Cumhuriyet'in Getirdiği Yenilikler Nelerdir?

Cumhuriyet'in ilanı ile gelen yenilikler * Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı olmuştur. * 1924 Anayasası ilan edildi. * Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt sürgün edilmesi * Devletin dinine ilişkin maddenin anayasadan çıkartılması ve Laiklik ilkesi Anayasaya eklenmiştir. * Şapka ve Kıyafet kanunu ilan edilmiş ve modern giyim kuşam tarzı ortaya çıkmıştır. * Çok partili siyasi hayata geçilmiştir. * Tekkeler, zaviyeler ve türbeler kapatılmıştır. * Kadınlara belediye seçimlerinde ve genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. * Soyadı Kanunu çıkarılmış ve ad karmaşasının önüne geçilmiştir. * Efendi, Bey, Paşa gibi lakap ve unvanlarin kullanımı yasaklanmıştır soyadı kanununa paralel olarak. * Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçüleri kabul edilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır. * İslam vakıfları devlet idaresine alınmıştır. * İsviçre Medeni Kanunu'ndan çevrilerek hazırlanan Medeni Kanunu kabul edilmiştir. * İtalyan Ceza Kanunu'ndan çevrilerek hazırlanan Türk Ceza Kanunu kabul edilmiştir. * Öğretimin Birleştirilmesi Yasası (Tevhid-i Tedrisat Kanunu) ile devlete bağlı olmayan ilköğretim kurumları kapatılmıştır. * Dil Devrimi, Yeni Türk harflerinin kabulü ve arap alfabesi yerine kullanılmaya başlanmıştır. * Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu kurulmuştur. * Darülfünun'un kapatılıp İstanbul Üniversitesi adıyla tekrar eğitim hayatına başlamıştır.

harf devrimi, kılık kıyafet devrimi , kadınlara verilen özgürlükler, laiklik devrimi,tekke ve zaviyelerin kapanması

Cumhuriyet'in ilanından yada Cumhuriyetten sonra yapılan yenilikler:

Siyasal Alanda Yapılan Yenilikler

* Saltanatın kaldırılması ( 1 Kasım 1922) * Ankara’nın başkent olması (13 Ekim) * Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923) * Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924) * Siyasi Partiler kuruldu. (Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası)

Hukuk Alanında Yapılan Yenilikler

* 20 Ocak 1921’de ilk anayasa Teşkilat-ı Esasiye ilan edildi. * Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 anayasası ilan edildi. * 17 Şubat 1926’da Medeni Kanun ilan edildi. İsviçre’den alındı. - a) Birden fazla kadınla evlenme yasaklandı. - b) Mirasta ve boşanmada kadın erkek eşitliği geldi. * 8 Mayıs 1928’de Borçlar Kanunu –İsviçre’den * 10 Mayıs 1928’de Ticaret Kanunu—Almanya’dan * 1Temmuz 1928’de Ceza Kanunu – İtalya’dan alınarak ilan edildi.

Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan Yenilikler

* 3 Mart 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu ilan edildi. Eğitim öğretim laikleştirildi. Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Medrese ve okul ikiliğine son verildi * 1Kasım 1928’de Latin alfabesi kabul edildi. * 15 Nisan 1931’de Türk Tarih Kurumu kuruldu. * 12 Temmuz 1932’de Türk Dil Kurumu kuruldu. * 1924’te Topkapı Sarayı müze haline getirildi. Aynı yıl Etnografya Müzesi ve Güzel Sanatlar Akademisi açıldı. * 1933’te İstanbul Üniversitesi ve Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi açıldı.

