Başkomutanlık Kanunu

Kısaca: Meclisteki hava hala yumuşamamıştı. M. Kemal çekilişin bir strateji olduğunu, bu sebeple düşmanın yıpranacağını ve Türk Ordusu'nun zaman kazanacağını açıklamasına rağmen 4 Ağustos'ta Meclis'te sert eleştiriler yine sürdü. ...devamı ☟

Meclisteki hava hala yumuşamamıştı. M. Kemal çekilişin bir strateji olduğunu, bu sebeple düşmanın yıpranacağını ve Türk Ordusu'nun zaman kazanacağını açıklamasına rağmen 4 Ağustos'ta Meclis'te sert eleştiriler yine sürdü. Bir milletvekili, M. Kemal'in ordunun başına geçmesini istedi. İlk kez lehte ve aleyhte olanlar M. Kemal'in ordunun başına geçmesi konusunda birleşiyorlardı. Fakat ayrı düşünce ve hesaplarla M. Kemal'e karşı olanlar, ordunun bozulduğunu, bu durumu M. Kemal'in düzeltemeyeceğini ve bu sayede O'nu tasfiye edebileceklerini düşünüyorlardı. Enver Paşa'yı getirip M. Kemal'in yerine geçirmek için çalışanlar bu fırsattan özellikle yararlanmak istiyorlardı. Meclis içindeki ve Trabzon'daki İttihatçılar bu iş için uzun zamandır çalışıyorlardı. Meclis'in çoğunluğu yani M. Kemal yanlısı olanlar, Yunan Ordusu'nu ancak M. Kemal'in durdurabileceğine inanıyor ve Başkomutan olmasını istiyorlardı. Fakat Başkomutan olmasını sakıncalı görenler de vardı. Bunlar başarısızlık halinde M. Kemal'in sorumlu tutulacağından endişe ediyorlardı. Meclis'in çoğunluğunun gösterdiği yakınlığa teşekkür eden M. Kemal başkanlığa bir önerge verdi.

Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na;

Meclis sayın üyelerinin genel olarak beliren istek ve dilekleri üzerine Başkomutanlığı kabul ediyorum. Bu görevi, kendi üzerime almaktan doğacak yararların çarçabuk elde edilebilmesi ordunun maddi ve manevi gücünün en kısa zamanda arttırılıp pekiştirilmesi ve yönetimin bir kat daha sağlamlaştırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin sahip olduğu yetkilerini fiilen kullanmak koşuluyla üzerime alıyorum. Yaşadığım sürece ulusal egemenliğin en gerçek bir hadimi olduğumu, ulusa bir kez daha göstermek için, bu yetkinin üç ay gibi kısa bir süre ile sınırlandırılmasını dilerim.

                                                                                     4 Ağustos 1921
                                                                Türkiye Büyük Millet Meclisi  Başkanı
                                                                                      Mustafa Kemal


M. Kemal'in, Meclis yetkilerini isteyerek (yasama, yürütme, yargı) başkomutan olmayı kabul edeceğini bildirmesi üzerine karşıtlar hemen harekete geçtiler. Başkomutanlığın Meclisi'nin özüne ait olduğunu, bu sebeple Başkomutan Vekili denmesini istediler. Ayrıca Meclis'in yetkilerinin bir kişi tarafından kullanılmasının söz konusu olmayacağını ileri sürdüler. Fakat M. Kemal'in direnmesi üzerine Meclis, 5 Ağustos 1921 tarihinde Meclis'in sahip olduğu yetkileri şahsında toplamak ve Meclis adına yürütmek üzere M. Kemal Paşa'ya üç ay süreyle Başkomutanlık yetkisini veren kanunu kabul etti. İstiklal Mahkemeleri de doğrudan M, Kemal Paşa'ya bağlandılar. Yeni mahkeme kurma yetkisi artık Başkomutan'a aitti.

  • Ergün AYBARS, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1, Ege Ün. Basımevi, 1986, ss. 285-286

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Şu Çılgın Türkler
2 yıl önce

bölümdeyse, İnönü ve Kütahya-Eskişehir muharebeleri, meclis tartışmaları, Başkomutanlık Kanunu anlatılır. Bu bölüm Sakarya zaferiyle biter. İkinci bölüm ise, "2...

ݞu Çılgın Türkler, ݞu Çılgın Türkler
Başkomutan
2 yıl önce

ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir. Türkiye, 5 Ağustos 1921'de mecliste alınan kararla Mustafa Kemal Atatürk'e başkomutanlık yetkisi vermiştir. Venezuela...

Asım Tınaztepe
6 yıl önce

katıldı. Kurtuluş Savaşı'nda Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde 15. Tümen'de görev yaparken yaralandı. Bu yüzden Soyadı Kanunu sonrası "Tınaztepe" soyadını...

30 Ağustos Zafer Bayramı
2 yıl önce

günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram. Atatürk'ün başkomutanlığında yapıldığı için Başkomutanlık Meydan Muharebesi adıyla da bilinen Büyük Taarruz'un...

Zafer Bayramı, 1921, 1922, 1923, 1935, 22 Ağustos, 30 Ağustos, 5 Ağustos, Afyon, Ankara, Anıtkabir
Büyük Taarruz
2 yıl önce

Taarruz'un son safhası Türk askerî tarihine Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak geçti. 30 Ağustos 1922 Başkomutanlık Meydan Muharebesi sonunda, düşman ordusunun...

Başkomutanlık Meydan Muharebesi, 14 Eylül, 15 Eylül, 1921, 1922, 26 Ağustos, 29 Mart, 30 Ağustos, 6 Ağustos, 6 Mayıs, Afyon
Türkiye Cumhurbaşkanı
2 yıl önce

varlığının ayrılmaz bir parçası olan başkomutanlığı temsil etmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığı görevi, olası bir savaş hâlinde cumhurbaşkanı...

Mustafa Kemal Atatürk kronolojisi
2 yıl önce

Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetti. 30 Ağustos 1922 Dumlupınar'da Başkomutanlık Meydan Savaşı'nı kazandı. 8 Eylül 1922 İzmir'i düşmandan kurtardı. 1...

Ahmed Muhtar Paşa
6 yıl önce

II. Abdülhamit tarafından Kafkas cephesinin başkomutanlığına getirildi. Ahmet Muhtar Paşa başkomutanlık görevini üstlenmek üzere 16 Mart 1877 tarihinde...

Ahmed Muhtar Paşa, Ahmed Muhtar Paşa