Danişmendli Türkmenleri

Kısaca: Danişmendli Türkmenleri, Danişmendliler Beyliği içerisinde aşiret ve cemaatler şeklinde yaşayan konargöçer, Türkmenlerdir. Danişment Gazi'nin ölümünden beyliğin kollara bölünmesinde kadar aşiretler halindedirler. ...devamı ☟

düzenle|Haziran 2007

Danişmendli Türkmenleri; Danişmendli Beyliğinin kurucusu olan Danişmend Gazi `nin dahil olduğu 24 cematten oluşan bir Türkmen aşiretinin adıdır. 1063 yılından itibaren Sultan Alparslan `ın hizmetine giren Danişmend Gazi 1071 yılında yapılan Malazgirt Savaşı `na da katılarak zaferin kazanılmasında önemli rol oynadı. Danişmend Ahmed Gazi de, zaferden sonra Bizanslılardan Sivas`ı aldı ve Danişmendli Hanedanını kurdu (1071). 1071 yılında Malaz diye anılan Ahmed Bey, Anadolu Selçukluları Sultanı Kutalmışoğlu Süleyman Şah`ın döneminde ve 1086` da ölümüyle nüfuzunu daha da artırdı. Ankara, Kastamonu, Çankırı`yı ele geçirdi.

Anadolu Selçuklu devletinin güçlenmesi sonrasında İkinci Kılıçarslan Tarafından 1175 senesinde Danişmendliler beyliğine sona verildi. Toprakları İkinci Kılıç Arslan tarafından Selçuklu topraklarına katıldı. Danişmendlilerden bir kol, Malatya`da bir müddet daha hüküm sürdü. Fakat bunlar da, 1178 senesinde Selçuklu sultanı Ikinci Kılıç Arslan tarafından, Selçuklu ülkesine katıldı. Böylece, Danişmendli Beyliği tarihe karışmış oldu. Ancak bu beylikten pek çok emir, Anadolu Selçuklularına itaat edip, onlar safında hizmete devam ettiler.

Türkmen boylarından Bayındır Boyu; bölgede bulunan Musullu, Pürnek, Hamza Hacılu, Avşar, Bayat, İnallu, Tabanlu, Danişmendlu, Bicanlu gibi Türkmrn boy ve oymakları Bayındır boyu etrafında topladılar.Dulkadir, Haleb, İsfendiyar bölgesindeki bazı Türkmen aşiretleri de Akkoyunluların insan gücünü artırdılar. Bu Türkmen oluşumu 14. yüzyılda Amid (Diyarbakır) yakınlarında Karacadağ`da yurt edindiler ve devlet kurmadan önce de bölgede etkili oldular. 1340`tan sonra Tur Ali Bey`in önderliğinde Anadolu, Suriye ve Irak içlerine akınlar düzenlediler. 1398`de Kadı Burhaneddin`i yenerek öldüren Kara Yülük Osman Bey, daha sonra Memluk sultanının hizmetine girdi. 1400`de Timur`un Anadolu`ya girişine destek verdi ve bu hizmetine karşılık Malatya`yı, 1402`de Ankara Savaşı`ndaki desteğine karşılık da Diyarbakır bölgesini aldı. 1403`te de Diyarbakır`da hükümdarlığını ilan etti.

Sınırlarını genişletmesi ve bu denli güçlenmesi Akkoyunlu Devletinin Hükümdarı Uzun Hasan`ı Osmanlılar`la karşı karşıya getirdi. Akkoyunlular ile Osmanlılar arasındaki çatışmalar, Fatih Sultan Mehmed`in Trabzon İmparatorluğu üzerine yaptığı sefer sırasında başladı. Uzun Hasan da Trabzon imparatorunun kızıyla evliydi ve Osmanlı ordusunu durdurmak için Trabzon`a kuvvet gönderdi. Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu bu kuvvetlere yenildi. Fatih, 1461`de Trabzon`u aldıktan sonra Akkoyunluların üzerine sefere çıktı. Uzun Hasan 1473`teki Otlukbeli Savaşı`nda Fatih karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. Bu yenilgiden sonra topraklarındaki siyasal ve askeri gücünü büyük ölçüde yitirdi. Uzun Hasan`ın 1478`de ölmesinden sonra oğulları arasında başlayan taht kavgaları Akkoyunlu Devleti`ni iyice zayıflattı. Sonunda Akkoyunlu Devleti, Safevi hükümdarı Şah İsmail tarafından 1507`de ortadan kaldırıldı.

Safeviler 1508`de Akkoyunlu devletini ortadan kaldırırken halka karşı korkunç katliamlara giriştiler.Katliamdan kurtulabilen aşiretler Osmanlı devletine sığındılar. Osmanlılar Doğu ve Güneydoğu Anadolu`ya hakim olduktan sonra Türkmenleri 1540`ta tahrire (yazıya geçirme kaydetme) tabi tuttular. Erzurum, Muş, Bingöl yaylaları ile Urfa ve Berriye(Kuzey Suriye, Re`sul Ayn` ın kuzeyi) kışlakları kendilerine yurt tayin edilmek üzere Boz-Ulus Türkmenleriadı altında idari yapı ve vergi düzenine dahil edildiler.

