniz'de kesin denetimi sağlayan İskender, MÖ 331 ilkbaharında Tiros'a döndü. Suriye'ye Makedonyalı bir satrap atadıktan sonra Mezopotamya'ya ilerledi ve temmuzda Fırat kıyısındaki Tapsakos'a vardı. Ninive'yle Arbela (Erbil) arasındaki Gaugamela Savaşında III. Darius'le yeniden karşı karşıya geldi ve onu bir kez daha yenerek kaçmaya zorladı. Güneye inerek Babil'i aldı ve Mazayos adında bir Persi satrap olarak atadı. Ardından Susa'ya girdi ve Zagros Dağlarını aşarak İran içlerine yöneldi. Persepolis'te I. Kserkses'in sarayını törenle yaktı. Kserkses'in Yunanistan'da yaptıklarına karşı bir misilleme olan bu hareketle aynı zamanda "öç seferi"nin sona erdiğini gösterdi. MÖ 330 ilkbaharında Media'ya girerek, başkent Ekbatana (Modern Hamedan)'yı aldıktan sonra, Yunan askerlerinin geri dönmesine izin verdi. Pers topraklarını içine alan yeni bir imparatorluk kurmayı ve "Asya'nın efendisi" olmayı amaçlayan İskender, daha doğudaki toprakları ele geçirmeye yönelik yeni bir sefer başlattı. Kısa sürede yerel satraplara boyun eğdirerek Hazar kıyılarına, oradan da Afganistan içlerine ulaştı. Bu fetihler sırasında Makedonyalı ve Pers bileşimine dayalı yeni bir yönetim sistemi oluşturduğundan, eski komutanlarıyla baş-gösteren anlaşmazlıklar giderek derinleşti. Kendisine suikast girişimiyle suçladığı Parmenion'la oğlunu ortadan kaldırarak ordusunu yeni baştan düzenledi. MÖ 330-329 kışında Helmand Irmağını izleyerek kuzeye doğru ilerledi. Bu sırada Baktria satrabı Bessus'un genel bir ayaklanma başlatması üzerine, Hindukuş Dağlarını aşarak karışıklıklara son verdi. Bu harekatı yürütürken Siriderya'ya kadar ilerledi ve burada İskitlerin sert direnişiyle karşılaştı. Başka göçebe halkların da ayaklanmasıyla büyük güçlükler çıkaran bu direnişi ancak MÖ 328 sonbaharında bastırabildi. Davranışlarıyla giderek bir Doğu despotuna dönüşen İskender, Pers hükümdarları gibi giyinmeye ve proskinesis (hükümdar karşısında yere kapanarak selamlama) uygulaması gibi Pers geleneklerini benimsemeye başladı. Bu arada Baktriane prenseslerinden Roksana'yla evlendi. Kendini tanrılaştırmaya giriştiyse de, Makedonyalılar ve Yunanlarca alaya alınınca bundan vazgeçmek zorunda kaldı. Bir komploya karıştığı gerekçesiyle tarihçi Kallisthenes'i hapse attırması bilgin ve filozoflar arasındaki desteğini yitirmesine neden oldu. Hindistan'ın fethi Ele geçirdiği ülke halklarından yeni askerler toplayarak engebeli arazide savaşma yeteneğine sahip yeni bir ordu oluşturan İskender, MÖ 327 yazında Hindistan üzerine yürümek amacıyla Baktriane'den ayrıldı. Daha hafif silahlar kullanan piyade birliklerinin yanı sıra ok ve mızrak kullanan süvari birliklerinin yer aldığı bu ordunun asıl savaşçı gücü 35 bin askerden oluşuyordu. Plutarkhos'un bu ordu için verdiği 120 bin rakamının, yedek kuvvetleri, katır ve deve sürücülerini, sağlık görevlilerini, seyyar satıcıları, askerleri eğlendirmekle görevli gösteri gruplarını, kadın ve çocukları da kapsadığı sanılmaktadır. Hindukuş Dağlarını ikinci kez geçen İskender, MÖ 326 baharında İndus Irmağı yakınındaki Taksila'ya (bugün Takshaşila) girdi. Hydaspes (bugün Cihelum) ile Akesines (bugün Çenab) ırmakları arasındaki bölgenin hükümdarı Poros'u, Hidaspes Çarpışması'nda yenilgiye uğrattı. Esir olarak ele geçirilen poros'a Nasıl bir muamele görmek istiyorsun diye sorduğunda Poros Krallara yakışır bir muamele cevabını verdi. Daha sonra Porosu affetti ve dost oldular. Başarısını kutlamak üzere Aleksandreia Nikaia kentini, ayrıca burada ölen atı Boukefalos'un adını verdiği Bukefala (Boukephalia) kentini kurdu. Asya'nın doğusuna doğru yoluna devam etmek için Hifasis (Beas) Irmağına kadar gitmesine karşın, ordusunun ayaklanmak üzere olduğunu görerek geri dönmeye karar verdi.