Toplumsal Alanda Yapılan Yenilikler

* 25 Kasım 1925’de "Şapka Kanunu" çıkarıldı. * 30 Kasım 1925’de tekke , zaviye ve türbeler çıkarılan bir kanunla kapatıldı. * 1934 çıkarılan bir kanunla din görevlilerinin dini elbiselerle ibadet yerleri dışında dolaşmaları yasaklandı. En yetkili kişi hariç (Diyanet İşleri Başkanı ""gibi) * 1925 Yılında Hicri ve Rumi takvimler kaldırılarak Miladi takvim kabul edildi.1 Ocak 1926’dan itibaren uygulamaya geçildi. * 1931 Yılında bir kanunla Okka ,arşın vb. yöresel ölçü birimleri yerine Kilo, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edildi. * 1935 Yılında hafta sonu tatili Cuma’dan Pazar gününe alındı. * 24 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu kabul edildi. * Türk Kadınına Siyasi Haklar Verildi: - a) 30 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde seçmen olma hakkı, - b) 26 Ekim 1933’te muhtar seçme ve köy ihtiyar heyetine seçilme hakkı, - c) 5 Aralık 1934’te milletvekili seçilme ve seçme hakkı verildi.

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

* 17 Şubat 1923'de "İzmir İktisat Kongresi" toplandı. Milli ekonominin hedefleri belirlendi. Yatırım yapacak şirketlere kolaylık sağlanacağı, milli bankanın kurulacağı, demiryolu yapımına önem verileceği,yerli malı kullanımı teşvik edileceği belirtilmiştir. Ayrıca kongrede "Misak-ı İktisadi" (Ekonomi Andı) ilan edildi. Buna göre ekonomik kararlar uygulanırken ekonomik bağımsızlığın titizlikle korunması kararlaştırıldı. * Özel teşebbüsün yetersiz olmasından dolayı 1930’dan itibaren "Devletçi" bir ekonomi politikası uygulanmaya başlanmıştır. * 1933 yılında "İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı ve başarıyla uygulandı.

Tarım Alanında Yapılan Yenilikler

* Köylünün durumunu düzeltmek için Aşar (Öşür) vergisi 1925’te kaldırıldı. * Ziraat Bankasının verdiği kredi artırıldı. * Çiftçinin tarımda makine , iyi tohum , gübre ve ilaç kullanımı teşvik edildi. * Çiftçiye damızlık hayvan, tohum, fidan , borç para verildi. * 1929’da "Tarım Kredi Kooperatifleri" kuruldu.

Sanayii Alanında Yapılan Yenilikler

* 1925’te "Sanayi ve Maadin Bankası" kuruldu (Yıpranmış Osmanlı tesislerini tamir etmek için.). * 1927’de "Teşvik-i Sanayi Kanunu" çıkarıldı (Halk sanayiye teşvik edildi, ancak halkın gücü olmadığından "Devletçilik" politikası izlendi.). * 1933’te "İlk Beş Yıllık Sanayi Planı" hazırlandı. * 1933’te Sümerbank kuruldu. * 1938'de "İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı. Ancak 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkması bu planın uygulanmasına engel olmuştur. * Ülkedeki madenleri aramak için 1935’te Maden Tetkik Arama Enstitüsü (M.T.A) kuruldu. Madenleri işlemek içinde Etibank kuruldu. * 1939’da Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikası olan Karabük Demir-Çelik Fabrikası kuruldu.

Ticaret Alanında Yapılan Yenilikler

* 1924’te İş Bankası kuruldu (İş sahiplerine kredi vermek amacıyla kuruldu). * 1 Temmuz 1926'da "Kabotaj Kanunu" çıkarıldı. Böylece Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi. Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla denizcilik faaliyetleri artmıştır.

Bayındırlık Alanında Yapılan Yenilikler

* Demiryolları yabancı şirketlerin elinden alınarak devletleştirildi. Yeni demiryolları yapıldı. Cumhuriyetin ilanından 1938 yılına kadar 3360 km demiryolu yapılmıştır. * Osmanlı Devleti’nden 18335 km kalan karayolu 1948 yılında 45000 km’ ye çıkmıştır. * Denizcilik alanında Kabotaj Kanunu çıkarılmış ve yeni liman ve iskeleler yapılmıştır. * Pek çok yeni şehir ve kasaba inşa edilerek modern bir görünüm almıştır.