Atabegler

Kısaca: ATABEGLER Selçuklu Devletinde şehzadeleri eğitip yetiştiren ve zamanla devlet kuran yüksek rütbeli memurlar. “Atabeg” ünvanı ilk defa Selçuklularda kullanıldı ise de daha önceki Türk-İslam devletlerinde de bu vazifeyi gören memurlar vardı. Osmanlılarda ise şehzadeleri yetiştirmekle vazifeli kimselere lala denirdi (Bkz. Lala). Türkler, neslin, devamını sağlayan çocuğa çok önem verdikleri gibi, onun terbiyesi ve yetişmesi hususunda da hassasiyet gösterirl ...devamı ☟

Atabegler, Selçuklu Devletinde şehzadeleri eğitip yetiştiren ve zamanla devlet kuran yüksek rütbeli memurlar. “Atabeg” ünvanı ilk defa Selçuklularda kullanıldı ise de daha önceki Türk-İslam devletlerinde de bu vazifeyi gören memurlar vardı. Osmanlılarda ise şehzadeleri yetiştirmekle vazifeli kimselere lala denirdi (Bkz. Lala).

Türkler, neslin, devamını sağlayan çocuğa çok önem verdikleri gibi, onun terbiyesi ve yetişmesi hususunda da hassasiyet gösterirlerdi. Devletin devamının teminatı kabul ettikleri şehzadelere daha çok ehemmiyet verirlerdi. Bu düşünceler içinde olan Selçuklu hükümdarları, oğullarına, dini, milli, manevi ilimlerin yanında; idari, mali, askeri ve siyasi işleri öğretmek için ümeradan birini atabeg (atabey) ünvanıyla muallim tayin ederler ve istikbalin hükümdarlarını en iyi şekilde yetiştirmeye çalışırlardı. Atabegler, büyük işler başarmış, mühim vazifelerde bulunmuş, şahıslar arasından seçilirdi. Küçük şehzadelere vasi ve mürebbi olan ve doğrudan büyük sultana, yani Selçuklu Devletine bağlı bulunan bu atabegler, başında bulundukları idari sahada yarı müstakil bir hükümdar naibi durumundaydılar. İdari, mali ve askeri bütün selahiyetleri ellerinde bulunduran atabegler, şehzadenin sultan olma durumunda da, onun veziri, kumandan ve müşaviri olurlardı.

Devletin güçlü olduğu zamanlarda merkezi otoriteye bağlı ve faydalı olan atabegler, Sultan Melikşah’ın oğul ve torunları arasındaki otorite boşluğundan istifade ile idarelerindeki vilayetlerde, yaşları küçük şehzadeler adına değil kendi başlarına hareket ettiler. Bu şekilde bağımsızlıklarını ilan eden atabegler kendi aralarında da topraklarını genişletmek için mücadeleye giriştiler.

En meşhur Selçuklu atabegleri; Tug Tigin, İldeniz, İmadüddin Zengi, Muzafferüddin Salgur, Emir Sipehsalar, Gümüş Tigin Candar, Emir Atabeg Kara Sungur, Aksungur ve Anuş Tigin’dir. Bunlar arasında, elde ettikleri nüfuzlarından istifade ile devlet kuranlar oldu. Atabeylerin kurdukları devletler arasında en meşhurları: Dımaşk Atabegliği (Tuğtiginliler), Zengiler (Musul Atabegliği), İldenizliler, Salgurlular, Beğtiğinliler (Erbil Atabegliği)dir (Bkz. İlgili maddeler).

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Atabeg
2 yıl önce

atabeglik kurumu görülebilmekteydi. İlerleyen yıllarda konumları güçlenen atabegler güçlenerek Atabeglik olarak adlandırılan yarı bağımsız bazen de bağımsız...

Atabeg, Osmanlılar, Selçuklu Devleti, Tarih, Taslak
Oşki
6 yıl önce

(1080) sonra Büyük Selçukluların eline geçti. Daha sonra bölge Gürcü atabegler (1268-1625) tarafından yönetildi. 16. yüzyılda bölgeyi Osmanlılar ele...

Arpacık, Yusufeli
6 yıl önce

Samtshe-Saatabago hükümdarları tarafından yönetildi. Bu prensliği yöneten Gürcü atabegler Osmanlıların karşısında tutunamadı ve Tao-Klarceti’nin diğer yerleşmeleri...

Arpacık, Yusufeli, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Artvin, Artvin (il)
Çobanköy, Göle
6 yıl önce

hareketle Çobanköy’ün eski ve önemli bir yerleşme olduğu söylenebilir. Gürcü atabegler devleti Samtshe-Saatabago yönetimi altındayken, 16. yüzyılda Osmanlıların...

Çobanköy, Göle, 1997, 2000, 2007, Ardahan, Ardahan (il), Asfalt, Ağılyolu, Göle, Balçeşme, Göle, Bellitepe, Göle, Budaklı, Göle
Cevizli, Şavşat
5 yıl önce

tarafından ele geçirildi. 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Gürcü atabegler tarafından yönetilen Samtshe-Saatabago sınırları içinde yer aldı. Tbeti'nin...

Cevizli, Şavşat, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Artvin, Artvin (il)
Ferhatlı, Ardanuç
6 yıl önce

bölge gibi Büyük Selçuklular tarafından istila edildi. Daha sonra Gürcü atabegler tarafından yönetilen Samtshe Prensliği sınırları içindeyken, 16. yüzyılın...

Ferhatlı, Ardanuç, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Ardanuç, Artvin, Artvin
Dalkırmaz, Şavşat
6 yıl önce

bölgesi 11. yüzyılda Büyük Selçuklular tarafından istila edildi. Gürcü atabegler tarafından yönetilen Samtshe-Saatabago topraklarının 16. yüzyılda Osmanlılar...

Dalkırmaz, Şavşat, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Artvin, Artvin (il)
Çayırbaşı, Göle
5 yıl önce

Selçuklu egemenliğinde kalan köy, 13. yüzyılın ortalarından itibaren Gürcü atabegler devleti olan Samtshe-Saatabago sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılda...

Çayırbaşı, Göle, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Ardahan, Ardahan (il)