Büyük İskender'in Meşhur Heykeltraşlar Tarafından Yapılmış Heykel, Büst, ve Kabartmaları Dosya:Istanbul - Museo archeol. - Alessandro Magno (firmata Menas) - sec. III a.C. - da Magnesia - Foto G. Dall'Orto 28-5-2006 01.jpg|Büyük İskender heykeli, (İstanbul Arkeoloji Müzesi). Dosya:Alexander Rondanini Glyptothek Munich 298 n3.jpg|Alexander Rondanini Glyptothek tarafından yapılmış İskender Büstü. Dosya:AlexandreTheGreat Louvre.jpg|Büyük İskender'in Heykeltraş Lysippos tarafından yapılan Louvre Müzesi'nde bulunan Büstü. Dosya:AlexanderCameo.JPG|Tabak Kabartması (MÖ 325). Dosya:Niketerion Alexander CdM.jpg|Antik İskender Madalyonu. Dosya:YoungAlexander.jpg|Begram, Afganistan'da bulunan genç İskender heykelciği. image:AlexanderTheGreat Bust.jpg|Büyük İskender'in Büstü. Dosya:NAMA-Alexander Kerameikos.jpg|Atina Kerameikonista'da bulunan heykelde İskender Herakles gibi arslan başlığı giyerken tasvir edilmiş, MÖ 300. Dosya:Istanbul img 4994.jpg|Büyük İskender Lahdi, (İstanbul Arkeoloji Müzesi). (Lahtin aslında Büyük İskender'in naaşı ile bir ilgisi yoktur, üzerinde İskender'in III.Dara'ya karşı zaferini temsil eden bir kabartma bulunması nedeni ile bu isimle anılır)
Hidaspes Irmağı kıyısında 800-1.000 gemiden oluşan bir donanma kurduktan sonra bazı birlikleri karadan yürüterek İndus Irmağı boyunca Hint Okyanusuna kadar ilerledi. Bu arada Hydroates (Ravi) Irmağı yakınlarında Mallilerle girişilen çarpışmada ağır biçimde yaralandı. MÖ Ağustos 325'te İndus Deltasının ağzındaki Patala'ya vardı; burada bir liman ve tersane yaptırdı. Dönüş yolculuğu için ordusunun bir bölümü Nearkhos'un komutasındaki gemilerle MÖ Eylül 325'te denize açılırken, kendisi de kıyıyı izleyerek yiyecek sıkıntısı içinde ve çok zor koşullarda Gedrpsia'yı (bugün Belucistan) geçti. Bu arada Hindistan seferi hazırlıklarına başladı. İmparatorluğun güçlendirilmesi Daha Hindistan seferine başlamadan yönetimde kanlı temizlik hareketlerini başlatan İskender, yokluğu sırasında da bu politikayı sürdürerek satraplarından üçte birini değiştirmiş, altısını öldürtmüştü. MÖ 324 ilkbaharında Susa'ya vardığında hazine görevlisi Harpalos'un 6 bin paralı asker ve 5 bin talentle Yunanistan'a kaçtığını öğrendi. Harpalos daha sonra Girit'te öldürüldü. Makedonyalılarla Persleri kaynaştırma politikasına daha çok ağırlık verdiği bu dönemde, Dareios'un kızı Barsine'yle (Stateira olarak da bilinir) evlendi ve komutanlarıyla askerlerini de aynı yolu izlemeye özendirdi. Ama Perslerin ordu ve yönetimde giderek eşit bir konuma yükselmesi Makedonyalıların tepkisini çekmeye başladı. Makedonya'da askeri eğitim gören 30 bin Persli gencin dönüşü, Baktriane, Soğdiana ve Arakhosia gibi Doğu ülkelerinden gelenlerin süvari birliğine, ayrıca Pers soylularının kraliyet muhafız birliğine alınmaları bu hoşnutsuzluğu daha da artırdı. İskender'in Makedonyalı eski askerleri ülkeye geri göndermeye karar vermesi, imparatorluğun güç ve yönetim merkezini Asya'ya kaydırmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirildi. MÖ 324'te Gpis'te çıkan ayaklanmaya kraliyet muhafızları dışında bütün ordu katıldı. Bunun üzerine İskender bütün orduyu dağıtarak Perslerden yeni bir ordu kurdu ve ayaklanmanın sona ermesinden sonra 10 bin eski askeri armağanlarla yurda gönderdi. Bu sayede ordu daha da güçlendi.
