Gabriel (Kapriel) Efendi Noradunkyan (1852 İstanbul - 1936 Paris), uzun yıllar Hariciye Nezareti (Dışişleri Bakanlığı) hukuk müşavirliği ve 1912-1913`te 6 ay süreyle Dışişleri Bakanlığı yapan Ermeni asıllı Osmanlı diplomat ve devlet adamı.
Yaşamı
100 yılı aşkın süreyle Ekmekçibaşı ünvanını taşıyan İstanbullu tanınmış Noradunkyan ailesinin soyundandır. 1807 Yeniçeri ayaklanmasında yeniçeriler tarafından öldürülen Tophane Ekmekçibaşısı Harutyun Amira Noradunkyan`ın torunudur.1852`de İstanbul`da doğdu. Saint Joseph Lisesi`ni bitirdikten sonra Paris`te hukuk ve siyaset bilimi okudu. Öğrencilik yıllarında Paris`teki Osmanlı Büyükelçiliği`nde çalıştıktan sonra Babıali`de divan katipliği yaptı ve Dışişleri Bakanlığı`na geçti.
- 1877`deki Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında sınır komisyonlarında çalıştı.
- 1881`de Karadağ`a konsolosluk sekreteri olarak gönderildi.
- 1883`ten Hariciye Nezareti hukuk müşavirliğine atandı. 29 yıl boyunca bu görevde kaldı. Bu yıllar içerisinde dört ciltlik bir seri halinde yayınladığı Osmanlı Devleti`nin uluslararası anlaşmaları, araştırmacılar tarafından bugün de kullanılan bir başvuru kaynağıdır.
- İkinci Meşrutiyet`in ilanından sonra Aralık 1908`de Meclis-i Ayan (senato) üyeliğine atandı.
- 22 Temmuz 1912`de kurulan Ahmet Muhtar Paşa hükümetinde (Büyük Kabine) Hariciye Nazırlığına getirildi. İki ay sonra çıkan Balkan Savaşı`nın diplomatik cephesini yönetti. 29 Ekim 1912`de kurulan Kamil Paşa hükümetinde de aynı görevde kaldı. 23 Ocak 1913`te Babıali Baskını ile hükümetin devrilmesi üzerine görevden ayrıldı.
- 1913`te kurulan İttihat ve Terakki diktatörlüğü döneminde Balkan Savaşları`ndaki rolü nedeniyle eleştirilere maruz kalınca Türkiye`den ayrılıp Paris`e yerleşti.
Lozan görüşmeleri sırasında Ermeni haklarını gündeme getiren "Ermeni Ulusal Heyeti"nin liderlerindendi. Lozan sonrasında siyaseti bırakarak 1936`da Paris`teki ölümüne kadar Ermeni Hayırseverler Birliği ile Ermeni Yardım Fonu`nun fahri başkanlığını yaptı.
Noradunkyan Efendi Osmanlı Devleti`nde bakanlık yapan 13`üncü ve Hariciye Nazırlığı (Dışişleri Bakanlığı) görevinde bulunan üçüncü ve son gayrımüslimdir. (Önceki Hariciye Nazırları Aleksandr Karatodori Paşa, 1878-79, ve Sava Paşa, 1879-80.)
