Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ferhat ile Şirin

Kısaca: ''Ferhat ile Şirin'', konusunu ''Hüsrev - ü Şirin'' (Hüsrev ü Şirin) adlı İran öyküsünden alan eski bir Türk halk öyküsüdür.Firdevsi’nin Şahname(شاهنامه Shāh nāmah)’si başta olmak üzere bütün tarihi kaynaklarda geçmektedir. Gerek Hüsrev ü Şirin gerek Ferhad ile Şirin adıyla İran ve Türk Divan şairleri tarafından mesnevi biçiminde yazılmıştır. ''Hüsrev ve Şirin'' (خسرو و شيرين Khusraw o Shīrīn; 1177 - 1181): Sasani Hanedanı'nın I. Hüsrev ile Azerbaycan'da Berde kentinin hükümdarı Şirin arasında y ...devamı ☟

Ferhat ile Şirin
Ferhat Ile Şirin

Ferhat ile Şirin, konusunu Hüsrev - ü Şirin (Hüsrev ü Şirin) adlı İran öyküsünden alan eski bir Türk halk öyküsüdür.Firdevsi’nin Şahname(شاهنامه Shāh nāmah)’si başta olmak üzere bütün tarihi kaynaklarda geçmektedir. Gerek Hüsrev ü Şirin gerek Ferhad ile Şirin adıyla İran ve Türk Divan şairleri tarafından mesnevi biçiminde yazılmıştır. Hüsrev ve Şirin (خسرو و شيرين Khusraw o Shīrīn; 1177 - 1181): Sasani Hanedanı'nın I. Hüsrev ile Azerbaycan'da Berde kentinin hükümdarı Şirin arasında yaşanan aşkı anlatan bir şiir. İldenizliler hükumdarı Cahanşah Pehlevan ve Kızıl Alslan ve Selçukluların son sultanı III. Tuğrul Bey'e övgü sözleri yazılmıştır. Hüsrev - ü Şirin, ya da Ferhat ile Şirin adlarıyla İran'lı ve Türk divan şairlerince mesnevi biçiminde yazılmış olan bu halk öyküsü, Orta Asya, Azerbaycan, İran, Türkiye ve Balkanlar'da ülkelere ve yörelere göre bazı değişikliklere uğramış olarak yüzyıllardır anlatılmaktadır. Anadolu'da geçen haliyle Ferhat İle Şirin'in Amasya ile ilintisi bulunmaktadır. Öykünün en eski Türkçe baskısı 1854 yılında, yeni harflerle de 1930 yılında yayımlanmıştır. Ferhat İle Şirin, bir Karagöz oyununa konu olmuş, şair Nazım Hikmet'in yorumlamasıyla, Devlet Tiyatroları, Ankara Sanat Tiyatrosu gibi topluluklarca sahnelenmiş, 1966 ve 1970 yıllarında iki kez sinema filmi olarak çekimi yapılmıştır. Konusu Azerbaycan'da Erzen kentinin kadın hükümdarı Mehmene Banu kız kardeşi Şirin için bir köşk yaptırmıştır. Köşkü süsleme işini o yörenin en usta süslemecisi (nakkaş) Ferhad'a verirler. Ferhad, çalışırken Şirin'i görür ve ona aşık olur. Mehmene Banu da Ferhad'ı sevmektedir. Bu nedenle Şirin'le evlenmesini istemez, karşı çıkar. Ferhad bir gezi sırasında Amasya kentinin hükümdarı Hürmüz Şah ile tanışır. Hürmüz Şah Ferhad'ın başına gelenleri dinleyince onu yanına alır. Birlikte Erzen'e giderler. Hürmüz Şah, Şirin'i Ferhad için Mehmene Banu'dan ister. Mehmene Banu karşı çıkınca iki hükümdar birbirlerine savaş açarlar. Savaş sırasında Hürmüz Şah'ın oğlu da Şirin'e aşık olur. Savaş sonunda yenilen Mehmene Banu her şeyi bırakarak kaçar. Şirin Amasya'ya getirilir. Oğlunun da Şirin'e aşık olduğunu öğrenen Hürmüz Şah güç durumda kalır. En sonunda Ferhad'a başarılması güç bir iş verir ve bu işi başarması koşuluyla Şirin'e kavuşabileceğini söyler. Ferhad, Amasya yakınlarındaki bir dağı delecek ve kente oradan su getirecektir. Ancak bu işi başarırsa Şirin'le evlenebilecektir. Ferhad büyük bir coşku ile işe koyulur ve bir süre sonra işin sonuna yaklaşır. Ferhad'ın bu işi başaracağını anlayan Hürmüz Şah, çalıştığı bir dağda Ferhad'a yaşlı bir kadınla Şirin'in öldüğü haberini yollar. Bu yalan habere inanan Ferhad, Şirin'in ölüm acısına dayanamaz ve dağları deldiği gürzünün canına kıymak amacıyla havaya fırlatır ve yere düşen gürzün altında kalarak ölür. Ferhad'ın ölüm haberini alan Şirin de bir hançerle kendini öldürür. İki sevgiliyi yan yana gömerler. Söylenceye göre; her bahar Ferhat'ın mezarı üstünde kırmızı, Şirin'in mezarı üstünde beyaz bir gül ve aralarında da bir diken çıkmaktadır. Öykü; Ferhat'ın Şirin'e olan sevgisiyle, halkı suya kavuşturma çabalarını bir arada işlemekte olan destansı bir öyküdür. Yukarda anlatılan öykü Baal ve İştar'ın aşkıyla yakından ilgilidir. Öykü Baal ve İştar'la ilgili temel özellikleri değişik bir biçimde anlatmaktadır. Baal, bir elinde gürz ve diğer elinde bir yıldırımı tutan fırtınaya hükmeden bir tanrı olarak görülür. Diğer bir adı Tammuz'dur. Tammuz ilkbaharda yeraltı dünyasından yeniden doğar ve hem aşkı, hem eşi olan İştar'la cinsel ilişkiye girer. Genellikle meşe ağacıyla simgelenen İştar bitkilerin tanrıçasıdır. Baal'ın (Tammuz) İştar'la cinsel ilişkiye girmesi, fırtına tanrısı olan Baal'ın ilkbaharda yağmurlar yağdırarak bitkileri (İştar'ı) sulaması olarak görülür. Bu aşkın meyvesi olarak sulanan bitkiler yeşerir ve ürün verir. Bu olayın başlangıcı olan 21 Mart, Paskalya, Ostern, Nevruz gibi adlarla kutlanır. Kırmızı gül Baal ile İştar'ın aşkının bir diğer simgesidir ve bu aşkın bir diğer ürünü olan insan kurbanlarının (genellikle küçük çocuklar) dökülen kanlarını simgeler. Ferhad ile Şirin'in mezarı Bir söylence niteliği kazanan bu öyküye göre her bahar Ferhad'ın mezarı üstünde kırmızı bir gül, Şirin'in mezarı üstünde beyaz bir gül ve iki gülün arasında da bir diken biter. Ferhad ile Şirin'i sonsuza kadar ayıran bu diken kimine göre Mehmene Banu, kimine göre Ferhad'a yalan haberi getiren yaşlı kadındır. Pop kültüründe referanslar * Leyla ile Mecnun : Istanbul'da oynayan aşk hikayesinin ikinci sezonunda Şirin Mecnun'u Ferhat ile kıskandırmaya çalışıyor. * Temel Britannica Ansiklopedisi * Amasya Valiliği Resmi Sitesi Dış bağlantılar * Vikikaynak'ta ferhat ile Şirin * Amasya Valiliği'nin konu ile ilgili web sayfası * * Sinema Türk'te Ferhat ile Şirin filmi * Baal: [1] * İştar (Aştoret): [2]