Mozaiklerle Yapılmış Büyük İskender Resimleri Dosya:Lion hunt mosaic from Pella.jpg|İskender'i Generali Krateros ile birlikte Arslan Avında Gösteren Mozaik. Dosya:Battle of Issus.jpg|Pompei'de bulunmuş, Büyük İskender'in Pers hükümdarı III. Darius ile İsos Savaşında karşılaşmasını gösteren İskender döneminde yapılan mozaiğin bütünü. Dosya:BattleofIssus333BC-mosaic-detail1.jpg|Pompei'de bulunan, Büyük İskender'in Pers hükümdarı III. Darius ile yaptığı İsos Savaşı'nı temsil eden mozaikten bir kesit. Dosya:Darius III.jpg|Ayni Mozaikte III. Darius (yaklaşık olarak MÖ 150 - MÖ 100 yılında resmedilmiş).
Ölümü Kendisine tanrısal onurlar yakıştıran ve bunu Yunan kentlerine zorla kabul ettiren İskender, MÖ 324 kışında Luristan'da yerel halka yönelik sert bir sindirme hareketine girişti. İlkbaharda Babil'e geçerek bir bölümü uzak ülkelerden gelen elçileri kabul etti. Bu arada Hindistan'la deniz bağlantısını sağlamak için Arabistan kıyılarına yönelik bir sefer için hazırlıklara başladı. Ayrıca Hazar Denizi'nin ötesine bir keşif birliği gönderdi. Babil'de sulama kanalları yaptırmayı ve Basra Körfezi kıyılarında yeni kentler kurmayı planladığı bir sırada, uzun bir içkili eğlencenin ardından hastalandı ve on gün sonra henüz 33 yaşındayken MÖ 323 yılında öldü. Cenazesi önce Memfis'e, oradan İskenderiye'ye götürüldü ve burada altın bir tabuta kondu. Ölmeden Önce kendisine bu kadar büyük bir imparatorluğu kime bıraktığı sorulduğunda ise son söz olarak "En güçlünüze" cevabını verdiği söylenir.
Büyük İskender'i Canlandıran Sonradan Yapılmış Resim, Tablo, ve Minyatürler Dosya:Alexander and Aristotle.jpg|İskender ve Aristo. Dosya:Iskandar (Alexander the Great) at the Talking Tree.jpg|Büyük İskender'i ağaçla konşurken tasvir eden 14. yy. Farsça el yazması minyatür. Dosya:Jean Fouquet- The Coronation of Alexander, from the book Histoire Ancienne.JPG|Jean Fouquet'in "Eski Tarih" adlı kitabından alınma İskender'in Taç Giyme Töreni, (15. yy'da resmedilmiş). Dosya:Rembrandt alexander.jpg|Rembrandt'ın Büyük İskender Tablosu 1655 Dosya:Thalestris, Queen of the Amazons, visits Alexander (1696).jpg|Amazon Kraliçesinin İskenderi Ziyaretinin Temsili Tablosu. (Kaiverros, 1696). Dosya:Alexander 1.jpg|Büyük İskender ve İran Kralı III. Darius (Fransızca Bakır Levha, 17. yy.) Dosya:Charles Le Brun - Entry of Alexander into Babylon.JPG|Büyük İskender'in Babil'e Girişi, (Charles Le Brun, 1673). Dosya:Alexander The Greate and Roxane by Rotari 1756.jpg|Büyük İskender ve karısı Roxane (Pietro Antonio Rotari'nin tablosu, 1756) Dosya:LubokAlexanderPorus.jpg|Paurava Kralı Porus Hydaspes Irmağı Savaşı'nda Büyük İskender ile savaşırken. Dosya:Alexander and Porus draw.jpg|Büyük İskender'in Doğuda Kazanmış olduğu son savaşı olan Gidaspov Meydan Muharebesi neticesinde tutsak Paurava Kralı Porus'u huzuruna kabulu. Dosya:Le Brun, Alexander and Porus.jpg|İskender'in Hindistan'ı fethini canlandıran temsili resimde Büyük İskender tutsak Paurava Kralı Porus birlikte. Dosya:Thais calls upon Alexander the Great to put the palace of Persepolis to the torch by G. Simoni.jpg|Ünlü Atinalı Hetaera "Thais" (daha sonra Büyük İskender'in güvenilir bir generali ve Mısır kralı Ptolemaios I Soter'le evlenen) Büyük İskender'i Persepolis Sarayında düzenlenen şölenden sonra sarayı ateşe vermeye davet edişini canlandıran tablo, (Rakam G. Simon). Dosya:The Death of Alexander the Great after the painting by Karl von Piloty (1886).jpg|İskender'in

