Fyodor İvanoviç Uspenski ya da Uspenskiy (Rusça telaffuz: [ˈfʲɵdər ɪˈvanəvʲɪtɕ ʊsʲˈpʲɛnskʲɪj]; Rusça: Фёдор Иванович Успенский) 20. yüzyılın başlarında önde gelen Rus Bizantologdur. Eserleri, Rus İmparatorluğu'ndaki açan Bizans çalışmalarının en güzel örnekleri arasında kabul edilir.
Uspenski, 1845 yılında Galiç yakınlarında doğmuştur. Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi'nde eğitim görmüştür. İlk tezini 1872 yılında Nikitas Honiatis hakkında yazmıştır. 20 yıl Odessa'da Novorossiysky Üniversitesi'nde ders verdi. Bu pozisyon ona önemli bir zamanını yurt dışında geçirebilme imkânı verdi.
Uspenski'nin 1879 tarihli doktora tezi İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun kuruluşu üzerinedir. Bizans-Bulgar ilişkileri üzerine uzmanlaşmış ve Bizans ekonomisi üzerinde Slav etkisini araştırmasına rağmen Uspenski ayrıca Haçlı Seferleri üzerine geniş şekilde araştırmalar yapıp, yazılar yazmıştır.
Rus milliyetçi ideallerini paylaşan 1894 yılında Uspenski, Bizans dönemine ait eserleri koruyan eserlerini incelemek ve korumak için Konstantinopolis'e taşınmaya karar verdi. Karargahı Studios Manastırı olan Rus Arkeoloji Enstitüsü'nü kurdu ve Konstantinopolis, Küçük Asya, Makedonya ve Bulgaristan'da öncü arkeolojik araştırmalarına başkanlık etti. 1900 yılında, Rusya Bilimler Akademisi'ne seçildi. I. Dünya Savaşı'nın patlamasıyla Uspenski, çalışmalarını bırakıp Türkiye'den ayrılmak zorunda kaldı.
Sankt-Peterburg'a geri dönen 70 yaşındaki profesör, Bizans çalışmaları organı olan Vizantiyskiy Vremennik'i düzenlemeye davet edildi. Ekim Devrimi'nden sonra, Leningrad Üniversitesi'nde (1922-27) konferanslar verdi ve Bolşevik yetkililerin eleştirilerini sürdürerek, ömür boyu süren çalışmasının sonucu olan Bizans İmparatorluğu'nun tarihinin anıtsal üç ciltlik anlatımını yayına hazırladı.
1928 yılında Leningrad'da öldü. Ölümünden sonra yayınlanan çok sayıda yayınlanmamış kaynağa dayanan ve içeriği eşsiz magnum opusu, onun geniş bilgisini gösterir. Trabzon İmparatorluğu hakkındaki kitabı da ölümünden sonra yayınlanmıştır. İsmi, Taktikon Uspenskiy'e verilmiştir.
