Grigoriy Potyomkin

Kısaca: Grigoriy Aleksandroviç Potyomkin (Rusça: Григо́рий Алекса́ндрович Потёмкин) (13 Eylül 1739 –5 Ekim 1791 Rusya'nın 18. yüzyıldaki yayılmacı siyasetinin mimarlarından biri olan bir Rus generali, devlet adamı ve Çariçe II. Katerina'nın sevgilisidir. ...devamı ☟

Grigoriy Potyomkin
Grigoriy Potyomkin

Grigoriy Aleksandroviç Potyomkin (Rusça: Григо́рий Алекса́ндрович Потёмкин) (13 Eylül 1739 –5 Ekim 1791 Rusya`nın 18. yüzyıldaki yayılmacı siyasetinin mimarlarından biri olan bir Rus generali, devlet adamı ve Çariçe II. Katerina`nın sevgilisidir. Hayatını Çariçe II. Katerina`yla birlikte Osmanlı Devleti`ni parçalayarak Rusya`nın egemenliği altında başkenti İstanbul`da bulunan yeni bir Bizans İmparatorluğu kurma hayaline adamıştır.

Grigoriy Potyomkin 13 Eylül1739 tarihinde Rusya`nın batısındaki Smolensk kenti yakınında alt rütbeli bir subayın oğlu olarak dünyaya geldi. Moskova Üniversitesi`nde öğrenim gördü. Sarayın muhafız alayına katıldı. 1762 yılında muhafız alayından bir grubun Rus çarı III. Petro`yu tahttan indirerek yerine karısı II. Katerina`yı tahta çıkarması olayına katıldı. 1774 yılından sonra Potyomkin çariçenin sevgilisi oldu ve sınırsız miktarda para ve siyasi güce sahip oldu. Çariçe Potyomkin`i 1784 yılında Rus ordusunun komutanlığına getirdi.

II. Katerina ve Potyomkin`in hayali Rusya`yı Balkanlara ve Asya`ya hükmeden büyük bir imparatorluk haline getirmekti. Bizans İmparatorluğunu Rusya`nın egemenliği altında yeniden canlandırmak ve İstanbul`u bu imparatorluğa başkent yapmak istiyorlardı. Bu amaçla Lehistan`ı parçalayarak Prusya ve Avusturya arasında paylaştılar. Ayrıca 1774 yılındaki Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Osmanlı Devletinden bağımsız hale gelen KırımRusya`nın bir parçası haline getirmeğe karar verdiler. Bu amaçla 1783 yılında Kırım`ı resmen Rus topraklarına kattılar. Potyomkin Rusya`nın Kırım Prensi oldu. Kırım`da Herson, Nikolayev, Akyar, and Yekaterinoslav gibi yeni Rus kasabaları kurdu. 1787 yılında Çariçe II. Katerina Kırım`a gösterişli bir ziyarette bulundu. Amaç Osmanlı Devleti`ni sindirmek ve KırımRusya`nın kalıcı bir parçası haline getirmekti.

ılar bu gelişmeleri Küçük Kaynarca Antlaşmasına aykırı bularak Rusya`ya savaş açtılar. 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı 5 yıl sürdü. Potemkin 1790 yılından itibaren savaşı bugünkü Romanya`nın kuzeydoğusunda bulunan Yaş şehrinde kurduğu çok gösterişli karargahından yönetti. 1791 yılında çariçenin yeni sevgilisi Platon Zubov`u bertaraf etmek için kıskancından St. Petersburg`a geri döndü. Ancak çariçe Potyomkin`in Yaş`a geri dönerek Osmanlılarla barış müzakereleri yapmasını istiyordu. Yola çıktıktan sonra 5 Ekim 1791 tarihinde Yaş kentine 65 km uzaklıkta yüksek ateş ve hazımsızlıktan öldü. Çariçe II. Katerina Potyomkin`i kendi kurduğu Herson kentinde inşa ettirdiği Katerina katedraline gömdürdü.

Potyomkin`in ölümünden 1 yıl sonra Rusya`yla Osmanlı Devleti Potyomkin`in karargahının bulunduğu Yaş kentinde Yaş Antlaşmasını imzaladılar. Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti mecburen KırımRusya`ya bırakmaya razı oldu.

Potyomkin Zırhlısı

Potemkin`in kurduğu Nikolayev şehrindeki tersanede 1904 yılında inşa edilen bir zırhlı savaş gemisine Grigori Potyomkin`in adı verildi. 1905 yılında bu geminin tayfaları arasında çıkan ayaklanma Rusya`daki 1917 Bolşevik İhtilaline öncülük etti. 1925 yılında SSCB`de bu olayı konu olan Potemkin Zırhlısı adında sessiz bir propaganda filmi yapıldı.

DEFAULTSORT:Potyomkin, Grigoriy

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.