Ölümü

(von Pilotyn, 1886). Dosya:Mid-nineteenth century reconstruction of Alexander's catafalque based on the description by Diodorus.jpg|1. yy.'da yaşayan Antik Yunan Tarihçisi Diodorus Siculos'un verdiği bilgilere dayanılarak 19. yy.'da resmedilen Büyük İskender'in Cenaze Töreni.
İskenderin ölümünden sonra imparatorluk 4 parçaya ayrıldı. Cassander Yunanistan'a, Creatus ve Antigonos Batı Asya'ya, Selevkos Doğuya, Ptolemaios ise Mısır'a hükümdar oldular. Cassander güce olan tutkusunu kısa zamanda göstererek 7 yıl sonra İskender'in annesi Olimpias'ı idam ettirdi. 12. yılın sonunda ise İskenderin karısı Roksana ve imparatorluğun gerçek varisi olan oğlunu zehirlettirdiğinde ise artık İskender'in soyunu tamamen kurutmayı başarmıştı. İskender'in metresi Barsine'den doğan oğlu Herakles'i de zehirletti. Hatta Antipatrid Hanedanı'nın kurucusu olan Cassander'in İskender'in ölümünden sorumlu olduğu da iddia edilmektedir. Değerlendirme Genç yaşta ölmesine karşın 12 yıl 8 ay süren hükümdarlık dönemine büyük çaplı seferleri sığdıran İskender'in kurduğu geniş imparatorluk temelde Perslerden kalma yönetim sistemine dayanıyordu. Bununla birlikte yerel satraplara bağlı olmayan tahsildarlardan oluşan merkezi bir vergi toplama mekanizması kurarak yeni bir mali sistemin temelini attığı bilinmektedir. Görevlilerin yolsuzlukları ve yiyiciliği nedeniyle bu sistemi iyi işletememekle birlikte, sikke çıkarma hakkını tekeline alarak ve Pers hazinelerinde birikmiş gümüş ve altını para biçiminde piyasaya sürerek bütün Önasya'da ve Akdeniz'de ticaret ve para ekonomisini geliştirdiği söylenebilir.
Büyük İskender Adına Basılmış Para Örnekleri Dosya:Tetradrachme.wmt.jpg|Mısır'da Büyük İskender adına bastırılan para. Dosya:AlexanderIIIAthenaAndNike.jpg|Büyük İskender adına bastırılan para. Dosya:AlexanderCoin.jpg|Büyük İskender adına basılmış madeni para. Dosya:PtolemyWithElephants.jpg|Hindistan'da Yürüttüğü Başarılı Seferleri Kayıt Altına Almak için Büyük İskenderin Kafasını Bir Fil Olarak Gösteren Para Örneği (Potolemi (Batlamyus)'nin kitabından alınma). Dosya:PtolemyCoinWithAlexanderWearingElephantScalp.jpg|

