Cemaleddin Aksarayi

Kısaca: Cemaleddin Aksarayi Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde yetişen büyük âlimlerden ve evliyâdan. İsmi Muhammed, lakabı Cemâleddîn’dir. Babası büyük İslâm âlimi Fahreddîn-i Râzî’nin torunlarından vâiz Muhammed Efendidir. Aksaray’da yerleştiği için Aksarâyî denilmiş ve Cemâleddîn-i Aksarâyî diye meşhur olmuştur. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 1388 (H. 791) senesinde Aksaray’da vefât etti. Babasından ve zamânın meşhûr âlimlerinden ilim öğrenen Cemâleddîn-i Aks ...devamı ☟

Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde yetişen büyük alimlerden ve evliyadan. İsmi Muhammed, lakabı Cemaleddin’dir. Babası büyük İslam alimi Fahreddin-i Razi’nin torunlarından vaiz Muhammed Efendidir. Aksaray’da yerleştiği için Aksarayi denilmiş ve Cemaleddin-i Aksarayi diye meşhur olmuştur. Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir. 1388 (H. 791) senesinde Aksaray’da vefat etti.

Babasından ve zamanın meşhur alimlerinden ilim öğrenen Cemaleddin-i Aksarayi, büyük alim oldu. Bir müddet Amasya kadılığı ve Darülilm müderrisliği yaptı. 1366 senesinde Amasya Kazaskeri Pir Nizameddin’in vefatı üzerine yerine tayin edildi. Daha sonra o zaman Karamanoğullarının elinde bulunan Konya’ya gelip yerleşti. Karamanoğlu Halil Beyzade Alaeddin Bey, Cemaleddin Aksarayi’yi Konya kadılığına tayin etti. Konya kadılığından sonra Aksaray’a gelen Cemaleddin-i Aksarayi, Zincirli-İncirli Medresesine müderris tayin edildi. Bu medresede uzun müddet ders okutan Cemaleddin-i Aksarayi çok talebe yetiştirdi. Yetiştirdiği talebelerin en meşhuru Osmanlı Devletinin ilk şeyhülislamı ve büyük alimi Molla Fenari hazretleridir. Büyük kelam alimi Seyyid Şerif Cürcani de onun ilim feyzinden istifade için Anadolu’ya geldi. Fakat o, Aksaray’a gelmeden önce 1388 senesinde Cemaleddin-i Aksarayi vefat etti. Ervah Kabristanındaki dergahına defnedildi. Cemaleddin-i Aksarayi’nin, türbesinin yanında Ervah Kabristanında bir dergahı bulunuyordu. Kabristanın güneyindeki kapı civarında büyük hanlar ve kervansaraylar vardı. Hacı namzetleri buradan uğurlanırdı. Aksaray, Osmanlı Devleti sınırları içine girdikten sonraki vakıf defterlerinde, bu dergahtan bahsedilmektedir. Cemaleddin-i Aksarayi, dergahını Karamanoğulları zamanında yaptırmış, Karamanoğlu İbrahim Bey de vakfının yürürlüğü hakkında berat vermiştir. Şimdi dergah mevcut olmayıp, kabrin kıble tarafında kubbeli iki taş oda yapılmıştır.

Eserleri: İlim ve fazilet sahibi, akli ve nakli ilimlerde mütehassıs olan Cemaleddin-i Aksarayi, pekçok kitap yazıp, şerhler yaptı. Eserlerinden bazıları şunlardır:

1) Şerh-ül-Îzah: Belagat ve meani ilmi hakkında Arapça iki ciltlik bir eserdir. 2) Telhis: Meani ve Beyan ilmini anlatır. 3) Hadis-i Erbain, 4)Mecma-ül-Bahreyn Haşiyesi, 5) Mülteka Haşiyesi, 6) Hall-ül-Mucez: Tıp kitabı şerhidir. 7) Ahlak-ı Cemali: Ahlak ilmine dair bir eser olup, Sultan Yıldırım Bayezid Hana hediye etmiştir. 8) Kitab-ül-Es’ileti vel-Ecvibe, 9) Beydavi Tefsiri Haşiyesi.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.