Bu çelikle yapılmış bir kılıçla ipek mendili havada ikiye bölmek mümkündür, diğer kılıçları hatta taşı kesse bile keskinliğini kaybetmez. Son derece esnektir bükülme ve eğilmelerle kırılmaz. Çelik zırhları kolayca kesebilir ve delebilir. Bu dayanırlık ve mükemmelliğin yanında diğer bir özelliği ise çeliğin sahip olduğu muazzam deseni idi, her kılıcın deseni farklı idi. her deseni bulan usta, desenine bir isim vermişti. Bu desen isimler: Türk kıvrımı, yağmur damlası, Hz. Muhammed’in çorabı gibi.
Damascus Çeliği'nin Gelişimi
Bir çelik dizimine şekil verirken, alaşımın oluşmasında ve oranların kontrolünde bir dizi karışıklık meydana gelir. Çelikte %2 c den fazla karbon varsa çelik sert olmasına rağmen kolay kırılgan olacaktır. Ya da karbon miktarı %0,5 olursa yumuşak ve dövülgen olacaktır. Demircilerin problemi istedikleri çeliğin sağlam, bilenebilir esnek ve kırılgan olmayan bir alaşımda olmasıydı.Hindistan’da demirciler, yeni bir teknikle. Demir, odun kömürü karışımına cam ilave ederek erittiler ve yüksek saflıkta. Wootz çeliği de denilen. Karbon çeliğini ürettiler. Bu teknik çok yavaş yayıldı, 900 lerde Özbekistan ve Kazakistan M.S. 1000 lerde ise orta doğuya ulaştı.
Orta doğuda karışıma karpit eklediler. Karpit çelik tabakaları arasındaki mikro partikülleri düzenliyor ve çeliğe esneklik veriyordu çeliği sertleştirmede bir etkisi yoktu. Karpit bantlarını kılıç boyunca ve ortalı koydular böylece kılıçlar diğerlerine nazaran büyük bir esnekliğe sahip oldu. Kılıç parlatıldığında kılıç boyunca helezon bir yapıda ortaya çıkan karpit bantları Damascus çeliğin ilk öncüsü oldu. Buradan hareketle Ortadoğulu kılıç ustaları uzun deneyler sonucu Damascus çeliği'ni buldular ve savaş silahlarını ürettiler. Bulunan bu tekniğinin en önemli kısmı Hind Wootz çeliği'nin bileşimlerinin değiştirilerek o günün paslanmaz çeliğini keşfetmeleri oldu. Ergime esnasında çeliğe katılan değişik materyaller sayesinde günümüz paslanmaz çeliklerinin sertliği ve esnekliği elde edildi. Ergime sonucu oluşan bu çelik kütleye çelik yumurtası adı verildi daha sonra bu yumurta dövülerek tabakalar haline getirildi. Bununla yetinilmedi bu paslanmaz çelik ile yüksek oranda karbon ihtiva eden karbon çeliği ile sıralı tabakalar halinde üst üste konulup sıcak kaynak tekniği denilen ısıtılarak dövülme yolu ile kaynaştırıldı ve kaynaşan tabakalar katlanıp tekrar dövüldü bu işleme çelik beş yüz kat olacak şekilde devam edildi. Bu sayede her iki ayrı vasıfta çelik çok daha üstün sağlamlık ve esnekliği olan yeni bir çeliğe dönüştü. İki ayrı vasıfta olan çeliğin karışması ve desenler oluşturması çeliğe asit uygulanması ile görünür hale geldi paslanmaz çelik asitten etkilenmediği, karbon çeliğinin ise asitle siyahlaşması sonucu desenler görünür hale geldi bu desenler ise çeliğin isim babası oldu. Bu dönemde Hindistan ve bu günkü Sri-Lanka topraklarında görülmüş ve daha sonra bu gün İran olarak bilinen Persliler tarafındanda bu alışım imal edilmiş ve kullanılmıştır.