Hindistan'ın fethi

ni anımsatan, Büyük İskenderin kafa derisini bir fil şeklinde tasavvur eden, Potolemi (Batlamyus)'nin kitabından alınma bir Para resmi.
Öte yandan İskender'in yeni kentler kurması (Plutarkhos bu kentlerin sayısının 70'in üzerinde olduğunu söyler) Yunan yayılmasında yeni bir dönem açtı. Askeri birer üs olarak kurulan, ama zamanla birer kültür ve ticaret merkezine dönüşen bu kentler Eski Yunan etkisinin Hindistan'a kadar yayılmasında önemli rol oynadı. Bu arada Pers-Makedonya karışımıyla yeni bir ırk yaratma girişimi sonuçsuz kaldıysa da, Yunan kültürüne yatkın, ama Doğu'ya özgü yeni bir soylu sınıfı ortaya çıktı. Kendisini ve askerlerini en güç işlere yöneltmeyi başaran güçlü bir irade ve yetenekle esnek bir düşünce yapısını birleştiren İskender, koşullar gerektirdiğinde geri çekilmeyi ve değişiklikler yapmayı bilen bir kişiydi. Düş gücü ve romantizmi kendisini Herakles, Akhilleus ve Diyojen gibi kahramanlarla özdeşleştirmesine yol açacak ölçüde güçlüydü. Çabuk öfkelenme, acımasızlık ve inatçılık gibi özellikleri uzun seferlerde daha çok ortaya çıkıyordu. Güvenmediği kişileri hiç sorgulamadan öldürmekten çekinmemesine karşın, adamları onun peşinden gidiyor, ona bağlı kalıyor ve güçlüklere katlanıyordu. Dünyanın en büyük askeri dehaları arasında sayılan İskender, değişik kuvvetleri bir arada kullanmada ve düşmanın yeni savaş biçimlerine yeni taktiklerle karşı koymada son derece ustaydı. Yaratıcılığıyla, savaşın sonucunu belirleyecek fırsatları değerlerdirmeyi çok iyi bilirdi.
Granikos, İsos ve Gaugamela Savaş Alanları ile Büyük İskender'in Ordusunun Hindistan Seferi Esnasında İzlediği Yolların Haritaları Dosya:Hecataeus world map-tr.svg|Milet'te ele geçirilen MÖ 5. Yüzyıl'da Yunanlı Tarihçi Hecataeus'a ait Büyük İskender Zamanında Bilinen Dünya Haritası Dosya:Alexander III conquest from Pella to Halicarnasse-fr.svg|Büyük İskender Ordusunun Makedonya'dan yola çıkarak Ege sahillerinde takip ettiği yollar MÖ 334. Dosya:Battle Granicus-fr.svg|Granikos Savaş Alanı Dosya:Alexander III conquest from Halicarnasse to Issos-fr.svg|Büyük İskender Ordusunun Anadolu'da takip ettiği yollar MÖ 333. Dosya:Alexander III conquest from Issos to Babylon-fr.svg|Büyük İskender Ordusunun takip ettiği yollar, İsos Savaşı ve Gaugamela Savaşı, MÖ 332. Dosya:Battle of Gaugamela, 331 BC - Opening movements.gif|Gaugamela Savaşı, MÖ 332: Birliklerin Savaş Öncesi Karşılıklı Olarak Tutmuş Oldukları Mevkiler. Dosya:Battle gaugamela decisive.gif|Gaugamela Savaşı, MÖ 332: Büyük İskender'in Yapmış Olduğu Nihai Bitirici Saldırının Krokisi. Dosya:Alexander III conquest from Babylon to Indus and back-fr.svg|Büyük İskender Ordusunun İran üzerinden İndus Vadisine girerken izlediği yollar. Dosya:Map-alexander-empire.png|İskender'in İmparatorluğu. Dosya:AlexanderConquestsInIndia.jpg|Büyük İskender'in Makedon Ordusunun Hindistan Seferinin Ayrıntıları. Dosya:Diadochen1.png|"Büyük İskender İmparatorluğu'nun bir Haritası" Dosya:Alexander-Empire 323bc.jpg|MÖ 323 yılında ölümünden sonra Büyük İskender'in ardında bıraktığı Makedon İmparatorluğu. Dosya:Makedonimp.jpg|En Geniş Sınırlarında İskender İmparatorluğu Haritası.