Diyarbekir havalisinde yaşayan [[Boz-ulus Türkmenleri, yaylak ve kışlakları arasındaki mesafenin uzak ve arızalı olması sebebiyle , XVII. asır başlarından itibaren Anadolu ve Karaman eyaletlerine yaylak-kışlak için gelmeğe başlamışlardır. Bunlardan Karaman, Ankara, Aydın ve Kütahya bölgelerinde yaşayanlar, bulundukları yerlerin adlarıyla ayırt edilmekte olup, Ankara`dakiler, Keskin kazasında sakin olmakla, mukataaya verilerek idare olunmuşlardır. Karaman`dakiler ise has reayası idiler. Aydın`dakiler de mukataaya bağlanmışlardır.

XVII. asır ortalarından itibaren zorunlu iskan siyasetine başlanarak diğer Türkmenlere uygulandığı gibi danişmendli türkmenlerinede zorunlu iskan politikası uygulanmıştır. Bu politika sonucunda bir Asır lık bir süre sonucunda tüm danişmendli konar göçer aşireti iskanı gerçekleştirilmiştir.

Danişmendli Cemaatleri :

BEDÜKLÜ
BIÇAKLU
CEVANİŞİRLU
ÇÖPLU
FERMANLU MUCAN
GÖLEGİRLU
GÖRDENGÖRELU
HORBENDELÜ
KARA HALİLLÜ
KARALU
KARAMANLU
KAŞIKÇILU
KÖPEKLÜ
KÖSELÜ
KUŞBEYLÜ
KÜŞNE
KÜRD TEKUDE
MEVAŞİLER
SELMANLU-İ KEBİR
SELMANLU-İ SAGİR
SERMAYELÜ
ŞEREFLÜ
ŞEREFLÜ AFŞARI
TAVŞANLU

Kaynaklar

Vikipedi

Selçuk KÜÇÜKUYSAL - 2 yıl önce
Güzel ancak çok kısa anlatılmış benim anlamadığım veya merak ettiğim 24 cemaat demişsin Cemaatlerin boylarını parantez içinde yazsaydınız daha güzel olurdu

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Bozulus Türkmenleri
6 yıl önce

Türkmenleri Dulkadirli boyu da dahil olmak üzere, 68 mücerred, 7325 evli, ve toplam olarak 8013 vergi nüfusundan ibaret olup; Diyarbekir Türkmenleri,...

III. Kılıç Arslan
2 yıl önce

orada öldü. III. Kılıcarslan’ın kısa süren hükümdarlığı döneminde Danişmendli Türkmenleri Isparta Kalesi'ni fethederek ülkeye katmıştır. ^ Ali Sevim, Kılıçarslan...

III. Kılıç Arslan, 1204, 1205, Anadolu Selçuklu Sultanları, Anadolu Selçuklu Sultanı, Danişmendliler, Dördüncü Haçlı seferi, Ebu`l-Kasım, I. Alaeddin Keykubad, I. Gıyaseddin Keyhüsrev, I. Kılıç Arslan
Türkiye Türkmenleri
2 yıl önce

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler (Osmanlıca تركمنلر), Selçuklular döneminde Anadolu ve...

Aşıkoğlu, Balâ
6 yıl önce

iline 78 km, Balâ ilçesine 3 km uzaklıktadır. Köy Halkı; Bozulus Türkmenleri'nin Danişmendli cemaatindendir. 1690-91 Yıllarında Celali isyanları sebebiyle...

Bahçekaradalak, Bala
6 yıl önce

iline 78 km, Balâ ilçesine 8 km uzaklıktadır. Köy Halkı; Bozulus Türkmenleri'nin Danişmendli cemaatindendir. 1690-91 Yıllarında Celali isyanları sebebiyle...

Bahçekaradalak, Bala, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abazlı, Bala, Ahmetçayırı, Bala
Çatalören, Bala
6 yıl önce

80 km, Balâ ilçesine 10 km uzaklıktadır. Köy Halkı; Bozulus Türkmenleri'nin Danişmendli cemaatindendir. 1690-91 Yıllarında Celali isyanları sebebiyle...

Çatalören, Bala, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abazlı, Bala, Ahmetçayırı, Bala
Üçem, Bala
6 yıl önce

78 km Balâ ilçesine 9 km uzaklıktadır. Köy halkı Bozulus Türkmenleri'nin Tabanlı ve Danişmendli cemaatine mensupturlar. 1690-91 Yıllarında Celali isyanları...

Üçem, Bala, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abazlı, Bala, Ahmetçayırı, Bala
Keskin
2 yıl önce

Balâ ilçesi gibi Bozulus Türkmenleri'dir. Başta Balâ olmak üzere Keskin'de de birçok köyler kurmuşlardır. Bozulus Türkmenleri Diyarbakır ve Tebriz'i başkent...