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hüsrev ü Şirin
2 yıl önce

Hüsrev ü Şirin isimiyle bazen de Ferhad ü Şirin(Ferhat ile Şirin) ismiyle birçok ünlü edebiyatçı tarafından tekrar kaleme alınmıştır. Hüsrev ü Şirin daha...

Hüsrev ü Şirin, 1140, 1203, Beyit, Dram, Sasani, Şeyhi, Beyt, Nizami, İkinci Murat
Şirin (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Şirin aşağıdaki anlamlara gelebilir: Şirin, Hüsrev ile Şirin ve Ferhat ile Şirin hikâyelerinin kadın kahramanı Şirinler, Belçikalı çizer Peyo'nun ünlü...
Bir Aşk Masalı
6 yıl önce

İbrahimof'un yaptığı 1978 yılı konusunun eski bir Türk halk öyküsü olan Ferhat ile Şirin mesnevisinden alındığı başrollerde ise Türkân Şoray ve Faruk Peker'in...
Hüsrev ü Şirin mesnevisi
6 yıl önce

katkılar yapmıştır. Kutb'un Hüsrev ü Şirin'i Türk yazınında yazıldığı belirlenen 21 Hüsrev ü Şirin ya da Ferhat ü Şirin mesnevisinin ilki olup bu değerli...
Tiyatro Boyalı Kuş
6 yıl önce

Karabekir tarafından 2000 yılının Eylül ayında kurulmuş; ilk oyunu "Ferhat ile Şirin"'i, Ocak 2001'de İstanbul Sanat Merkezi'nde sahnelemiştir. Adını, çocukların...

Tiyatro Boyalı Kuş, Dramaturg, Tiyatro, Yönetmen, Çernobil, Jale Karabekir, Zeynep Kaçar
Koliba Film
2 yıl önce

Yılanların Öcü 2013: Fatih Harbiye 2012: Esir Şehrin Gözyaşları - Bir Ferhat ile Şirin Hikayesi 2012: Evlerden Biri 2011: Canan 2011: Firar 2010: Türkan 2009:...
Çağatay Tosun
6 yıl önce

(2015-2016) Merhamet (2013-2014) Suskunlar (2012) Derin Düşün-ce (2012) Bir Ferhat ile Şirin Hikayesi (2012) Mazi Kalbimde Yaradır (2011) Çakıl Taşları (2010) Maskeli...
Ali Şîr Nevaî
6 yıl önce

Ferhat ü Şirin (فرهاد و شیرین, Farhād-o Shirin), Leyla ile Mecnun (لیلی و مجنون , Layli va Majnun) , Azerice, Türkçe uyarlaması hikâye, "Leylâ ile Mecnun...