İskender'in kısa süren hükümdarlığı, Avrupa ve Asya tarihi açısından önemli bir dönüm noktası sayılır. Seferleri ve bilimsel araştırmalara merakı, coğrafya ve doğa tarihi gibi konulardaki bilgilerin gelişmesine katkıda bulunmuş, ayrıca büyük uygarlık merkezlerinin geliştirdiği bilgi birikiminin ortak bir potada kaynaşmasına zemin hazırlamıştır. Siyasal açıdan olmasa bile, ekonomik ve kültürel açıdan Cebelitarık'tan Pencap'a uzanan, ticarete ve toplumsal ilişkilere açık bir imparatorluk kurduğu ve ortak sayılabilecek bir uygarlığa ve bir lingua franca olarak Yunan Koine lehçesine dayalı yeni bir dünya meydana getirdiği söylenebilir. Sonuçta İskender kendisinin Herakles'in soyundan geldiğini benimsemesi ve kendisini tanrısallaştırması onun halkın gözündeki büyüklüğünü ifade etmekteydi. Temsil edilen figürlerinde bile kendisini Amon gibi koç boynuzu ile, Herakles gibi Aslan başlı postuyla göstermektedir. İskender'in askeri taktikleri ve stratejileri (Maarten van Heemskerck)]] II. Filip'in ordusunda mızraklarının boyları 3.5-4 m kadar uzun olan ve pezheteroi ya da phalangitai adlı askerler bulunuyordu. Bu disiplinli askerler phalanx adlı bir sistemle savaşıyorlardı. Falanks (phalanx) birliği normalden 2 kat daha uzun olan ve "sarissa" olarak isimlendirilen mızrakları kullanan askerlerden oluşuyordu. Phalanx'ta ilk sıralardaki askerler mızraklarını öne doğru uzatır ve düşmana mızraktan bir duvar örerlerdi. Bu sayede İskender'in babası Philip Phalanx'a göre daha kısa mızrakları bulunan Yunan şehir devletlerindeki hopliteleri, Trakya kabilelerini ve bölgedeki diğer uluslara karşı üstünlük sağlamıştır. II. Filip'in ölümünden sonra yerine geçen İskender Falanks'ları güçlü Companion (Hetairoi) süvarileriyle desteklemiş ve ek olarak hypaspiste gibi yeni birimler oluşturarak phalanxlara koruma sağlamıştır. Buna ek olarak İskender ele geçirdiği bölgelerdeki Teselyalı süvariler, Rodoslu sapancılar, Giritli okçular gibi birlikleri de ordusuna katmış ve üstün stratejileriyle dağınık ve stratejileri sayı üstünlüğüne dayanan ve daha çok hafif donanımlı birimlerden oluşan Perslileri sayıca az olmasına rağmen yenilgiye uğratmış ve helenik uygarlığı başlatmıştır. Daha sonraki dönemlerde orduda fillerde kullanılmıştır. Ayrıca bakınız * Büyük İskender'in yazınsal mirası * Gordion Düğümü * İskendername Dış bağlantılar * Büyük İskender hakkında kaynak livius.org * lysimachos.com * history-of-macedonia.com * Büyük İskender'in unutulmuş bölge - archaeology.org