Damascus çelik yapımı orta doğuda M.S. 1300 yıllarına kadar sürdü ve tekniği ile sırları kayboldu.
Kaybolan Teknik
Demir ustaları, tekniğin M.S. 1600'lü yıllara kadar devam ettiğini söyledilerse de bu düşünce tamamen doğru değildir. Zira orijinal metotlarla Damascus çeliği yapımının çok öncesinden kaybolduğu biliniyor. Son zamanlarda metalürji uzmanları ve kimyacılar imalatı gerçekleştirdiklerini iddia ettilerse de sonradan modern teknik ve donanımlarına rağmen orijinal tekniği bulamadıklarını itiraf ettiler. Bilindi ki Damascus çeliği, Avrupa ve Japonya da bilinen şekilde üst üste konmuş çelik tabakalarının dövülerek kaynatılması (sıcak kaynak) ve tekrar katlanarak dövülmesi ile yapılıyordu. Bu kılıçlara asit uygulandığında Damascusa benzer desenler çıkıyordu, Bu benzerlik bir müddet Damascus diye tanıtıldı, fakat modern metalürji bunun yanlış olduğunu kanıtladı. Çelikteki ham maddelerin Hindistan’dan ithal edildiği uzun süre tartışıldı çünkü Hindistan eritme çeliğin yani Wootz çeliği'nin merkezi idi. Zayıf bir ihtimal olarak ta damascus un Türkmenistan da keşfedildiği düşünüldü. Fakat araştırmalar basit metal örneklerin Damascus'ta yer almadığını gösteriyordu, bu da kayboluşun nedenlerindendi. Alfred pendray'ın araştırmaları, Damascus çeliği'nin çok sayıda anahtar cevherin karışımdan oluştuğunu ve bunların ham maddelerinin Hindistan’dan geldiğini ortaya çıkardı.
Şam’ın Arapça adı olan "Dımışk" ile bağlantı kurularak Şam halkına "Dımışkı" adı verildiği birçok kaynaklarda belirtilir. Hatta o kadar ki Şam tekniğini uygulayan ve Şam çeliği ile çalışanlara "Dımışkçı" unvanı verilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman'ın Hükümdarlığı'nun ilk yıllarında kendisine bayramlık hediye (bayramiye) veren sanatkarlar arasında Dımışkçı Hüseyin in bir Dımışki yumurta, Dımışkı Murat'ın on dımışki yumurta hediye ettiklerini görüyoruz. Burada yumurta deyimi ile kılıç yapımında kullanılan ve "kılıç yumurtası" diye adlandırılan has çelik kastedilmektedir.
1980 yılında Alfred Pendray ve arkadaşları Oleg Sherby ve Jeff Wadsworth takımı orijinal tekniği yeniden keşfedinceye kadar. Damascus çeliği bir çeşit "Wootz çeliği" olarak bilindi. Bu takım geleneksel metot ile demir ve çok sayıdaki bileşimi kil bir potaya koyup, karışıncaya kadar erittiler ve oluşumu başardılar. Amerika ve Rusya da yaptıkları metalürjik çalışmalarla, bu harika metali yeniden yapmanın yolunu buldular.
Diğer bir metot da mokume-gane metodu damascus yapımıdır. Burada altın, gümüş, bakır gibi yumuşak metaller kullanılmıştır, bunlarla da samuray kılıçlarının el koruyucuları, bıçak kılıfları, yüzük, bileklik gibi süs eşyaları yapılmıştır desenler ağaç desenine benzediği için bu tip alaşıma ormanın gözü anlamında mokume-gane denilmiştir bu sanat Japonya ya özgüdür. Bazı eski av tüfek namluları da dövme çelik tellerden dövülerek kaynaklama yolu ile yapılmış bunlara da damascus namlulu tüfekler denilmiştir.
Kaynak : Kemal Elitemiz İlgili bağlantı : [1]