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

İskender
2 yıl önce

(Julian) Babil), asıl adıyla Makedonyalı III. Aleksandros (Grekçe: Αλέξανδρος Γʹ ὁ Μακεδών, Aleksandros III ho Makedon) ya da yaygın adıyla Büyük İskender...
III. Aleksander
6 yıl önce

III. Aleksander şu anlamlara gelebilir: III. Aleksandros (MÖ 356-323), Büyük İskender olarak da anılır III. Aleksandros (870-913), Bizans imparatoru III...

III. Aleksander, Büyük İskender, Rus III. Aleksander, İskoç III. Aleksander, Papa III. Aleksander, Bizanslı III. Aleksander, Anlam ayrım
Aleksandros
6 yıl önce

Leon'nun babasının I. Basileios mu yoksa III. Mihail mi olduğu şüpheli olmasına karşılık; Aleksandros, III. Mihail öldükten sonra doğduğu için I. Basileios'un...
Aleksandros Karatodori
6 yıl önce

Aleksandros Karatodori Paşa (Rumca: Αλέξανδρος Καραθεοδωρή) (1833-1906), Fenerli Rum kökenli Osmanlı diplomatı ve Sisam adasının (Samos) valisiydi. Aleksandros...

Aleksandros Karatodori, 1833, 1878, 1879, 1885, 1895, 1906, Ayastefanos Antlaşması, Berlin Antlaşması, Fenerli Rum, Kişi
Aleksandros Mavrokordatos (Diplomat)
6 yıl önce

Aleksandros Mavrokordatos (Modern Yunanca: Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος) ya da İskerletzade Aleksandros ya da İskerletzade İskender (1641-1709) Osmanlı padişahı...
Aleksandros Mavroyeni
6 yıl önce

görevlerde bulunmuş Rum asıllı bir devlet adamıdır. Aleksandros Mavroyeni 1848 yılında İstanbul'da doğdu. Babası II. Abdülhamit'in özel doktoru ve Mekteb-i Tıbbiye-i...
III. Makarios
2 yıl önce

(Başpiskopos) III. Makarios (Yunanca: Μακάριος Γ') asıl adı Mihail Hristodulu Muskos (Yunanca: Μιχαήλ Χριστοδούλου Μούσκος) veya III. Makaryos (d. 13 Ağustos...

III. Makarios, 13 Aralık, 18 Ekim, 1948, 1950, 1954, 1955, 1956, 1959, 1963, 1967
Eudokia İngerina
2 yıl önce

Bizans İmparatoru I. Basileios'un karısı, III. Mihail'in metresi ve imparatorlar VI. Leon ve Aleksandros ile Konstantinopolis Patriği I. Stefen'in annesidir...